Azerbaycan Başkanı İlham Aliyev ve yeni siyaset inşası

Azerbaycan; siyaseten yeni dönem inşasına start verdi. Basında, siyasette, bürokraside yeni söylem ve eylem geliştirildiğine tanıklık etmekteyiz. Azerbaycan’ın, Batı ve Doğu bloku arasında sıkıştırılan, tehdit edilen, lobi çalışmalarıyla bypass edilen siyasi bir süreç yaşamakta olduğu sır değil! Batı blokunun, özellikle Almanya, İngiltere ve ABD merkezli çalışmalarına baktığımızda medya, siyasi parti ve bloggerler üzerinden, esas hedefe Aliyev ailesinin oturtulduğu açıktır. Bunu yurtdışından sosyal medyayı, sadece Azerbaycan’da siyasi iktidarın değiştirilmesi moduna ayarlayan sistematik yayınların tematik konularından ve saldırgan dilden anlıyoruz! 

Meselenin kökünde, gerçekten Azerbaycan’da demokrasiye dayanan ıslahatlar olmuş olsaydı, bu dönemde Başkan Aliyev’in, açık alanları kapatma adımlarını alkışlamaları gerekiyordu. Sokak hareketleriyle çıkacak yeni durum önceden kestirilemez! Azerbaycan; jeostratejik olarak öyle bir yerde konumlanmakta ki, hesapsız kitapsız eylemlerin İran, Rusya ve ABD arasındaki soğuk savaşın ortasında, ülkenin felakete savrulma ihtimali çok yüksek. 

Azerbaycan Başkanı’nın tüm bu ihtimaller üzerine yakın, orta ve uzak vadeli program devreye soktuğunu anlamaktayız. Öncelikle vatandaşlarla arasındaki mesafeyi, bürokrat ve memur vesilesi olmaksızın kapatmak istediğini açıktan gösterdi. Bunu Başkan Yardımcısı Mihriban Aliyeva’nın üzerinden dizayn ettiği açıktır. Aliyeva’nın Başkan Yardımcılığına muhalif itirazlar yükselse de “Haydar Aliyev Fonu Başkanlığı”, “Milletvekilliği” ve “First Lady” titriyle yaptığı tüm çalışmalarla halkın nezdinde sempati kazanabildi. O nedenle Başkan Yardımcılığına getirilmesi halk nezdinde kabul gördü. 

*** 

Azerbaycan Başkanı, eski memur kafası yerine dönemin ve yeni insan profilinin arzu ettiği, derdi ile dertlenen yeni memur ve siyasetçi modelini benimsediğini göstermekte. Tüm yeni atadığı isimlere halkın gözü önünde talimatlar vermesi, halkı cesaretlendiren sorgulama modelini kamuoyu gözü önünde belirlemesi, Aliyev’in Azerbaycan’da kalıcı toplumsal barışı inşa etme siyasetini devreye soktuğunun kanıtıdır. 

Azerbaycan Parlamentosu’nun, seçimlere az bir süre kala feshedilmesinin, Parlamentoda çoğunluk teşkil eden ve Başkanının Aliyev olduğu Yeni Azerbaycan Partisi tarafından teklif edilmesi, durumun Başkanın isteği istikamette olduğunun işaretidir. Azerbaycan Parlamentosu’nda neredeyse 30 yılını tamamlayacak vekillerin olduğunu bilmeyen yok! Sovyet döneminden kalma vekil potansiyeliyle yeni siyaset inşasının mümkün olmadığını hesaba katan Aliyev, Parlamento’nun feshine yeşil ışık yaktı. Ve elbette ki muhalif seslerin, dağıtan değil yeni sürece kolaylıklar sağlayacak, yerli ve milli milletvekili potansiyelinin, Azerbaycan’ın geleceği ve hatta bekası açısından hayati olduğunu görebilmek başlı başına siyasi öngörü ve erdemdir. Başkan Aliyev, yeni seçilecek milletvekili profiliyle, esasında eleştirinin merkezini meclis kürsüsüne taşırsa, ileride bu adımı dışarıdan yönlendirmeli siyasi anarşizmin önünü kesme hamlesi gibi analiz edilecek. 

Yeni, zeki, milli, fikir üreten ve bunları çözüm üretici dille masaya getirenlerle birlikte, yeni döneme girmek istemesi ve bunu yaparken Başkan Yardımcısı Mihriban Aliyeva’yı toplumdaki muhaliflerinden daha fazla sevenlerinin olması faktörüne dayanarak devreye sokması, Aliyev’in yeni dönemin siyasi kodlarını doğru noktaya oturttuğunun da göstergesidir. 

***   

Toplum için üretilen dil, üretilen fikir kadar değerlidir. Fransa’daki sokak hareketleri, hareket verici siyaset inşası içeriğine hizmet eden unsurdur. Fakat Rusya’da sokak hareketleri, dağıtıcı hatta rejim değişikliklerine götüren felaket olabilir. Bazı siyasi enstrümanlar bir ülkede başarılı oldu diye, her yerde başarıya götürecek temele sahip değildir. Arap baharı ile demokrasi arayışının nasıl bir sonuçla karşılaştığını hatırlatmaya gerek yok! Toplumların kendi değerleri, kodları devre dışı kaldığı takdirde, meseleler kontrolsüz noktaya evrilebiliyor ve bunu dışarıdan manipüle etme kolaylaşıyor. Geleneği tam yerine oturmamış ülkelerde bu durum bölünmelere hatta yok olmaya kadar götürebiliyor! Bu şu demek değil; “tüm olumsuzluklar dışarıdan empoze ediliyor”! Hayır, içeride sorunları görebilen ve buna dışarının parmağı girmeden çözüm üretenler, ülkesinin geleceğini garantiye almaya çalışanlardır. Azerbaycan toprakları işgal altındadır. Ciddi savaş ortamından sonra dağılmış siyasi, ekonomik, kültürel altyapının yeniden kurulması sürecini başarıya ulaştırma gayreti halen devam etmekte. Sovyetlerin çöküşü sonrası büyük felaketlerle ağır travmalar yaşaması, aydın topluma sahip Azerbaycan’ın yeni yokluklarla karşı karşıya kalmasına sebep oldu. Toprak altındaki zenginliklerine rağmen onu millileştiremeyen bir ortamda, Azerbaycan şu anki duruma gelebildi. Başardı. İlim potansiyeli ve kültürel kodları ile başardı. Bir sistemin çöküşü ile diğer sisteme geçerken yaralandı. Yaralarını sarıp sarmalamayı da başardı. Şimdi Azerbaycan Cumhurbaşkanı toplumdaki tüm katmanları bir araya toplamaya çalışan bir siyaset inşasını devreye sokmakta. 

Halk ile hükümet arasındaki mesafeyi derinleştiren zihniyetten kurtulmaya çalışması, sorunları ülkenin kendi yerli kodları ile dönüştürme çabası, esasında siyasi kabiliyet ve devlet aklı potansiyelinin göstergesidir. Aliyev, sorunlara çözüm üretme gayretini ve iyi niyetini açıktan göstermekte. Bize düşen ise bu iyi niyete, iyi niyetle bakabilmek...