Referandumda ‘Hayır’ oyunu savunanların milletvekili sayısı konusundaki itirazlarının halk nezdinde de ma’kes buluyor olması dikkat çekici bir husus.
‘550 vekil yetmiyor mu da sayı 600’e çıkarılıyor?’sorusu ‘Evet’ oyu vereceklerden bizzat benim de muhatap olduğum bir soru!
Bugün kısaca bu konuyu ele alalım.
***
Önce tarihimize bakalım.
378vekili bulunan birinci meclisi kurucu olduğu için saymayalım, ikinci meclisi oluşturan 1924 seçimlerini ele alalım.
Türkiye nüfusu o zaman 13 milyon, seçilen milletvekili sayısı da 330 civarında.
Yani 40 bin kişiye bir vekil düşüyor.
Eğer Atatürk devrinin ölçüsünden hareket edilecek olsa bugün 2.000 (iki bin) milletvekili olması gerekirdi!
***
Biraz daha ilerleyelim. İlk çok partili seçim olan 1950 seçimlerine bakalım.
Türkiye nüfusu o zaman 21 milyondur. Milletvekili sayısı ‘487’dir.
Yani ortalama 43 bin kişiye bir vekil düşüyor. O hesaba göre hareket edilse bugün 1860 milletvekili olması gerekirdi!
Yetmişli yıllarda nüfusunuz 35 milyon civarındaydı milletvekili sayısı 450 idi.77 bin kişiye bir vekil düşüyordu. O hesaba göre de bugün bin civarında vekil olması gerekirdi!
***
Geçelim. Dışarıya bakalım.
İngiltere’nin nüfusu 62 milyondur. 646’sı milletvekili, 735’i Lord olmak üzere 1381 parlamenter vardır. 44 bin kişiye bir parlamenter düşer.
Atamayla gedikleri için Lordları bir kenara bırakalım seçimle gelen 646 milletvekili vardır. O hesaba göre de96 bin kişiye bir vekil düşmektedir.
80 milyonluk Türkiyedemokrasinin eşiği olan İngiltere ölçüsünü esas alsa 830 civarında vekilinin olması gerekir!
***
66 milyonluk Fransa’ya bakalım. 577 milletvekili 343’ü senatör 920 parlamenter vardır. Yani 71 bin kişiye bir vekil düşmektedir.
Fransa ölçeğinden hareket edilse bugün 80 milyonluk Türkiye’nin 1126 milletvekili olması gerekir.
82 milyon nüfuslu Almanya’yabaktığımızda 622’si milletvekili 69’u senatör olmak üzere 691 parlamenter vardır. Yani 118 bin kişiye bir parlamenter düşmektedir.
Almanyaölçeğinden hareket edilecek olsa 80 milyonlu Türkiye’nin bugün 677 milletvekili olması gerekir.
***
9 buçukmilyon nüfuslu İsveç’te 349 milletvekili var yani 27 bin kişiye bir vekil düşüyor. 80 milyonluk Türkiye İsveç’i örnek alsa üçbine yakın vekil gerekir!
11 milyonluk kapı komşumuz Yunanistan’da 300 milletvekili var ve 36 bin kişiye bir vekil düşüyor. Yunanistan’ı esas alsak 2 bin 200 civarında vekilimiz olması gerekir!
***
Dolayısıyla demokrasiden ve Atatürkçülükten bahseden CHP’nin vekil sayısına itirazı ne Atatürkçülük açısından ne de çağdaş demokratik ülkeler açısından tutarlı değildir.
Çünkü Atatürk döneminde ortalama 40 bin kişiye bir vekil düşerken bugün 145 bin kişiye bir vekil düşüyor!
Şimdi hem kendi tarihimizdeki demografik yapıya hem de çağdaş demokratik ülkelere bakın ve 80 milyonluk Türkiye’de 600 milletvekili çok mu az mı siz karar verin.
***
Artırılan 50 milletvekilinin maliyeti hesap edilerek millete yük olduğu iddiası aslında milli iradeyi hakir gören vesayet mantığının tezahürüdür.
Maalesef kah maaşlarını kah birtakım haklarını diline dolayarak yapılan karalama edebiyatı da vesayet sisteminin meclisi milletin gözünden düşürme propagandasının eseridir.
Vekil maaşının üç beş katı ücret alan medya şarlatanlarının vekillere yönelik karalama kampanyası da aslında tam olarak vesayet mantığıdır!
Bana göre sorun vekillerde veya sayısında değil seçim yasasındadır.
Kimi haklı eleştirilerin ortadan kalkması için seçim yasasının adil ve demokratik bir yapıya kavuşturulması gerekir diye düşünüyorum. Nokta.
