“Ekmek dediğin yemeğe bandıra bandıra yenilir, bitirilir. Bizim evde bayat ekmek asla kalmaz” diyorsanız bu tarifler için ara sıra fazladan bir ekmek alıp bayatlatın derim! Çünkü hepsi birbirinden lezzetli ve sağlıklı.
1- ANNE KÖFTESİ
Herkesin en sevdiği köfte, iddia ediyorum 'anne köftesi'dir! Ufak tefek farklılıklarla hazırlanır. Kimi içine kimyon koyar, kimi maydonoz, kimi soğanını bol sever, kimi sarımsak da ilave eder. Ama hepsinin ortak özelliği kıymanın içine bonkörce koyulan bayat ekmeğin ta kendisidir! Bazısı sadece ekmeğin içini koyar, kimisi tamamını biraz ıslatıp ekler. Öyle ya da böyle o ekmek köfteye tat katar. Bol ekmekli olan bu köfteler genellikle ızgara veya tavada pişirilir, yanına pilav ve cacık iyi gider!
2- Papara
Paparayı cidden severim. İzmir usulü biraz farklıdır gerçi. Sonradan öğrendim ki peynirli falan yapılırmış bazı yerlerde... Bizim ailede yeşil biber, domates, taze nane ve toz karabiberle bir kavurma yapılır. Sonra ekmek dilimleri kare kare kesilip tavada veya fırında kıtır olana kadar kızartılır. Üzerine kavrulmuş domatesli kıyma döşenir ve biraz su gezdirilip üzeri kapatılıp fırın veya ocakta pişirilir. Sonra mı? Tabii ki bol yoğurtla servis edilir!
3- Ekmek dolması
Size en pratik ve lezzetli ekmek dolması tarifini veriyorum. Ben kıymaya bolca maydanoz, dereotu ekliyorum. Eğer bu taze baharatları siz de benim kadar seviyorsanız bonkörce kullanın... Yuvarlak ve şişko bir ekmeği iki gün havadar bir yerde bayatlatın. Bayatlayan ekmeğin altından bir kapak açıp kaşıkla içini tamamen boşaltın. Ekmeğin içinden çıkardığınız kısmını ovalayarak inceltin. Yarım kilo kıymayı tencereye alın, yarım su bardağı suyla ezerek pişirin. Suyunu çekip kavrulmaya başlayınca bir yemek kaşığı tereyağı, tuz ve karabiber ekleyin. Kavrulan kıymayı kenara alın. Başka bir tavada iki avuç ceviz içini hafif kavurun ve kıymaya ilave edin. İncecik kıyılmış maydanozu ve ekmek içini da ekleyip tüm malzemeyi karıştırın. Hazırlanan harcı ekmeğin içine doldurup kapağını kapatın. Üzerine ve yanlarına oda sıcaklığındaki tereyağını ince bir tabaka halinde sürüp 180 derece ısıtılmış fırına verin. Üzerindeki yağ eriyip kızarmaya başladığında ekmeğin üzerine azar azar kaynar tavuk suyu ilave edin. Tepsiyi fırından çıkarıp üzerini folyo kağıdıyla kapatın ve tekrar fırına verin 160 derece sıcaklıkta bir saat boyunca, suyunu tamamen çekene kadar pişirin.
4- Fransız tostu
Nam-ı diğer yumurtalı ekmek. Özellikle hızlı ama bir o kadar besleyici ve lezzetli kahvaltı için en ideal seçeneklerden. Bizler bayat ekmek dilimlerini çırpılmış yumurtaya bulayıp kızartırız. Oysa Fransızlar gibi işi biraz daha gurme hale getirmek hiç zor değil. Bunun için bayat ekmek dilimlerini önce hafifçe süte batırıp çırpılmış yumurtaya bulamak gerekiyor. Tatlı bir ekmek hazırlıyorsanız biraz pudra şekeri, meyve ve vanilya özünü de işin içine katabilirsiniz. Benim taktiğim ise yumurtayı çırparken ince kıyılmış maydanoz, biberiye gibi taze otlar, biraz rende peynir, iri çekilmiş az miktar mısır unu eklemek. Hatta kimi zaman incecik kıyılmış çemensiz pastırma bile ilave ediyorum. Ekmekleri biraz süte batırdıktan sonra bu bulamaca batırıp mutlaka tereyağında kızartıyorum.
5- EKMEK ÜZERİ ERİTME PEYNİR
Bir gün önceki bol misafirli bir günün ardından sepette kalan ekmek dilimleriyle yapılacak en ideal şeydir. Ben en çok peynir ve biberiyeli severim. Bazen biraz acı toz biber ilave ederim. Ancak bu atıştırmalık öyle ideal bir zemindir ki üzerine sucuktan pastırmaya, domatesten çırpılmış yumurtaya kadar her şeyi ihtişamla taşır. Bu tarifin demirbaşı ise peynir ve tabii ki bayat ekmek dilimleridir!