Uluslararası platformlarda ortaya çıkardıkları ürünle ödül üzerine ödül alıyorlar. Beeo’nun kurucularından Gıda Yüksek Mühendisi Aslı Elif Tanuğur Samancı İstanbul Teknik Üniversitesi ARI Teknokent’te gerçekleştirdiği Ar-Ge çalışmasıyla propolisi insan tüketimine uygun hale getirdi ve içerisindeki antioksidan maddelerin maksimum düzeyde elde edilmesini sağlayacak özütleme yöntemini geliştirdi. Şu anda piyasadaki en yakın benzer üründen en az beş kat daha yüksek antioksidan aktiviteye sahip propolis nedir?
1- Propolis nedir?
Propolis, arıların bitkilerin reçinemsi kısımlarından topladığı güçlü bir antioksidan ve antimikrobiyal etkilere sahip doğal bir arı ürünü. Özütlenmemiş hali katı. Propolis, arılar tarafından kovandaki mikropları yok etmek ve kovanın sterilizasyonunu sağlamak amacıyla kullanılmakta. Arılar petek gözlerini propolis ile kaplar, üzerine balını, polenini ve arı sütünü koyar. Böylece arının ürünleri kovanda bozulmadan saklanır. Propolis nar suyundan 80 kat daha güçlü bir antioksidandır. İşlendiği takdirde insan vücudunda da aynı etkileri gösterir. Propolis kovandan çıktığı ham haliyle tüketilebilir özellikte değil. Kovanda balmumu ile karışık halde, oldukça sert bir ürün. Bu haliyle vücudumuz propolisi yalnızca yüzde iki oranında sindirebiliyor. Dolayısıyla propolisi insan tüketimine uygun hale getirmek gerekiyor. Virüs ve bakterileri yok ederek bağışıklığın doğal fonksiyonunu destekler ve vücudun hastalıklarla savaşmasına yardımcı olur.
2- Bal içerir mi?
Propolis baldan farklı bir ürün, bal içermez. Propolisin yüzde 50’si reçine, kalan kısmının da büyük bölümünü (yüzde 30) balmumu oluşturur. Reçinenin içerisinde propolise antioksidan, antibakteriyel, antiviral özellik kazandıran fenolik, flavonoid bileşenler bulunur.
3- Doğada arılardan başka propolis toplayan bir canlı var mı?
Hayır yok. Propolis, arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladığı reçinemsi bir ürün. Arılar, bitkilerden topladığı bu maddeye kendi enzimlerini de katarak propolisi yaparlar.
4- Arıların propolislerini alırsak onlar zor durumda kalır mı?
Teknik arıcılıkta arının ihtiyacı olan kısım kovandan alınmaz, sadece fazlası alınır. Aksine arıcılık tozlaşmaya katkısıyla doğa için çok önemli. Bitkilerin yüzde 80’i arılar sayesinde tozlaşıyor. Arı olmazsa, bitki olmaz, hayvan olmaz, insan olmaz. Tarımsal üretim ve yaşamın devamlılığı için arı ve doğru arıcılık çok önemli.
5- Dünyada propolisi ilk kim keşfetti?
Propolisi ilk kez Yunanlılar keşfetti ve tarihte doğal bir antibiyotik olarak kullanılmaya başladılar. Propolis kelimesi, pro (ön, giriş) polis (şehir) ifadelerinin bir araya gelmesinden oluşmuştur. Şehrin önü anlamına gelen propolis, kovanın ön koruyucusu olarak ön plana çıkmaktadır. Propolisin kullanımı tarihte M.Ö. 300 yıllarına dayanmaktadır. Propolisin tarihte pek çok hastalığın tedavisinde destekleyici olarak kullanıldığı, bilimsel kaynaklarda Hipokrat, Heredot ve Aristo gibi isimlerin propolisten övgü ile bahsettiği belirtilmekte.
6- Glisemik yükü, kalorisi var mı?
Propolisin karbonhidrat, yağ, şeker içeriği yok denecek kadar az. Dolayısıyla kalori değeri de sıfır.
7- Maksimum değere göre metabolizmaya nasıl bir etkisi olur? Bilimsel veriler var mı?
Düzenli alındığında, yapılan bilimsel çalışmalara göre propolisin solunum sistemi rahatsızlıklarında, ağızda çıkan yaralar, aftlar, uçuklarda, mide bağırsak rahatsızlıklarında kullanım alanının bulunduğu ve kansere karşı olumlu etkilerinin olduğu, ayrıca vücutta sağlıklı ve canlı hücre sayısını arttırdığı ortaya konulmuştur. Avrupa’daki endemik bitkilerin üçte biri Anadolu coğrafyasında. Anadolu propolisi çok özel bir antioksidan profiline sahip.
8- Sağlıklı insan mı hasta olanlar mı propolis kullanmalı?
Propolis oldukça güçlü bir antioksidan kaynağı ve tamamen doğal. Propolis kullanmak için hasta olmayı beklemeye gerek yok. Antioksidanlara her zaman ihtiyacımız var. Propolisi soğan, sarımsak gibi düşünebiliriz.
9- Sahte propolis anlaşılır mı?
Maalesef hayır. Propolis yapışkan reçinemsi bir ürün. Rengi de açık kahverengiden koyu kahverengiye doğru değişiyor. Gerçek propolisi analiz yapmadan ayırt etmek mümkün değil. Pek çok gıda ürününde olduğu gibi propoliste de hileye başvuruluyor. Türkiye’deki propolisler çoğunlukla Çin’den ithal. Bu ürünlerde de pek çok katkı ve hile sorunu mevcut. Örneğin Çin propolislerine ağaçların yaprak sap ve tomurcukları öğütülerek katılıyor, boyar maddeler katılıyor.
10- Gerçek propoliste koruyucu katkı maddesi olur mu?
Hayır olmaz çünkü propolis özünde koruyucu bir salgı.