“Adli Yıl açılışı ve Barolar Birliği Başkanı’nın konuşması” başlığı da Avrupa Birliği kriterleri arasına alınması gereken bir konuya dönüşmek üzere. Zira, Metin Feyzioğlu’nun geçtiğimiz yıl Adli Yıl açılışında konuşma yapma kılıfında sahneye koyduğu şov, AB normlarıyla kökten çelişen bir muhteva taşıyor. Öncelikle Adli Tatil ve Adli Yıl açılışı uygulamasına baktığımız zaman AB ülkelerinin bu zemini bir siyasal şov mecrasına dönüştürmediğini görüyoruz. Peki AB ülkelerinde Adli Tatil ve Adli Yıl açılışı ne anlama geliyor? Şimdi ülke bazında tek tek konuya bakıp, sonra tartışalım:
Avusturya
Avusturya’da 1 Mayıs 2011 tarihinden itibaren adli tatil uygulanmamaktadır. Bu nedenle Adli Yıl Açılış Töreni uygulaması da bulunmamaktadır.
Almanya
Almanya’da 1996 yılı sonuna kadar her yıl 15 Temmuz ile 15 Eylül arasında mahkemeler tarafından yalnızca çok acil olan davalar yürütülmüştür. Almanya’da yasal bir adli tatil uygulaması bulunmadığından Adli Yıl Açılış Töreni uygulaması da bulunmamaktadır.
Belçika
Belçika hukuk sisteminde, adli tatil 1 Temmuz’da başlamakta ve 31 Ağustos’ta sona ermektedir. Eylül ayının başında adli yıl açılış töreni düzenlenir. Bu açılış töreninde istinaf ve yüksek yargı hâkimleri konuşma yaparlar. Açılış töreninde o yıl mesleğe yeni başlayacak olan avukatlar, hâkim ve savcılar yemin eder. Avukatlar yeni adli yıl için kendi açılış törenlerini ayrıca düzenlerler.
İngiltere
İngiltere’de adli tatil uygulaması ve baro başkanının konuşmasına ilişkin bir uygulama bulunmamaktadır. Ancak Westminster Abbey Töreni (Adalet Bakanı Kahvaltısı) olarak adlandırılan bir tören yapılmaktadır. Westminster Abbey Töreni, hâkimlerin adli dönem başında, yol gösterme için dua ettikleri Ortaçağ’a dayanan tarihi bir olaydır. Ortaçağ’da Westminster Salonu’nda duruşmaları yapılan hâkimler şehirden ayrılıp törende yer almak için manastıra gitmişlerdir. Günümüzde Temple Bar’dan Westminster Manastırı’na yürümek yerine hâkimler arabayla gitmektedir.
İsveç
İsveç hukuk sisteminde adli tatil uygulaması yoktur. Adli yıl (ocak ayında) başlangıcında, bazı mahkemeler mahkeme başkanının katılımıyla ‘Tingspredikan’ adı verilen geleneksel bir tören düzenlemektedirler. Bu törende rahipler hakimleri kutsamakta ve bir sonraki yıl için doğru karar vermeleri için dua etmektedir. Ayrı bir açılış töreni olmadığından baro başkanları da konuşma yapmamaktadırlar.
İrlanda
İrlanda hukuk sisteminde adli tatil sadece 1 Ağustos-6 Ekim tarihleri arasında sadece yüksek mahkemeler için uygulanmaktadır. Yüksek mahkemeler adli tatil bitiminde adli yıl açılış töreni düzenlemektedir. Bu törene Baro Başkanı katılmakla birlikte tören sırasında konuşma yapmamaktadır.
İspanya
İspanya Hukuk sisteminde, Ağustos ayı adli tatil olarak öngörülmektedir. Adli tatil bittikten sonra, Kral ve tüm yüksek mahkeme temsilcileri ile yüksek yargı kurumları temsilcilerinin katıldığı bir açılış töreni düzenlenmektedir. Açılış töreninde Kral, yüksek mahkeme başkanları ile yüksek hâkimler kurulu başkanı açılış konuşması yapmaktadırlar. Baro başkanı törene davet edilmekle birlikte, Baro başkanının konuşma yapması gibi bir usul benimsenmemiştir.
Malta
Malta hukuk sisteminde, 16 Temmuz ile 15 Eylül tarihleri arasında herhangi bir hak kaybı yaşanmayacaksa duruşma yapılmayabilir. Adli yıl açılışında bir tören düzenlenmekte olup, bu törene Cumhurbaşkanı, Adalet Bakanı, Barolar Birliği temsilcileri ve yüksek yargı mensuplarının tamamı katılır. Bu toplantıda Baro başkanı bir konuşma yapar. Bu konuşmada ele aldığı hususlar, Adalet Bakanı’ndan protokolde daha üstte olan kişi olan başhakim tarafından cevaplandırılır.
Çek Cumhuriyeti, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, Polonya, Romanya’da Adli Yıl açılışı düzenlenmemekte ve bu ülkelerin önemli bir kısmında Adli Tatil bulunmamaktadır.
Ülke bazında uygulamalar böyle... Şimdi desek ki, bakın İngiltere ve İsveç’te dini tören düzenlenip, dua ediliyormuş... Demeyelim peki...
