Değiştirilemez maddeler

Anayasamızdaki değiştirilemez maddelerden bahsediyorum. Bu maddeler Türk toplumu 47 milyon iken ihtilal hükümetinin yaptığı halk oylaması ile anayasamıza ilave edilen maddeler. İlk anayasada idare biçimi Cumhuriyet olarak belirlenmiş. 1961 anayasasında rejimin nasıl olacağı tariflenmiş, 1982 anayasasında da bu hükümler değiştirilemez, değiştirilmesi dahi teklif edilemez hükmü ile sonsuza kadar güvence altına alınmış. Akla gelen çok basit sorular var, birincisi bu maddeler halkın talep ettiği veya toplumun aradığı  maddeler miydi. Niye bir tabu yaratılarak teklif bile edilemez ibaresi 1982 anayasasının dördüncü madde olarak ilave edilmiş. Cevap çok basit, 30 yıl önce yapılan bir halk oylaması çağlar boyu nesilleri bağlayamaz. Kanaatimce bu mümkün olmamalı, İhtilal döneminde ülkenin hemen her yerinden tayin yolu ile Ankara ya gelmiş insanlar kurucu meclis adı altında TBMM de görev yapıyor. Millet bir an önce serbest seçimlerin yapılarak siyasal bir iktidar talep ettiğinden halk oylama sına çok büyük oranda katılım olmuş ve büyük bir ekseriyetle bu anayasa kabul edilmişti.

O halk oylamasında kabul edilen anayasanın birçok maddesi daha sonra değiştirilmiş ama dördüncü madde dolayısıyla 1,2 ve 3 üncü maddeler değiştirilemez. Aslında bu gün için bu maddelerin değişimini talep eden siyasal parti yok ama bu maddeler bazı partiler için kırmızı çizgi oluverdi. Olmayana ergi metodu kullanarak bu tür kırmızıçizgileri kaldırmalıyız. Aksi takdirde yeni bir anayasa yazamayız. Yeni bir anayasanın yazılımı, mevcut ve yürürlükte olan metne bakarak bu madde değişmeli, bu madde kalmalı şeklinde götürülmemeli. Yeni anayasa kısa öz ve her dönemi kapsayacak biçimde yazılırsa uzun ömürlü olur, aksi halde mürekkebi kurumadan, bazı maddelerin değiştirilmesini konuşmaya başlarız. Uzun yıllardır, genel seçimleri kaybeden partiler seçim neticeleri açıklandıktan hemen sonra genel seçim çağrısı yapar, bunu pek yadırgayan da olmaz, ama bu çağrılar siyasete biraz gölge düşürür. Bu alışkanlıktan dolayı, hemen herkesin kabulleneceği bir anayasa, kısa öz ve açık bir dilde yazılmalı.

Benim öteden beri taşıdığım bir kanı var, o da partilerin kırmızı  çizgileri örtüşmediği için biz yeni bir anayasa yazamayız ama mevcut metin üzerinde bazı değişiklikler yapabiliriz. Hiçbir şey yapamamak yerine mevcut üzerinden mümkün olduğu kadar yeni madde yazılım veya bazı maddelerin iptali şeklinde bir metin ortaya çıkarabiliriz.