Arı başımın tacı

Uzun yıllar arıcılık sektöründe çalıştı, arıcılıkla ilgili pek çok kitabın yazarı. Türkiye’nin dört bir yanını gezerek arıcıları eğitiyor. Balda naftalin sorununun en büyük savaşçılarından. Naftalin demek zehir demek; yani balda zehir sorununu çözen kişilerden biri. Türkiye genelinde beş bin arıcıya eğitim verdi. Bu eğitim turlarında bir şeyi daha keşfetti: Arıcıların kendi kullandıkları ve tavuklara verilen antibiyotikleri arıya da verdiklerini. Bu uygulama insan sağlığını tehdit etmekteydi ve yaptığı çalışmalarla antibiyotik kullanımı konusunda da bilinçlenme sağladı. Onları çok sevdiğini söylüyor, inanılması zor ama kendisiyle sohbet ederken yanımızdan geçen arılara davranışı, sakinliği bunun bir kanıtı… Sizi arı uzmanı Taylan Samancı ile tanıştırmak isterim!

Arı, doğa için dünya için neden bu kadar önemli?

Arılar tozlaşmada çok önemli bir görevi üstleniyor. Tozlaşmanın %80’i arılar sayesinde gerçekleşiyor. Tozlaşma demek, tarımsal üretim, hayatın devamlılığı demek. Arılar olmazsa yaşam olmaz. O nedenle bir arı kovanı da olsa imkanı olan herkesin bahçesinde, terasında arı kovanı beslemesini o tadı yaşamasını tavsiye ediyorum. 

Nasıl yapacağız bunu?

Eğer bir kişi hobi olarak arıcılık yapmaya karar verdiyse ve arı kovanını koyabileceği bir yeri varsa ilk önce arıcılık konusunda bir eğitime katılmalı. Arıcılık kitapları okuyup bilgi sahibi olduktan sonra arıcılık yapan birinden de yardım alabilir. Arı kovanı alıp yavaş yavaş deneyim kazanması gerekiyor. Arı kovanı bir bebek gibidir. İlgi ve sevgi gerekiyor… 

Sevgi kısmını nasıl yapacağız?

Onlar hisseder, emin olun. Arılar kendilerine bir zarar verilmediği sürece kimseye zarar vermez. O nedenle herkes arıcılık yapabilir. Avrupa da bunun en güzel örneklerini görebiliyoruz. İnsanlar şehrin içindeki yeşilliğin, çiçeklerin yok olmaması için çatılarda arı kovanı besliyor…

Size arılarlarla ilgili bir proje için açık çek verilse ne yapardınız?

Yapacağım ilk iş arıcılığın modernizasyonunu sağlamak olurdu. Çünkü ülkemiz dünyada ikinci arıcılık ülkesi olmasına rağmen kovan başı bal veriminde geride. Bunun aşılması için modern arıcılık ekipmanlarının kullanılması ve kitlesel arıcılık eğitimlerinin verilmesi ile gerçekleştirileceğini düşünüyorum. Diğer bir projemde arı hastalıklarıyla mücadelede olurdu. Ülkemize ait arı ırklarından hastalıklara karşı genetik üstünlük sağlayacak güçlü arı ırklarının oluşturulması gerekiyor. 

Yeni ırklar yaratmaktan mı bahsediyorsunuz, tehlikeli değil mi bu?

Hayır tehlikeli değil. Yeni ırklar değil dayanıklı ırklar yaratacağız. Elimizdeki hastalıklara karşı güçlü arı ırklarından seleksiyon yani seçim yaparak genetik olarak daha güçlü arılarla çalışacağız. Böylece arılar hastalanmayacak ve arıcılarda ilaç kullanmak zorunda kalmayacak.  

Anladığım kadarıyla arıcılıkta Türkiye potansiyelinin çok gerisinde…

Türkiye arıcılık açısından iyi ama çok daha iyi seviyelere gelebilir. Yedi milyon arı kovanıyla, kovan sayısı ile Çin’den sonra dünyanın ikinci büyük arıcılık ülkesi. Fakat bal dışındaki diğer arı ürünlerinin üretimi çok az. Anadolu coğrafyası çok zengin bir flora ve bitki çeşitliliğine sahip. Tüm Avrupa’daki endemik bitkilerin üçte biri Anadolu coğrafyasında bulunuyor. Bazı fenolik ve flavanoidler dünyada sadece Anadolu propolisinde bulunuyor. Bunu dünyaya anlatmamız lazım. Ben ve eşim, ekibimizle Anadolu propolisini bir dünya markası yapmak istiyoruz.

Nasıl olacak bu iş?

Arıcılarımızın gerek Çin’den gelen ürünlerle piyasada rekabet edememesi gerek nasıl tüketileceği konusunda yeterince bilgi sahibi olmamaları nedeniyle propolis üretilemiyordu. Fakat başlattığımız ‘Sözleşmeli Arıcılık’ modeli kapsamında, ekibimizdeki uzmanlar ile arıcılarımıza eğitim veriyor ve bilinçlenmeyi arttırıyoruz.