Çalışanların statüleri ve tabi oldukları yasalar farklılık gösterdiğinden işçi, memur, gazeteci veya gemi adamlarının yıllık izinlerinde de farklı uygulamalar söz konusu olmaktadır. Bugün devlet memurlarının yıllık izin konusunu ele alacağız.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 102. maddesine göre devlet memurlarının yıllık izin süreleri:
a. Hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olanlar için yirmi gün,
b. Hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür.
Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilmektedir.
Memurların yıllık izin kullanımı
Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.
Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez.
Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir.
Devlet Kurumları gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Ancak bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir.
Yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç malî haklar ile sosyal yardımlara dokunulmaz.
657 sayılı Kanunun 104. maddesinde sayılan kadın memura gebelik halinde verilecek olan izinler ve erkek memurun babalık izni hariç olmak üzere merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usulle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.
Bununla birlikte açıktan vekil olarak atanan memurlara, bir yılda yirmi günü geçmemek üzere çalıştıkları her ay için iki gün yıllık izin verilir.
Devlet kurumlarında yer değiştirme suretiyle atanma suretiyle belirli bir süre görev yapmakrinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz.
Memurun izni yanıyor
Memurların işçiler gibi birikmiş izinlerini kullanma hakları yok. Memurlar, içinde bulundukları yılın izni ile bir önceki yılın iznini kullanabiliyor. Kullanmadıkları önceki yıllara ait izinleri de yanıyor. Örneğin 2015 yılında bir devlet memuru 2014 yılından izni varsa 2014 yılı iznini ve 2015 yılı iznini kullanabilir. Memur 2013 ve daha önceki yıllardan kalan izinlerini kullanamıyor. Memurların izni iki yıldan sonra yanıyor.
Memurların çeşitli nedenlerle izin kullanamama durumlarında izin haklarının yanmaması gerekiyor. Bunun için memur geçmiş yıllardan kalan izinlerini istediği bir yılda kullanabilmeli ya da emekli olduğunda/işten ayrıldığında işçilerde olduğu gibi izin parasını alabilmelidir.
Ayrıca devlet memurlarının yıllık izin günleri hesaplanırken işçilerden farklı olarak izin süresine denk gelen hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri de yıllık izinden düşüyor. Bu da memurlar açısından haksız bir uygulama teşkil ediyor.
