Kısa çalışma genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle iş yerinde işten çıkarma yerine çalışma süresinin azaltılarak zorluk döneminde iş yerinin istihdam maliyetlerinin azaltılması amacını taşımaktadır.
Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca 11.06.2024 tarihli ve 32573 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Böylece kısa çalışma uygulamasına daha önce temel tutulan 30/4/2011 tarihli ve 27920 sayılı Resmî Gazete' de yayımlanan Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yeni yönetmelik 1 Mart 2024 tarihinden geçerli olmak üzere 11.06.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği nedir?
Üç ayı geçmemek üzere genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle iş yerinde uygulanan çalışma süresinin, en az dört hafta süreyle iş yerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılmasını veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması kısa çalışma olarak tanımlanmaktadır.
Kısa çalışma ödeneği ise; genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebepler nedeniyle çalışma süreleri geçici olarak azaltılan veya faaliyetleri tamamen durdurulan iş yerlerinde çalışanlara, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenen bir destek olup, çalışanların gelir kaybını telafi etmeye yönelik yapılan bir uygulamadır. Aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçmemek üzere, çalışanın son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60'ı oranında ödenir.
KÇÖ Süreci
İşveren, Türkiye İş Kurumu'na kısa çalışma talebinde bulunmalı
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle iş yerinde kısa çalışma yapılmasını talep eden işveren; İŞKUR birimine belirlenecek yöntemle talebini iletir ve varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına yazılı olarak bildirimde bulunur.
İşveren talebinde şu hususları belirtmek zorundadır;
* Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerin iş yerine etkilerini ve zorlayıcı sebebin ne olduğu,
* İşyerinin unvanını, adresini, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasını, iş yeri İŞKUR numarasını ve sosyal güvenlik işyeri sicil numarası,
* İŞKUR'ca belirlenen şekilde hazırlanan kısa çalışma yaptırılacak sigortalılara ait kısa çalışma dönemi ve kısa çalışma sürelerine ilişkin bilgileri içeren liste.
İşverenin kısa çalışma talebi, öncelikle İŞKUR birimi tarafından sebep ve şekil yönünden değerlendirilir.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığı, işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının iddia etmesi ya da bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde, İŞKUR Yönetim Kurulu'nca karara bağlanır.
Afetlerden doğrudan etkilenen iş yerlerinin başvurularında İŞKUR Yönetim Kurulu Kararı aranmayacaktır.
İş yerinin fiziken doğrudan etkilendiği deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik ve benzeri durumlardan kaynaklanan zorlayıcı sebep gerekçesiyle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulmasına ilişkin kısa çalışma başvurularında Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulu kararı aranmaz.
Kimler kısa çalışma ödeneğinden yararlanır.
Yararlanma Şartları
Sigortalının kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için;
* İşverenin kısa çalışma talebinin uygun bulunması,
* Kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması.
şartları aranmaktadır.
Yeni yönetmelik ile nafaka ile sınırlı olan haciz uygulamasının kapsamı genişletilmiştir.
Kısa çalışma ödeneği, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulamaz, nafaka borçları dışında onda birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir veya temlik edilemez.
1 Mart 2024 tarihinden önce olan kısa çalışma uygulamalarında eski yönetmelik geçerli.
Yönetmeliğe eklenen geçici maddeye göre, kısa çalışma başlama tarihi 1 Mart 2024 tarihinden önce olan kısa çalışma uygulamalarında, yürürlükten kaldırılan yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.
Kısa çalışma başlama tarihi 1 Mart 2024 tarihinden önce olan sigortalının, kısa çalışma döneminde sigortalıya herhangi bir ödeme yapılmaması ve işveren tarafından sigortalının fiilen kısa çalışmaya tabi tutulmadığına dair bildirim yapılması halinde, kısa çalışma ödeneği hak sahipliği iptal edilecektir.
Tüm okurlarımızın Kurban Bayramını kutlar, sevdikleri ile birlikte nice sağlıklı, mutlu ve huzurlu bayramlar dilerim.
