Çocuğunuz için devlet okulu mu seçeceksiniz? Okul belirleme konusunda, MEB tarafından yapılan düzenlemeler belli zaten. İlk ve ortaokul için mahalledeki okul; lise için ise TEOG sonuçlarına göre bir yerleştirme yapılacak. Özellikle bu yıl liseye başlayacaklar için nispeten karmaşık bir süreç söz konusu. Ancak, çocuğunu özel okula göndermek isteyenlerin veya çocuğu TEOG’da istenilen puanı alamadığı için çocuğunu mecburen özel okula göndereceklerin işi, genel olarak daha zor.
Belli bir büyüklüğün üzerindeki şehirlerin tamamında birçok özel okul var. Bunların fiyatları, kurucularının dünya görüşü, okulların altyapıları, eğitim yaklaşımları vb. hususlar farklılaşabilmekte. Peki, bu durumda neye göre tercih yapmak lazım?
Bu soruya, tercih yapacak aileyi ve öğrenci yakından tanımadan kapsayıcı bir cevap vermek mümkün değil. Ancak, bir eğitimci ve baba olarak kendi tecrübelerimden hareketle, genel bir takım tavsiyelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.
1. Zincir özel okullar?
Özel okul konusunda size bir ya da birkaç tavsiye listesi yapabilirim. Ancak listeyi nasıl yaparsam yapayım, burada birinci olarak numaralandırdığım hususun yeri değişmeyecektir.
Avrupa ve Amerika’daki özel okulları araştırdığınızda göreceksiniz ki, dünyada bir özel okulun öne çıkması için, bir “özelliği” yani “biricikliği” olması gerekir. Saygın özel okulların en temel özelliği, başka bir yerde aynı şekilde kopyalanamamalarıdır. Açıkçası, dünyada öne çıkan hiçbir özel okul, mantar gibi çoğalmaz ve her tarafta şubeler açmaz.
Dünyaca ünlü bir özel okul olan ve Episkopal Kilisesine bağlı Groton’u (Massachusetts, Amerika) başka yerde kopyalamayazsınız. Zira özel okulu özel yapan hususların başında, orada çalışan insanlar ve kültür gelir. Groton’da tam 25 yıllık müdürlük yapan John Crocker’i (ki kendisi Reverend yani din adamıdır) başka bir şubede klonlayamazsınız. Zaten klonlama yapılsaydı, o zaman Groton diye bir şey olmazdı, yani özgünlüğü kalmazdı!
Türkiye’de ise herhangi bir özel okul piyasada azıcık tutundu mu, hemen şubeleri çoğaltmaya gidiyor. Bazılarının onlarca özel okulu ve yeni açılacak okullar için standart paketleri bile var! Tıpkı McDonalds gibi özel okullar açılıyor... Tıpkı McDonalds’da olduğu gibi bu okulların hiçbirinde çalışan insanlar öne çıkmıyor, ama standart hizmetler ön plana çıkıyor.
Oysa öğrencilerin ihtiyaç duyduğu şey, bir tabeladaki markadan ziyade, gönlünü eğitime adamış insanlar yani seçkin eğitimcilerle kuracakları bağdır. Dolayısıyla, çocuklarınız için özel okul seçerken, bilinen bir ismi olup olmadığından ziyade, çocuklarınızı bütün özellikleriyle tanıyacak ve onlara rehberlik edebilecek eğitimcilerin olup olmamasına bakın. Gerçekten eğitimci ruhlu kişilere teslim edin çocuklarınızı.
2. Özel okul tercihinizdeki amacınızı netleştirin.
Çocuğunuzu neden özel okula veriyorsunuz? Okulun olimpik havuzu ve spor kompleksi olsun diye mi? İyi bir yabancı dil öğrensin diye mi? Çocuğu fazla sıkmasınlar diye mi? Daha ciddi bir eğitim alması için disiplinli bir ortamda yetişsin diye mi? İyi bir eğitim iddiası yok ama dünya görüşü size yakın diye mi?
Bu soruların cevaplarına göre, çocuğunuzu göndereceğiniz özel okulun değişmesi beklenir.
3. Çocuğunuzun özelliklerini düşünün.
Çocuğunuzun ilgi, yetenek, başarı düzeyi ve ihtiyaçlarını belirleyin. Özel bir başarısı ve yeteneği olan çocuğunuza devlet okulunda sunulmayan bir hizmet özel okulda sunulabilir. Bu da sizin tercihinizi olumlu yönde etkileyebilir. Aksine, çocuğunuzun disiplin sorunu vardır ve göndermeyi düşündüğünüz özel okul, çocuğunuzun bu sorununu derinleştirebilir.
4. Okulun özelliklerini araştırın.
Okulları bizzat ziyaret edin ve okul hakkında bol bilgi toplayın. Reklamlara kanmayın. Diğer velilere ve okuldan mezun olan kişilere danışın.
5. Evinize yakınlığını asla ihmal etmeyin.
Özellikle küçük çocuğunuz varsa, sırf “iyi” diye bilinen bir okula gitsin diye, çok uzakta bir okula göndermeden önce en az beş kez düşünün. Büyükşehirde yaşayan bir çocuğun her gün serviste toplam 1-2 saat harcamasının, bedensel ve psikolojik gelişimi üzerine muhakkak bir etkisi olur.
