Ebabil kuşu nedir? Türkiye'de görülen Ebabil kuşunun hikayesi nedir? Ebabil kuşunun özellikleri nelerdir?

Ebabil kuşu nedir? Türkiye'de görülen Ebabil kuşunun özellikleri nelerdir? Koronavirüsün yayılmasına engel olmak amacıyla ziyarete kapatılan Kâbe'de görülen Ebabil kuşları, son zamanlarda Türkiye'de de sıkça görülmeye başladı. Kâbe kapalıyken Ebabil kuşlarının Kâbe'yi tavaf ettiği görüntüler sosyal medyada yayınlanmıştı. Ebabil kuşunun hikayesi ve özellikleri nelerdir? Türkiye'de ilkbaharda görülmeye başlayan Ebabil kuşunun özellikleri ve merak edilen Ebabil kuşunun hikayesini haberimizde derledik.

EBABİL KUŞU NEDİR?

Kuran-Kerim'de de yer alan kuş Ebabil kuşları Kabe'yi yıkmak için gelen; dönemin en acımasız ve İslam düşmanlığı yapan Ebrehe ve kalabalık fil ordusunu gagalarıyla taşıdıkları taşları atarak yenilmelerine sebep olmuşlardır.

Dini hikayelere konulan ebabil kuşu, Türkiye'de ilkbaharda görülmeye başlar, sonbaharda güneye göç ederler. Fil suresinin anlattığı ebabil, diğer kuşlar gibi dik bir şekilde duramaz.

EBABİL KUŞUNUN HİKAYESİ NEDİR?

Ebabil Kabe'yi yıkmaya giden Ebrehe ordusunu attıkları taşlarla bozguna uğratan kuşlar olarak bilinir. Fil Suresi'nde de adı geçen Ebabil kuşları nadir görülen bir türdür.

Habeşistan Krallığı'nın Yemen valisi olan Ebrehe, milâdî 570 yıllarında San'a şehrinde, 'Kulleys' adı verilen muhteşem bir kilise yaptırmıştı. Maksadı, Kâbe ziyaretine rağbet gösteren Arapların ziyaretlerini oraya çevirmekti. Bu duruma tepki gösteren bir adam da, gecenin birinde Kulleys'e girip içine pislemişti. Bu hakarete çok öfkelenen ve koyu bir hıristiyan olan Ebrehe, gidip Kâbe'yi yıkmaya karar verdi.

Topladığı onbinlerce asker (altmış bin olduğu söylenir), Mahmud adlı büyük bir fil ve daha başka fillerle Mekke'ye doğru yola çıktı. Önüne çıkan bazı kuvvetleri de mağlup ederek ilerledi. Taif şehrine gelince askerlerin bir kısmını Mekke'ye gönderdi. Onlar da Peygamber s.a.v.'in dedesi ve Kureyş'in reisi Abdülmuttalib'in ikiyüzü aşkın devesiyle ahalinin hayvanlarını sürüp götürdüler. Bu olayın peşinden Abdülmuttalib, gidip Ebrehe'yle görüştü, develerinin geri verilmesini istedi.

Ebrehe dedi ki:

- Benden develerin istiyorsun da, Kâbe'den hiç söz etmiyorsun. Halbuki ben onu yıkmaya geldim.

- Ben develerin sahibiyim. Kâbenin de onu koruyacak sahibi vardır!

Bu görüşme sonunda develer geri verildi. Mekke halkı bu güçlü orduyla savaşamayacağı için, anlaşma gereği dağlara çekilip neticeyi beklemeye başladı. Ebrehe ordusu büyük fili önden sürerek Mekke sınırına dayandı. Kâbe'yi halatla bağlayıp fillerle çekerek yıkmak istiyorlardı.

Bu sırada Ebrehe'nin yol kılavuzlarından Nüfeyl b. Habib, koca filin kulağından tutarak şöyle bir şey söyledi, sonra da koşarak dağa çıktı:

- Ey Mahmud çök! Sakın ileri gitme, sağ salim geriye dön!

Mekke'ye girişte büyük fil direndi, zorlanınca yere yattı. Onu bir türlü Kâbe cihetine yürütemediler. O anda sürü halinde ebabil kuşları ortaya çıktı. Her birinin ağzında ve ayaklarında nohut gibi birer taş vardı. Bu taşları ordu üzerine mermi gibi boşalttılar. Kime rastlarsa delip geçiyordu. Askerlerin çoğu öldü; 'Fil Ordusu' dağılarak Yemen'e döndü. Ebrehe de dönüşte öldü. Kâbe ise olduğu gibi kaldı. Kur'an'da Fil Suresi bu olayı anlatır.

FİL SURESİ

Bismillahirrahmânirrahîm

Elem tera keyfe fe'ale rabbüke biashâbilfîl

Elem yec'al keydehüm fî tadlîl

Ve ersele aleyhim tayran ebâbîl

Termîhim bihicâratin min siccîl

Fece'alehüm ke'asfin me'kûl

FİL SURESİNİN TÜRKÇE MEALİ;

Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın ismiyle

Görmedin mi Rabbin ne yaptı fil sahiplerine!

Onların tuzaklarını boşa çıkarmadı mı?

Üzerlerine sürü sürü kuşlar saldı.

Onlara balçıktan pişirilmiş sert taşlar atıyorlardı.

Derken onları, yenilmiş ekin yaprağı gibi kılıverdi.

EBABİL KUŞUNUN ÖZELLİKLERİ

Ebabil kuşu tüm canlılardan kaçmaya çalışır ve bunun için hızlı ve çevik bir vücut yapısına sahiptir. Onları beslenirken ya da yerde yürürken görmeniz mümkün değildir denilemez ancak çok da nadirdir.

Ebabil (Apus apus), sağangiller (Apodidae) familyasından 16–17 cm boyunda, kentler ve açık alanlarda yaşayan, genellikle kırlangıçla karıştırılan bir kuş türüdür.

Kırlangıçlara göre kanatları daha uzun ve kavislidir. Gece-gündüz havada kalır ve uçarken uyurlar. Geceleri gören bir türdür.

Yalnızca üreme dönemlerinde yere inip, kayalıklardaki ve yüksek binaların çatılarındaki yuvalarında uyurlar. Sürüler halinde, tiz çığlıklar atarak uçarlar. Ayaklarının üstünde diğer kuşlar gibi dik bir şekilde duramazlar.

Ayaklarının ucu kıvrık olmaları nedeniyle asla yerde yürüyemezler. Yere indiklerinde uçma zorluğu çeken ebabil kuşları, sürekli uçan kuş olarak biliniyor.

Türkiye'de ise bu türlerden 4 tanesi yaşamaktadır. Bu kuşlar göçmen kuşlar arasında yer almaktadır. Türkiye soğuk olduğu için kış aylarında Afrika'ya göçerler. İlkbaharın sonuna doğru da tekrar Türkiye'ye gelir. Ebabil kuşlarının ortalama ömür süreleri ise 27 yıldır. Yuvalarını kalabalık yerlere yapmazlar.

Çıkardıkları sesler ve görüntüsüyle görenleri adeta büyülemektedir. Genellikle şehirlerde yaşayan bu kuş türü, kırlangıç kuşuyla benzediği için zaman zaman karıştırılmaktadır. Ebabil kuşu yaşam sürelerinin yüzde 90'ınını havada süzülerek geçirirler. Ebabil kuşlarının çok sayıda türü vardır.

Türkiye'de ilkbaharda görülmeye başlar, sonbaharda güneye göç ederler.

BAHARIN HABERCİSİ

Halk arasında baharın habercisi olarak bilinen kış mevsimini Afrika kıtasında geçirdikten sonra Türkiye’ye giriş yapan ebabil kuşları sonbaharda yine güneye göç ederler.

Yaşam alanları çok geniş olan ebabil kuşları, şehir merkezlerinde, otoyol kenarlarında, kırsallarda ve daha birçok alanda yaşayabiliyorlar.