28 Haziran 1914’te Saraybosna’da suikast işlenmişti. Dünya haftalar içinde büyük savaşa gidiyordu. 22 Temmuz 1914’te İstanbul’daki Alman elçisi Wangenheim, Berlin’e ‘Enver Paşa bizle ittifak anlaşması yapmak istiyor’ diye yazdı. Avrupalı büyük güçler arasında sıkışan Osmanlı nazırları kendi aralarında oylama yapmış, İttihatçı çoğunluk Almanya ile ittifakı uygun görmüştü. Liberaller diye anılan azınlık da, İngiltere-Fransa ile ittifak istiyordu.

İşin ilginci, İstanbul’daki Alman Büyükelçi, zayıf Osmanlı ile ittifakın faydasına inanmamaktaydı. Bunu yazıp Berlin’e yolladı. İstanbul’dan gelen bu gizli telgrafı okuyan Kayzer Wilhelm, kâğıdın kenarına not düştü: “Teoride doğru, ancak bu şartlarda yanlış bir görüş. Yapılması gereken, Balkanlarda bütün silahların Avusturya adına Slavlara dönmesi ve ateşlenmesidir. Bu yolda Türk-Bulgar ittifakı da kabul edilmelidir. Bunlar fırsatçı politikalardır ve bu durumda böyle politikalar izlenmelidir” (Aussenpolitik. Cilt 8. Sayfa 562-563)

İmparatorun Osmanlı’ya ilişkin yazışmalara bizzat taraf olup, diplomatik memur gibi telgrafları okuyup yorumlaması, hayli ilginç. Daha da ilginci, İstanbul’un büyük komplodan habersiz, uzak ve ihtiyatsız biçimde kendini sel sularına kaptırma arzusuydu.

Sadrazam Said Halim Paşa 23 Temmuz’da Alman elçisine “Biz Almanya ile sadece Rusya’ya karşı ittifak istiyoruz. İngiltere ve Fransa’ya karşı değil” der. Alman elçisi Wangenheim’ın pek umurunda değildir. Bu bilgiyi de Berlin’e yollar. İstanbul’dan gelen telgraflara ayrı merak gösteren Kayzer Wilhelm, bu bilgiye büyük tepki gösterir ve yine yazar: “Osmanlı size kendini veriyor”!! Reddetmek ya da küçümsemek, Türklerin Rusya-Galya ikilisine yanaşmasına neden olacaktır. O zaman da Osmanlı üzerindeki etkimiz hemen biter. Wangenheim, ittifak konusunda tereddütsüz biçimde Türklere kendisini açmalı, ne istediklerini öğrenmeli ve bize bildirmelidir! Hiçbir hal ve şart altında Türkleri geri çevirme lüksümüz yoktur.” İmparator ünlem koyduğunda, kızmış demekti. Muhatabını o ünlemin altına gömebilirdi! 

Kayzer, büyük resmi görmektedir, haritayı bilmektedir ve haritanın parçası olarak Osmanlıyı elinde tutmaya kararlıdır.

Alman belgelerine göre Said Halim Paşa, Wnagenheim’dan yalnızca Rusya’ya karşı ittifak için gizli bir anlaşma taslağı hazırlamasını ister. Bu anlaşma nazırların çoğundan gizlenecektir. 

Anlaşma tümüyle Alman çıkarlarına hizmet etmekte ve Osmanlı üzerinde tam hakimiyet kurmaktadır. Kayzer 31 Temmuz’da Avusturya askeri ataşesine büyük gizlilik kaydıyla bilgi verir: “Anlaşma, Osmanlının Liman Von Sanders komutasında 5 ordu ile Rusya’ya yürümesi taahhüdü içeriyor”... İstanbul’da Almanya ile ittifak peşinde olanların kaçı, bu yükümlüğün farkındaydı? 

Kayzer’in harfi harfine bildiği, Sultan Reşad’a usulen sunulan 2 Ağustos 1914 Almanya-Osmanlı ittifak anlaşması, gizliydi. Anlaşmayı İstanbul’da sadece 5 kişi biliyordu. Anlaşmanın gerçekten ne anlama geldiğini de, sadece Enver ve Talat Paşalar bilmekteydi. Enver Paşa’nın, çok mutlu olduğu muhtelif kaynaklarca anlatılır. Almanya zaten bir gün önce 1 Ağustos’ta Rusya’ya savaş ilan etmişti. Ağustos 1914, Osmanlının kendi çıkarı, kendi zamanlaması ve kendi kontrolünde gelişmiyordu. Çıkarlar, hedefler ve eldeki güç hesaplanmamıştı, rüzgar sürüklüyordu.

Alman Avusturya-Macaristan Osmanlı Bulgar ittifakı.