Mevzuat değişikliklerine paralel olarak yeni meslek alanları ve çalışma sahaları ortaya çıkıyor. Bunlardan biri de son günlerde oldukça cazip hale gelen Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı. Özellikle son günlerde ücretlerinin 5-10 bin liraya kadar olabilmesi bu mesleği cazip yapıyor. Biz de bugün yeni bir iş ve meslek düşünenlere Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığını anlatalım istedik.
Hangi görevleri var?
Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanının asıl görevi, işletmenin başındaki kişinin sorumluluğu altında, yapılan işin gereklilikleri kapsamında en uygun araç ve faaliyetleri belirleyip kullanımını sağlayarak, en güvenli yolla bu faaliyetlerin yönetimini kolaylaştırmak. Bunun dışında da tebliğle düzenlenmiş birçok görevleri var.
Türkiye, Tehlikeli Malların Karayolu İle Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasına (yani ADR Anlaşmasına) taraf olmuştur. ADR anlaşması paralelinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik, tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımacılığı sektörüne pek çok yenilikler getirmiştir. Yönetmelik ile tehlikeli maddelerin, insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli ve düzenli bir şekilde kamuya açık karayoluyla taşınması amaçlanmıştır.
Hangi şirketler bu kapsamda?
Tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alan ve bir takvim yılı içerisinde net elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan; taşıyan, gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan konumunda olan işletmelere yaptıkları işleri, uluslararası anlaşmalar ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak yapmalarına yardımcı olmak amacıyla Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı bulundurma zorunluluğu getirildi.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ’ 22/05/2014 tarihli ve 29007 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu Tebliğ kapsamında, işletmelerin Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı istihdam etme veya hizmet alması zorunluluğu 30/06/2015 tarihinde başladı.
Hangi şartlar aranıyor?
Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı olmak isteyip gerekli şartları sağlayanlar, yetkilendirilen eğitim kuruluşlarında (ki bugün bunların sayısı 61’e ulaştı) 49 saat eğitim almaları ve bu eğitim sonunda Bakanlığın yapmış olduğu sınavda başarı göstermeleri gerekmektedir. Sınavda başarı gösteren adaylara 5 yıl geçerli Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Sertifikası düzenlenmektedir.
Tehlikeli madde güvenlik danışmanı olabilmek için;
a) Üniversitelerin lisans bölümlerinden mezun olmak,
b) Kaçakçılık, dolandırıcılık, dolanlı iflas, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, kaçak insan taşımacılığı veya ticareti, hırsızlık, rüşvet suçlarından hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü bulunmamak,
c) Yetkili yangın söndürme eğitim merkezlerinden uygulamalı yangın söndürme eğitimine katıldığına dair alınan belgenin aslını ibraz etmek veya noter onaylı suretini sunmak,
ç) Tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi yetki belgesi sahibi eğitim kuruluşlarında, tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimine katılarak, tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi tamamlama belgesini almak,
d) Tebliğ kapsamında açılacak sınavda başarılı olmak gerekiyor.
Tehlikeli madde güvenlik danışmanı sınavı, uluslararası anlaşma ve sözleşmeler kapsamında yazılı olarak yapılır.
Sınav 100 puan üzerinden değerlendirmeye tabi tutulur. Sınav sonunda başarılı olabilmek için en az 70 puan almak gereklidir.
Sınavlarda, tehlikeli madde taşımacılığına ilişkin ilgili uluslararası sözleşme/anlaşma dokümanlarının haricinde başka dokümanların kullanımına izin verilmez. Söz konusu dokümanların güncel hallerini sınav esnasında bulundurmak adayın sorumluluğundadır. Söz konusu uluslararası mevzuat Türkçe olabileceği gibi İngilizce, Fransızca, Almanca veya Rusça olabilir. Ancak, sınav Türkçe olarak yapılır.
Sınav, test veya açık uçlu sorular ile vaka çözümünden oluşuyor.
Bu güne kadar yaklaşık 16.000 işletmeci Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almış olup bu sayının ileriki dönemlerde tüm firmaların kapsama girmesiyle birlikte 50.000 işletmeyi aşması bekleniyor.
Yapılan sınavlarda yaklaşık 2.100 kişi başarılı olup Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı sertifikası almaya hak kazanmıştır.
Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlarının her biri en fazla 5 firmaya hizmet verebilir. Bakanlığın hesaplamalarına göre; ülkemizde yıllık yaklaşık olarak otuzbeşmilyon ton tehlikeli madde hareketinin olduğu dikkate alındığında, 01/01/2018 tarihi itibariyle yaklaşık 16.000 ila 18.000 arasında Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanına ihtiyaç olacak. Bu da lisans mezunları için belge almaları halinde dolgun ücretli yeni bir çalışma alanı sağlıyor.
