Birisi içeriden sızdırdı, Londra’da The Guardian gazetesi yazdı, bizler de öğrendik: ABD internetin her köşesini tutmuş, terörist arıyor... Yeryüzünde internette ne oluyorsa, ne geçiyorsa, ne yazılıyorsa hepsi kayıt altında. İnternet, e-mailler, görüntüler, sesler herşey kayıta alınıyor, elde tutuluyor. Sonra veri madeni olarak bu kayıtlara bakılıp terörist aranıyor. İnternette herkes potansiyel terörist... Sadece, ABD vatandaşlarına yarım gözle, dünya vatandaşlarına ise dört gözle bakıyorlar.
Önceleri sistemlere devlet marifetiyle girerlerdi. Sonra işin kolayına kaçıp internetin dev şirketlerine gitmişler. ABD yasası dış istihbarat maksatlı herşeye geniş yetkiler tanıyor. Şirketler de bütün verilerin aktığı ve devletin istediğinde girip çıkabileceği -kilitli odalar- yapıp, anahtarı devlete vermiş. Hangi şirketler? Google ve uzantısı YouTube, Microsoft ve uzantıları Hotmail ile Skype... Diğerleri: Yahoo, Facebook, AOL ve Apple... Apple’da malum iletişim kanalları FaceTime, iCloud, iMsg herşey var... Acaba iTunes’a da bakıyorlar mı? Neden olmasın... Sadece Twitter’ın -bilgi toplamayı kolaylaştırıcı sistem değişikliğine karşı çıktığı- bildiriliyor, ama Twitter’ın da yasa gereği uyması gerekenler var. Olmadı, bir çaresi nasıl olsa bulunmuştur.
Uzmanlar bu işin gizli mahkeme kararlarıyle yapıldığını ve alınanı verileni ilgili şirketin de tümüyle bilmeyeceğini düşünüyor. Şirketlerden gelen yalanlamalar, ‘yasa gereği’... Zaten herşey yasaya uygun.
Dünya internet trafiğinin önemli kısmı ABD sistemlerinden geçtiği için bunlara -yabancı- muamelesi yapılıyor. Yabancı olunca da herşey serbest. Zaten başka sızan bilgilerde ABD’nin bilginin ayağına gelmesini beklemediği, gidip başka ülkelerin sistemlerine de göz attığı anlaşılıyor. Bir başka sızan belgeye göre meğer başkan siber saldırı emri verebiliyormuş... İran ve Kuzey Kore’ye bu saldırılar yapılmış ve bu ülkelere komşu müttefik ülke internetlerine ABD -karşı saldırı olmasın- diye destek vermiş... Medya bunları yazarken Başkan Obama da Çin Devlet Başkanı Şi ile karşı karşıya oturuyor ve Çin’in internet saldırılarından vazgeçmesini istiyordu. İnternette orman kanunu var, -kim kime dalarsa- şeklinde...
Bunlar işin internet boyutu. Telefon, cep telefonu boyutu da var: ABD içinde faaliyet gösteren ve İngiliz Vodafone’un ortak olduğu Verizon cep telefonu şirketinden günlük kayıtlar toptan alınmış. Kim kimi aradı, ne kadar konuştu, ayrıca akıllı telefonların GPS bilgileri... 90 milyon abonesi olan Verizon’a yönelik mahkeme kararı sızdı. Geride kalan iki üç şirketle ilgili sızıntı yok, ama onlardan da aynı bilginin istenmemesi için bir neden yok. Ve burada olay çatallaşıyor. Çünkü internet izlemek için savunma: -ABD halkını değil, yabancıları izliyoruz-... Ama toptan ABD halkının cep telefon bilgileri de toparlanmış.
Burada Başkan Obama’nın başağrısı: Hem -özgürlükçü başkan- imajı çizildi, hem gıyabında konuştukları Bush yönetiminin mirasını aynen sürdürdükleri anlaşıldı. Obama ise -Hukuka uygun yapıyoruz, kimse Amerikalılar’ın telefonunu dinlemiyor, teröre karşı önlem- dedi ve ekledi: ‘Hem yüzde 100 güvenlik, hem yüzde 100 özel yaşam ve sıfır rahatsızlık olmaz’... Ayrıca bu son haberlerin teröristlere yardım ettiğini söyledi.
Bu arada ABD içi başka bir konuda -gizli bilgiler medyaya sızdı- diye hükümet AP Ajansı ve Fox TV muhabirlerinin telefon kayıtlarını izlemiş. -Gizli bilgiyi nereden aldılar, resmi taraftan kim bunlara konuştu- diye. O işler de -medya özgürlüğü- kapsamında...
Herşeyi sızdıran 29 yaşında, 4 yıl istihbarat servislerinde çalışmış bir teknik eleman: Edward Snowden. Yani Wikileaks benzeri olay. Wikileaks de 25 yaşındaki er Manning’in ürünüydü. Ama son eleman Snowden dersini çalışmış, sisteme olabildiğince az zarar verip, büyük sırları kendinde tutup seçme bilgiyi medyaya vermiş, sonra da iade ihtimalinin az olduğu Hong Kong’a gitmiş. Bir daha ABD’ye gelmeyi düşünmüyor, ama tırsmış, -kaçırılabilirim- diyor... Neden yapmış? ‘Dünyadaki her görüşmeyi ve her davranış biçimini bilmek istiyorlardı’ diyor... Snowden, Wikileaks-Manning’e ve 1971’de Vietnam Savaşı belgelerini sızdıran Pentagon elemanına hayranmış.
Olay daha yeni başladı... Daha sürecek, izliyoruz. Ve yine bu işler, lanetli 11 Eylül’ün insanlığa armağanı... Terör vurdu, korkuttu, böldü, ürküttü ve hakkı, hukuku, demokrasiyi parça parça etti. Etki yıllardır katlanarak sürüyor. Her taşın, her pikselin ardında terörist aranıyor. Teröristler varılan noktadan gayet memnun olmalılar.
