Avrupa gergin Polonya tedirgin

Polonya 1999'da NATO'ya, 2004'te AB'ye üye oldu. Açık kapı politikalarının Doğu Avrupa'daki en kritik hattı Polonya oldu. Hızla yatırım alan ve Avrupa'nın parlayan yıldızı olan Polonya dikkatleri üzerine çekti.

Ukrayna-Rusya savaşının ikinci senesindeyiz. Polonya'nın pozisyonunu bu köşede 16.01.2023'te yazmıştım. Almanya'nın savaşa katkı vermesi için Polonya Holokost tazminatını gündeme getirmişti. 1.3 trilyon Euro tazminat talebinden sonra Berlin hükümeti musluğu açmış ve Ukrayna'ya hem mali yardım hem de Leopar tanklarını vermeye başlamıştı.

Polonya, Rus ve Alman işgallerini hafızasından silemeden Ukrayna savaşı başladı ve tehdit algısı yükseldi. Baltık kıyısındaki Kaliningrad'ın varlığı ve Belarus'a komşu olması Varşova'nın uykularını kaçırmakta.

Prusya'dan kalma Kaliningrad, Rusya'nın Baltık kıyısında ekonomik ve stratejik önem verdiği bir alan. Rusya'nın petrol transferinde kestirme güzergâhı olan Kaliningrad kırmızı çizgilerinden bir tanesi.

Wagner isyanı olarak bilinen süreç ilginç ve gizemli bir durum yarattı. Putin'in bu krizi çözme biçimi yahut dikkat dağıtarak Wagner militanlarını Belarus'a transferi gerilimi artırıyor.

Polonya haber kaynakları Belarus'un en batısındaki Grodno şehrine yerleşen Wagner gruplarından iyice tedirgin. Varşova'ya 4 saat mesafedeki bu şehir bir yandan Polonya'yı rahatsız ederken diğer yandan da Litvanya'dan geçen Kaliningrad hattını kontrol edebiliyor.

Batılı müttefikler Kaliningrad-Moskova irtibatını kesebilir mi yahut Wagner, Belarus sınırından Polonya'yı işgal edebilir mi henüz bilmiyoruz. Ancak Putin barış masasına gitmek istediğinde elini güçlendirmek için kartlarını artırmak isteyecektir.

Bazı jeopolitik teorisyenler Polonya'yı Avrasya'nın kalbi olarak görmekte. Rusya ve Almanya'yı ayıran Polonya'nın genişleme politikalarıyla 25 yıldır yükselişi tesadüfi değil. Ayrıca mevcut savaşta esas kaybedenin Almanya olduğunu da bu köşede çok kere vurgulamıştık.

Almanya için Ukraynalı göçmenleri ağırlayan tampon ülke Polonya'nın karşılaşacağı riskler Almanya'ya göç akınına yol açacaktır. Berlin siyaseti yükselen aşırı sağ partiler ve kırılgan koalisyon hükümeti arasında zor günler yaşayabilir.

ABD'nin hedefinde Rusya'yı Moskova Prensliği'ne indirmek var. Bu hedef Çin'i de dizginlemek ve küresel rekabette kontrol altına almak için ilan ediliyor.

Putin savaşın uzamasının hem kendi ülkesine hem de Avrupa'da olumsuz etkilerinin olacağını görüyor. Avrupa'da enflasyonist ortam ve göçmen krizi üzerinden aşırı sağ partilerin yükselişi hiç de tesadüf değil.