Biden-Putin gerilimiyle ilişkilerin seyri nasıl şekillenir?
20 Mart 2021 Cumartesi
Biden; gazeteci sorusu üzerine Putin'le ilgili "katil" tanımı, haliyle akıllara "Rusya-ABD ilişkilerinin seyri nasıl olacak" sorusunu getirdi.
"Kontrollü gerilim süreci başlıyor" dersek yanılmayız!
Gazetecinin sorusu da, Biden'ın cevabı da planlı idi. Nereden anlıyoruz? Beyaz Saray'dan "Biden 'katil' tanımından pişman değil" teyidi üzerinden! Ve bu soru, Trump döneminde de sorulmuştu. Ve Trump'ın cevabı daha mantıklı ve devlet dili idi. Oysa Trump'ı "siyasette tesadüf" olarak algılayanlar ve "deli kişilik" yorumu yapanlar, Biden'ı "devlet adamı, tecrübeli siyasetçi" tanımı ile analiz ediyorlardı. Ama mesele, yeni siyasetin kodlarının nasıl olacağıdır.
Putin'in cevabı, devlet adamı kriterine daha uygun oldu görünürde! Ama tabii ki, iki farklı kod ve farklı devlet yapısı! Putin'in, çocuklukta sokak kavgalarındaki kavga ağzı üzerinden Biden'a cevap vermesi ise, derin cevap oldu... Bir taraftan çocuk gibi "kavga ettin Biden" diyor, diğer taraftan çocukların naif ağzı ile "bana dediklerin, senin aynadaki yansımandır" tanımını kullanıyor. "Katil" kelimesine gelince, Avrupalıların Amerika kıtasını nasıl işgal ettiklerini ve yerli ahaliye yapılan soykırımı hatırlatmakla, "katil dedelerindir" demiş oldu. Vücut dili ve kullandığı her cümle, Amerikan kamuoyunu hesaplayarak yapılmış idi. Çünkü ABD vatandaşı ile ABD yönetimini, bu sefer de ayırdı.
Putin; Biden'a sağlık diledi ve ironi yapmadığını dile getirdi. Putin'in konuşmasını, vücut dilini, yüz ifadelerini iyi analiz edersek, bu durumdan rahatsız olmuş! Lakin bir o kadar da, Rusya kamuoyunda yeni konsolide sürecinin başlayacağını da hesaba katmış duruyordu.
Amerika-Rusya ilişkileri inişli çıkışlı olmuştur. Zamanında nükleer düğmeye basılacak noktaya kadar gitmişti. Lakin hiç bir zaman devlet başkanına hakaret edecek kadar yüksek dozu görmemişti.
Bu durum, küresel siyasette değişim sinyali içeriklidir.
Rusya'nın içerisindeki Navalni rüzgarının, Biden döneminde destekleneceği, ilk günden anlaşılmıştı! Rusya ile Türkiye, Rusya ile Almanya, Rusya ile Çin ilişkilerini olumsuz etkilemek için devreye bölücülük politikaları girecektir.
Dikkat ettiyseniz Almanya'ya da, Rusya ile Kuzey Akım Projesine "derhal dur" tehdidi geldi Amerika'dan.
Rusya'nın "çevreleme politikası" daha da sertleşecek. Ama Rusya bu durumda neleri yapacak? Rusya toplumu, vatansever toplumdur. Ve Putin'e yönelik baskıyı, kendilerine yönelik baskı olarak algılamaya başladı artık. Hatta Navalni serüveninin bile, geniş toplum desteği bu "katil" tanımı ile sekteye uğrayacak. Çünkü kamuoyu vicdanı Rusya için daha önemli silahtır. Ve "milli vicdan" tanımı ki, Rus edebiyatında ve entelektüel anlayışında derin tanımdır ve bu bakış açısı devreye girdi bile. Milli vicdan; Rusya'da "milli çıkarları koruyor" diye, baskıya maruz kalan Putin'i sahiplenecektir. Hep böyle olmuştur.
Amerikan dayatması; muhalif hareketleri desteklemek yerine, Putin çevresinde konsolide söz konusu olacaktır. Tabii ki burada ekonomik durum, gidişatın seyrini etkileyecektir.
Rusya, Çin ve Avrupa'nın tutumunu önemsemekte. Amerikan baskısı Almanya'yı nasıl etkiler, etkiler mi? Bu durumda, Rusya hangi alternatifleri deneyecek? Yani Rusya sakin durmayacak. Ve alternatif teşebbüsleri devreye sokacaktır. Özellikle Orta Asya, Kafkasya ve Ukrayna cephesini sağlama almak için Akdeniz, Suriye, Libya hattında Türkiye odaklı olumlu tutumları daha da fazlalaştıracaktır.
Amerika'nın her dönemde muhakkak ki bir düşmana ihtiyacı vardır. Çünkü bu bile Amerikan toplumundaki iç sorunların mevcudiyetinin işaretidir. Amerikan toplumu orta vadede nasıl şekillenecek? Rusya bu şekillenmede, kamuoyunu etkilemede tüm vasıtaları kullanacak. Yani Biden dedi demesine de, şekillenmesi bu kadar kolayca kullanılan katil tanımı ile yeterli olur mu? Rusya içindeki NATO'cu Amerikan'cı ve liberal yapı, bu şekillenmede rol alır mı? Kamuoyu bu rolü benimser mi? Rus toplumunun milliyetçi damarına rağmen, "Amerikan Rusya'sı" modeline geçide, Rus derin devleti izin verir mi?
Tabii ki bunları ileride daha net göreceğiz. Şimdilik ise Rusya kamuoyu Putin'e değil, kendisine hakaret olarak kabul etti, Biden'ın tanımını!