Hem anne babalık eğitimlerinde hem de çocukları psikolojik ve sosyal yönden geliştirmeye yönelik programlarda ortak temalar var. Bu temalar hem kitaplarda hem eğitim programlarında hem de çocuklara yönelik danışmanlıklarda tekrarlanıyor. Anne babalarda en sık bu meseleler üzerinde soru sorup yardım arayışında oluyorlar.
Anne babalıkta büyük ve küçük meseleler
Kanaatimce anne babalık yaparken etkisi büyük olan meseleler ile etkisi daha küçük olan meseleler arasında ayrım yapmak gerekiyor. Örneğin çocuğu travmaya uğratıp uğratmamak veya travmadan koruyup korumamak en büyük mesele iken, çocuğun odasını düzenlemesini öğrenip öğrenmemesi meselesi görece daha küçük önemde bir meseledir. Çocuğun yalnız kalmayıp sosyal olarak gelişip öğrenebileceği güvenli bir çevresel ortamın olup olmaması oldukça önemli bir mesele iken, yemek yiyip yememe meselesi görece daha az önemli bir meseledir. Nihayetinde büyük küçük her faktörü önemsemek lazım dense bile, hayatta önceliklerin ve önem sıralarının oluşturulma ihtiyacı da bir gerçekliktir.
Çocuk eğitim programlarının iki türü
Çocuk eğitimlerini mesele eden programların büyük kısmı hemen hemen her çocukta yaşanacak genel türde problemleri ele alır. Bunlar; çocuğun öfkesi veya şiddete eğilimi, diğer çocuklarla ilişkilerde yaşanan problemler, yemek yeme ile ilgili problemler, uyuma saati ile ilgili problemler, derslerini yapma veya öğrenme ile ilgili problemler, televizyon veya bilgisayar gibi ekranlarda geçirilen saatler ile ilgili problemler, alışveriş sırasında yaşanan problemler, seyahat sırasında yaşanan problemler şeklinde.
Çocuk eğitimi ile ilgili bazı programlar ise klinik tanı alan veya gelişimsel bozukluklara sahip çocukları esas alır. Örneğin dikkat eksikliği hiperaktivitesi olan, otizmi olan, öğrenme bozuklukları olan, yeme ve dışa atma problemleri olan çocuklara yönelik eğitim programları tasarlanır.
Dünyaca meşhur iki anne babalık eğitim programı
Dünyaca meşhur Tripple P olarak adlandırılan Positive Parenting Program (Pozitif anne babalık programı) genel meseleler üzerine odaklanır. Ayrıca çocuklarında hiperaktivite dikkat eksikliği gibi tanısı olan anne babalara yönelik grup eğitimleri de vardır. The Incredible Years adlı diğer meşhur program ise ağırlıklı olarak klinik tanı alan veya gelişimsel bozukluğu olan çocukların anne babalarına yoğunlaşır. Ama bu program da çocuğun genel anlamda psikolojik gelişimine yönelik içeriklere sahiptir.
Benim geliştirmeye çalıştığım programın ana iki odağı vardır. Birincisi çocuğu travmaya uğratmamak ve travmadan korumak şeklindedir. İkincisi ise çocuğu olumlu yönde geliştirmeye yönelik sosyal ve çevresel düzenlemelerin yapılması üzerine kuruludur. Anne babalıkta küçük meseleler her yerden öğrenilebilir veya kolaylıkla akla gelebilirken; çocuğu travmalardan korumak ve gelişimine yönelik bir ortam kurma perspektifi kazanmak akla kolay gelmez ve bilgi / beceri kazanmayı gerektirir.