Biri ‘BM felç oldu’ mu diyor?

Aşağıdaki cümleler, Türkiye Başbakanı Erdoğan’a değil, ABD Başkanı Obama’ya ait:

“Bütün liderler şunu söyledi: Suriye’de kimyasal silah kullanılmıştır. Çoğunluk Esad rejiminin sorumlu olduğu yönünde kanaat ilettiler. Sayın Putin muhalefetini dile getirdi. Ama dün akşam (G-20 Çalışma yemeği akşamı) görüştüğüm liderlerle konuşsanız aynı görüşleri görürdünüz. BM konusunda ise şöyle bir ayrışma var. Bazı ülkeler ‘Askeri adım atılacaksa BM Güvenlik Konseyi kararıyla adım atılmalı’ diyor. Diğer grup ki, kendimi bu grupta görüyorum. Güvenlik Konseyi felce uğramıştır. Sistem felce uğramışsa ve ciddiysek, uluslararası alanda bir cevap verilmesi gerekiyor. Bu cevabın BM Güvenlik Konseyi ile verilemeyeceği görülüyor.”

Erdoğan, G-20 Zirvesi için St. Petersburg’a giderken de daha önce de Güvenlik Konseyi’ndeki veto sistemini eleştirirken defalarca “Dünya 5’ten büyüktür” diyordu.

Yeni değil, yıllardır her uluslararası platformda söylüyor bunu. Sadece eleştirmiyor, daha adil ve güvenli modeller de öneriyor.

Özellikle, dünyanın gözü önünde Suriye’de katliam zinciri sergilenirken tepkisini daha da gür sesle yükseltti. O sesini yükselttikçe, daha önce kapı arkasında 5’li sisteme itiraz edenler de yavaş yavaş açıktan konuşmaya başladı.

Şimdi ilk kez o sistemin içinden ve dahası tam kalbinden bir ülkenin lideri Türkiye Başbakanı’yla aynı çizgiye geliyor. Obama, daha önce sadece Erdoğan’dan duymaya alıştığımız o cümleye ortak oluyor. Veto yetkisini elinde bulunduran 5 ülkeden en büyüğünün lideri de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin felce uğradığını dünyaya ilan ediyor. Sadece Suriye dosyasında değil, bundan sonra hiçbir kritik olayda o sistem felçten kurtulup kolay kolay ayağa kalkamaz...

Nitekim... Şu sözler de Erdoğan’a değil Obama’ya ait:

“Suriye’de bu boyutta bir ihlal varsa, uluslararası toplum da felce uğramışsa o zaman  normlar aşınmaya başlar. Ve bu aşınma başladığında diğer norm ve standartları aşındırmaya başlar. Ve bu da daha tehlikeli bir dünyayı beraberinde getirir.”

ABD Başkanı, 5 vetolu BMGK düzeninin artık felç olduğunu ve normları aşındırmaya başladığını söylüyor. Bu sonuca aralarında Erdoğan’ın bulunduğu liderlerle yaptığı görüşmelerde varmış. Erdoğan hariç, o gruptaki liderlerin BMGK’ya parmak salladığını hiç görmedik. Sakın Obama’nın aklına bu sakıncalı fikri Erdoğan sokmuş olmasın!

Şunu da ekleyelim. Başbakan BM’yi kritik ederken içeride “Erdoğan ve Türkiye bu tavırlarla dünyada giderek yalnızlaşıyor” deniyordu. Şimdi o yalnızlar kulübüne Obama ve ABD de katıldı! Tıpkı, geçen hafta birdenbire, Suriye konusunda 2 yıldır “yalnız” olan Türkiye’nin safına katıldıkları gibi...