Diyabetin ilk sinyali

Kandaki şeker değişimi hakkında en sağlıklı bilgiyi veren Hemoglobin A1c testi, vücudun 3 aylık ortalama değerlerini yansıtır. Ailesinde diyabet olan ya da gebelik döneminde şeker problemi yaşayan kişilere düzenli test yaptırmalarını öneriyorum.

Hemoglobin A1c (HbA1c) güvenli ve ucuz bir kan testidir. Üç aylık ortalama kan şekeri değerini yansıttığı için çok önemli bilgiler verir. Başlangıçta şeker hastalarının kan şekeri ayarı takibinde kullanılan bu testin kullanım alanın giderek genişlediğini söyleyebilirim. Test, diyabetin daha ortaya çıkmadığı “prediyabet” yani diyabete bir adım önce döneminde bile kandaki şeker oynamaları hakkında, hatta bozulmuş açlık glikozu toleransı yani vücutta kontrolsüz kan şekeri oynamaları ve bozulmuş tokluk glikoz toleransını değerlendirmede de işe yarayabiliyor. Yorumlaması oldukça kolay. Diyelim ki; ailenizde diyabeti olanlar var. Eğer sizin yaptıracağınız bu testte elde edilen değerler yüzde 5,7-6,5 arasında ise bu rakamlar sizin “diyabet riskli artmış gruba dahil olduğunuz” anlamına gelebiliyor. Özellikle göbek bölgesinde ciddi yağ birikimi olan ve “insülin direnci” saptananlarda, daha önceki gebeliklerinden herhangi birinde “gebelik diyabeti” tanısı almış veya iri bebek doğurma öyküsü olan kadınlarda, “reaktif hipoglisemi” tanısı konulanlarda HbA1c testi kan şeker dengesinde bir bozulmanın erken işareti olabiliyor.

3 ayda bir test

Testin, diyabet hastalarında çok daha önemli anlamları var. Bir diyabetlide HbA1c’nin yükselmesi diyabete bağlı damar ve sinir sistemi hasarlarının beklenenden daha hızlı gelişeceği anlamına gelebiliyor. Ayrıca bir diyabetlinin yüksek olan HbA1c değerlerindeki yüzde 1’lik düşüş bile diyabete bağlı komplikasyonlarda azalma anlamına geliyor. Bu nedenle aile hekimleri, dahiliye uzmanları ve endokrinologlar şeker hastalarında her üç ayda bir HbA1c testi yapılmasının uygun olacağını belirtiyorlar. Ayrıca obezitesi, reaktif hipoglisemisi ya da prediyabeti olanlarda HbA1c değerleri bozulmuş glikoz metabolizmasının durumu hakkında da fikir verebiliyor. Amerikan Beslenme ve Diyetetik Akademisi son araştırmalar doğrultusunda özellikle yüksek HbA1c değerinin kalp damar hastalıklarında da risk faktörü olacağını belirtmiş, Amerikan Obezite Birliği önerilerinden olan her 3 ayda bir bu testin düzenli yapılması fikrini onaylamıştır.