Cemre düştü hava soğudu

Hiç gören olmamasına rağmen inanıyoruz hala her yıl cemrelerin havaya düştüğüne... Genetik kodlarımıza işlenmiş belki de bu batıl inanışlar... Israrla savunanlara soruyorum: Birinci cemre havaya düşmüş olmasına rağmen nedir bu soğuk hava?

Bizim için mitolojik efsane olarak kalması gereken hikayelerden biri de cemre. Eskiden takvimin havaya göre belirlendiği günlere uzanıyor cemrenin tarihi. Hatta nasıl oluştuğunu anlamanın en iyi yolu Şamanizm’den geçiyor. Bilenler bilir şamanizmde gök, yer, yeraltı olarak üç alem olduğuna inanılırmış. Cemre de o günlerden miras bize. Efsaneye göre adı ‘İmre’ olan cin yerden yükselip gökyüzünde alev topu bırakıyor ve hava ısınıyor. Efsane sevenler için müthiş bir malzeme olabilir bu hikaye. Ama matematik modeller ve atmosfer fiziği kanunlarıyla hesaplanan, belirlenen hava tahminleri için yetersiz olduğu da çok açık.

Atmosferde şartları takvimler belirlemez. Okyanus akıntıları, nem, sıcaklık, basınç, atmosferin düşey durumu gibi pek çok somut parametre ışığında matematik modellerle hazırlanan tahminlere göre havanın nasıl olacağı hesaplanır. Bugüne kadar atmosferde yapılan tüm ölçümlerle elde edilmiş istatistiklerin sonuçları da gösteriyor ki hava mevsim tanımaz. Ağustosta bile kar yağabilir. Cemre düştü diye, havanın ısınmasını bekleyenlere söyleyecek hiç sözüm yok tabii. Ama “Aklın yolu birdir” demişler. Cemrelerin gerçek olduğuna dair hiç kanıt yokken gerçek dışı olduğuna dair pek çok somut delil var. Mesela üç cemrenin sıralaması. Tüm dünyanın kabul ettiği gerçeklerden biridir; önce toprağın, sonra havanın ve en son suyun ısındığı... O halde gerçekliğine sadece Türkiye’de inanılan cemre neden önce havaya düşüyor? Önce havaya düşmüş olmasına rağmen neden önce toprak ısınıyor?

BİZE ANLATILAN BİR MASAL

Havayla ilgili bu ikonları hayatımızdan çıkarmayalım ama bunların gerçek olmadığını da bilelim artık. Cemreler bize anlatılan masallardan biri... Havaya, suya ya da toprağa ateş topu falan düşmez. Yani bu dönemde cemrelere bağlı olarak havanın ısınmasını bekleyenler varsa hüsrana uğrayabilir. İstatistikler mart ayının özellikle İstanbul’da soğuk geçtiğini ve en yoğun kar yağışının hep bu dönemde yaşandığını gösteriyor. Hem zaten uzun bir süredir Doğu’da kar kış kıyamet gidiyor. Havanın cemre falan dinlediği yok. Yoksa cemrenin düştüğü ilk gün neden kar yağsın birçok ilde? Sakın bu cemreler havaya yan etki yapıyor olmasın!