Diş çürümesinin başlıca suçluları olan Streptococcusmutans ve Lactobacillusacidophilus’un yanı sıra son zamanlarda ağızda bulunan fırsatçı maya Candidaalbicans’ın da rolü bulunuyor. Çürükleri önlemek için kullanılacak ürünlerin ağızdaki yararlı mikropları öldürmeden zararlı olan bu mikropları yok etmesi isteniyor. Bu amaçla yararlanılan mevcut gargaraların içerisinde klorhekzidin, metil salisilat ve uçucu yağlar bulunuyor. Ancak bu gargaraların kullanılması ile ilgili çeşitli riskler söz konusu. Özellikle klorhekzidin’in mikroplar üzerinde geniş kapsamlı ve kuvvetli etkinliğine karşılık ağız mukozasında tahriş, gırtlakta ödem, tat hissinde kayıp ve tükürük bileşiminde bulunan organik tuzların ve proteinlerin çökmesi nedeniyle diş etinde kireçlenme gibi olumsuz etkileri de mevcut. Bu nedenle kullanımları sınırlı.
Diğer taraftan, küçük çocuklarda dişlerin korunmasını sağlamak için güvenilir gargaralara ihtiyaç duyuluyor. Yeni yayımlanan bir çalışmada araştırıcılar yeşil çayın 4-6 yaşları arasında 30 çocukta diş çürümelerini önleyici etkisini incelemişler.
Daha önceki yazılarımda da yeşil çay tüketen yetişkinlerde diş çürümelerinin çok daha az olduğunu ortaya koyan saha çalışmalarının sonuçlarında bahsetmiştim. Yeşil çay dişlerimiz için gerekli olan florürün yanı sıra kateşinler bakımından zengin. Kateşinler diş çürümesine neden olan streptokokların glikoziltransferaz enzimini baskılayarak şekeri biyofilm haline dönüştürüp dişlerin üzerine yapışmasını ve asit salgılamasını önlüyor. Ayrıca tükürükten lizozimler, laktoferrin, müsinler, oral peroksidazlarhistidinler gibi koruyucu bileşenlerin salgılanmasını artırarak dolaylı bir etki sağlıyor.
Araştırmada Anaokulu öğrencisi 4-6 yaşlarında çocuklar iki gruba ayrılarak, bir gruba yeşil çay gargarası, diğer gruba ise klorhekzidin (yüzde 0,2) gargara verilmiş ve iki hafta boyunca yemeklerden sonra ağızlarını çalkalamaları istenmiş. Çocuklardan başlangıçta ve iki hafta sonunda alınan tükürük örneklerinde yukarıda bahsettiğim mikropların miktarındaki değişim tespit edilmiş. Her iki gargara da streptokok ve laktik bakterilerin miktarını belirgin bir şekilde azaltmış. Yeşil çay gargarasının streptokok üzerinde etkisi daha kuvvetli iken, klorhekzidinin etkisi laktik bakteriye karşı daha yüksek bulunmuş. Buna karşılık, her iki gargaranın da kandida üzerinde etkinliğinin zayıf olduğu gözlemlenmiş. Çocuklara ayrıca gargaraların tadını beğenip beğenmedikleri sorulmuş. Yeşil çay gargarasını çocukların beğendiği (yüzde 67), klorhekzidin gargarasını ise beğenmedikleri (yüzde 67) bildiriliyor. Tabii yeşil çayın güvenilir olmasını da göz önüne alırsak bariz bir avantaj söz konusu.
Yeşil çay gargarasını şu şekilde hazırlamışlar; bir süzen poşet yeşil çay bir büyük bardak su içinde demlenerek, içerisine nane aroması ve yapay tatlandırıcı (sodyum sakarin) eklenmiş. Tabii çocuklara yapay tatlandırıcı vermek pek doğru olmayacağından, evde yeşil çayı demlerken içerisine taze nane yaprakları atıp, şeker yerine de ‘Gerçek bal’ ilave etmeyi düşünebilirsiniz. Bu gargarayı çocuk ya da yetişkin her yaş grubu rahatlıkla kullanabilir. Önemli not, kesinlikle şeker ilave etmemek gerekiyor.
