Bir marketin önünde yarı park halindeki bir kamyonete takıldı gözüm.

Ekmek fabrikasının aracı, şoförü direksiyonda, muhtemeldir ki diğer bir personel de markette ekmekleri teslim ediyor.

Aracın içi silme ekmek kasası ve de doğal olarak ekmek dolu. Ekmekler taze…

Aracın camları kapalı, şoför beklemekten sıkılmış, yakmış bir sigara…

Araçta tahmini beş yüz ekmek olsun.

Beş yüz ekmeğin beş yüzüne de siniyor şoförün sigarasının dumanı.

Şoför usta, yanından geçtim, duramadım ki söyleyeyim ama buradan söyleyeceğim, inşallah okursun.

Sen o sigarayı yakarken arkandaki nimete, beş yüz tane ekmeğe zehrini, dumanını bulaştırma hakkını nereden, kimden aldın?

Bana sordun mu mesela el kadar yavruma yedireceğim ekmeğimi sigara dumanına bulamak için? Ya diğer dört yüz doksan dokuz ekmeğin sahibine? Dur tahmin edeyim, sormadın...

Sana sayayım o efkârla üfürdüğün sigara dumanında neler var.

Amonyak, arsenik, kadmiyum, formaldehid, aseton, bütan, propylene glycol, terebentin, benzen, kurşun ve nikel…

Bilmeyebilirsin, hangisi ne beladır, onu da yazayım.

Amonyak: Nikotinin emilim oranını artırmak için kullanılıyor. Amonyak sıvı gübrenin de temel maddesi.

Arsenik: Tütün bitkisinde tarım ilacı olarak kullanılan arsenik, fareleri öldürmek için de kullanılıyor.

Kadmiyum: Filtrede bulunan ve tütünün asitli topraktan topladığı metalik bileşen, cep telefonlarının pilinin şarj edilmesinde kullanılıyor.

Formaldehid: Sigara dumanının ikincil ürünü ve renksiz bir gaz olan formaldehid, ölü vücutları mumyalamakta kullanılıyor.

Aseton: Ojeleri de çıkarmada ve tuvalet temizliğinde kullanılıyor. Bütan: Sigara yakmaya yardımcı. Çakmak gazı olarak kullanılıyor.

Propylene Glycol: Bırakmayı önlemek için sigaralara ekleniyor. Nikotinin beyne ulaştırılmasını hızlandırıyor.

Terebentin: Özellikle mentollü sigaralarda kullanılan bu yağ, boyayı inceltmede ve tahtanın verniğini soymada kullanılıyor.

Benzen: Yanan sigaradan çıkan yan ürün olan benzeni tarım ilaçlarında ve benzinde bulabilirsiniz.

Hakkın yok kardeşim, inan hakkın yok.

Sigara ile çakmağın her buluştuğu yer senin sigara içme özgürlüğünün olduğu yer demek değil.

Kimse senin sigaranın zehrine bulanmış ekmeği sofrasına koymak, ailesine yedirmek zorunda değil.

***

YASAK OLMAYAN HER ŞEY SERBEST MİDİR?

Sadece ekmek kamyonetinin şoförü değil.

Havaalanından çıkıyorsunuz mesela. Bir duman çarpıyor suratınıza. Neymiş? Havaalanında içmek yasakmış da kapının hemen dibinde koro halinde içmek serbestmiş.

Peki ya sigara içmeyenler? Ya dumanından rahatsız olanlar? Ya çocuklar, bebekler? Ya yaşlılar?

Sizin o kapının hemen dibinde hazırladığınız o görünmez sigara dumanı bulutunun içinden geçmek zorunda mıdır?

Yani sigaranın yasak olmadığı her yerde sigara içmek serbest midir?

Önce şunda anlaşalım.

O elinde tuttuğunuz masum beyaz kağıda sarılı tütün gerçekten zararlı.

Sen bunu zaten biliyorsun ama kabul etmek istemiyorsun.

Ama kendi paranla aldığın sigarayı içmeni de kimse engelleyemez elbet.

Ama biraz hak, biraz hukuk, biraz hakkaniyet lütfen.

İnsanları rahatsız edici bir faaliyet yaparken rahatsız olur insan genellikle. Sigara içen vatandaşlarımız nedense muaf bu rahatsızlıktan.

Sigara içen okuyucular, arkadaşlar, dostlar, Romalılar…

Sözüm size, pek hoşlanmasanız da okuyunuz lütfen;

- Sokakta, açık havada tüttürmek hoşunuza gidiyor olabilir. Ama açık hava bile olsa ve henüz açık havada sigara içmek yasak olmasa bile yanınızdan geçen sizin üflediğiniz dumanın içinden geçmek, o zehri teneffüs etmek zorunda değil.

- Sigara içecek yer seçerken sadece kapalı alan olup olmamasına bakmayın lütfen. O alanda sigara içmeyen insanlar varsa, bekliyorsa ya da geçiyorsa, o dumandan rahatsız olacak hiç kimse olmamalı siz o sigarayı içerken. Bunu kanun demiyor, karşınızdan gelenin ya da yanınızda duranın, sizin üflediğiniz sigara dumanını ciğerine çekmeme özgürlüğü söylüyor.

- Sigara yakacağınız zaman etrafınızda, yanınızda, seyir halindeyseniz aracın içinde o sigarayı yakma iznini etrafınızdakilerden almanız gerek.

- Sigara içmek bir özgürlüktür, haktır. Ama sigara içmemek de bir haktır. Ve sizin yumruk atma özgürlüğünüz, karşınızdakinin burnunun başladığı noktaya kadardır.

- Sigarayı bırakın demiyorum dikkat ederseniz. Haddime düşmez. Keyif sizin, kahyası hemen başucunuzda. Keşke bıraksanız tabii ama bu yazının konusu o değil.

- Ama zaten işimizde, gücümüzde, bu zorlu hayat koşullarında sürekli bilerek ya da bilmeyerek başka insanların hakkına giriyoruz, bari hiçbir işe yaramayan, üstüne bir de sizi her geçen gün öldüren sigara illeti yüzünden başkalarının haklarına girmeyelim.

- Lütfen bu yazıyı kızmadan okuyun. Sigara içmeyenler, siz de lütfen sigara içenlere okutun.