Acıgöl’ün tuzunu dünyaya satacak

Gıdadan tekstile, kozmetikten kimyaya hergün iç içe olduğumuz pek çok alanda kullanılan tuzu 35 yıldır üreten Estuz’un patronu Vedat Özdemir, markayı yurt dışına açmak üzere kolları sıvadı. İki yılda 2 milyon doların üzerinde yatırımla perakende sektörüne de adım attıklarını anlatan Özdemir, amaçlarının yüzde 7 olan pazar payını yüzde 13’e çıkarmak olduğunu söyledi. 15’in üzerindeki ülkeye ürün gönderdiklerini belirten Özdemir “2015 yılında da ihracat yaptığımız ülke sayısını 20’nin üzerine çıkarmayı hedefliyoruz. İskandinav ülkleri ve Irak’ta ve birkaç Avrupa ülkesine de satışımız var, 2015’te de Rusya’ya gideceğiz. Turqualitiy çalışmalarımız var, halka arz ve ortaklık da gündemimizde. Bunun ardından yurt dışındaki varlığımızı daha da artırmayı planlıyoruz” dedi.  

- Günlük hayatımızda çok iç içe olduğumuz ama çok da farkına varmadığımız bir işi yapıyorsunuz...

Estuz’un temeli Eskişehir’de 1982 yılında babam Bahattin Özdemir tarafından atıldı. Estuz, ilk olarak Eskişehir’de bölgenin ihtiyacını karşılamak için lokal bir işletme olarak kuruldu. Bir süre ticaret ve üretimi bir arada götürdü. 1989 yılında ise yalnızca üretimde yoğunlaşma kararı aldı. Zaman içerisinde üretim çeşitliliğine giderek tekstil, kimya ve gıda sanayiinde kullanılan tuzların üretimine başladı.

- Tuz üretmek nereden aklınıza geldi?

O dönemler sanayileşmenin yeni yeni başladığı bir dönem. Endüstriyel tuz ihtiyacı var, çünkü bu ürün gıdanın yanı sıra tekstil ve kozmetikte de kullanılıyor. Yani babam bu alanda gelişme öngördüğü için ortaklarıyla beraber bu işe giriyor. Sofra tuzunun dışında 80’li yıllardan sonra tekstil boyama sanayi, kimya sektöründeki gelişmelere paralel olarak tuz tüketimine talep artıyor. Buradan yola çıkıyor. Sanayileşmenin ilerleyeceğini öngörmüş kendisi o zamanlar.

- Tuz deyince akla gelen sofra tuzu ve gıda ürünlerinde kullanılan tuzlar geliyor. Ancak tuzun girdiği başka sektörler de var.

Endüstriyel ve perakende sektörüne yönelik ürünler üretiyoruz. Tekstil ve kimya sektörünün ihtiyaçlarının yanı sıra gıda kuruluşlarının tuz tedariğini sağlıyoruz. Gıda sektörünün her alanı gibi tekstil, metalurji, kişisel bakım, kimya ve daha birçok sektörün ihtiyacı olan tuz çeşitlerini de yurtiçi ve yurt dışında müşterilerimize sunuyoruz. İyotlu, iyotsuz, sodyumu azaltılmış ürün çeşitlerimiz bulunuyor.

- Kaç noktada üretiminiz var?

Estuz üç ayrı bölge ve üç ayrı tesiste faaliyet gösteriyor. Eskişehir’deki tesiste ayda bin 500 ton kapasite ile üretim gerçekleştirilirken, Çiğli’deki tesiste ayda 5 bin ton üretim yapılıyor. Dazkırı’daki tesiste ise ayda 3 bin ton rafine tuz, 2 bin 500 ton kurutulmuş tuz kapasitesi ile çalışmalar sürdürülüyor. Üretim tesislerimizin de bulunduğu Afyonkarahisar-Dazkırı ilçesi sınırları içerisinde yer alan Acıgöl’ün tuzlarını kullanıyoruz. Özetle Estuz, toplamda yılda 12 bin ton üretim kapasitesiyle Türkiye’nin en büyük mamul tuz üreticileri arasında yer alıyor.

- Yatırımlara ilişkin neler söylersiniz...

Sürekli yatırım yapıyoruz. Modernizasyon ve kapasite artışına yönelik yatırımlar gerçekleştiriyoruz. 2010’dan bugüne kadar 2 milyon doların üzerinde bir yatırım söz konusu. Öte yandan markalaşma konusundaki yatırımlarımıza da hız verdik. Kurumsal kimliğimizi yeniledik, ardından perakende sektörüne yönelik ürünlerimizin ambalajlarını değiştirdik, saha faaliyetlerimizi yeniden yapılandırdık. Satış ağımızı genişlettik.

- Bundan sonra neler var planlarda?

Perakende sektörüne yönelik yeni bir markanın yatırım çalışmalarını sürdürüyoruz. Çok yakın bir zamanda bu markanın lansmanını yapacağız. Doğal, sağlık ve gurme ürün çeşitlerimizle perakendedeki pazar payımızı daha da artıracağız. 2013 yılı gerek yurtiçi gerekse yurt dışı satışlar açısından çok iyi geçti. Bu da 2014 yılı beklentilerimizin artmasını sağladı. 2014 büyüme hedefimiz yüzde 20. Perakende tuz pazarındaki payımızı artırmayı hedefliyoruz. Biz de pazarın yüzde 7’lik payına sahibimiz. 2015 hedefimiz bu rakamın yüzde 13’lere çıkmayı planlıyor ve bu konuda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. İleriye dönük bir ortaklık ve halka açılma planımız var. Buradaki amacımız bir yandan finansal açıdan güçlenirken ir yandan da tüketiciyi ürüne sahiplendirmek. Öte yandan Turquality için de bir çalışma yapıyoruz, onların da desteğiyle yurt dışındaki varlığımızı daha da artırmak ve dünya markası oluşturmak istiyoruz.

- İhracat...

2013 yılında 2.5 milyon dolar ihracat gerçekleştirdik. Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerine göre, Türkiye’nin en yüksek tutarda tuz ihracatı gerçekleştiren firmalar arasında birinci sırada yer alıyoruz.

Şirket olarak 15’in üzerindeki ülkeye ürün gönderiyoruz. 2015 yılında da ihracat yaptığımız ülke sayısını 20’nin üzerine çıkarmayı hedefliyoruz. İhracat ürünlerimiz arasında katma değeri yüksek sofra tuzu, tuzluklu ürünler ve tablet tuz çeşitleri yer alıyor. İskandinav ülkleri ve Irak’ta ağırlıklı olarak varız. Birkaç Avrupa ülkesine de satışımız var, 2015 yılında Rusya’ya gideceğiz.

- Pazar büyüklüğü

Tuz, emtia değeri olarak bakıldığında düşük fiyatlı bir üründür. Bu sebeple taşıma ücretleri birim maliyeti ciddi oranda yükseltmektedir. Kaynağa uzak mesafede lokal tuz üreticileri, gerek düşük üretim kapasitesi gerekse nakliye maliyeti sebebiyle bölgesi dışına çıkamamakta ve satışını artıramadığı içinde düşük üretim kapasitesi-yüksek ürün maliyeti sarmalı içerisinde mücadele etmektedir. Tuz üretimi kaynağında ya da kaynağa en yakın noktada gerçekleşmelidir. Türkiye’de ulusal bazda çalışan firma sayısı 10’u geçmez ancak çok sayıda lokal üretici var. Merdivenaltı büyük risk, bunlar tuz pazarınde yüzde 15’lik bir paya sahip.

Tuz Gölü en büyük kaynağımız

“Tuz elde etme kaynakları çeşitli. 2 milyon ton yıllık rezerviyle Tuz gölü, bizim en önemli tuz kaynağımız. 500 bin tonla üretim kapasitesi deniz tuzunda var. Ama deniz tuzu ülkemiz kaynakları biraz daha yatırım gerektiriyor. 200 bin ton civarı kaya tuzu rezervi var, çok az miktarda da kaynak tuzu var ama çok yöresel.”

‘Dengeli tuz tüketin diyoruz’

Sektörde şirket olarak ‘Hayatın Dengesi’ mottosu ile çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Çünkü dengeli tuz tüketiminin önemine dikkat çekmek istiyoruz. Fazla tuz nasıl zararlı ise hiç tuz kullanmamak da o kadar zararlı. Bu nedenle ‘hayatın dengesi dengeli tuz tüketimindedir’ dedik. Tuzun fazla kullanımı kadar hayatımızdan tamamen çıkarılmasının da zararları konusunda bilgilendirmeler yapıyoruz. Bu konuya dikkat çekmek için tuz kullanımında duyarlılığı artırmak amacıyla en son ‘Hayatın Dengesi Fotoğraf Yarışması’nı hayata geçirdik.