12 Nisan 2025 Cumartesi / 14 Sevval 1446

Nuh Albayrak yazdı, Bedir Acar yorumladı: Hakanlıktan Başkanlığa Türk Yönetim Sistemi

Akşam.com.tr yazarı Bedir Acar bugünkü köşe yazısında, Star Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni (GYY) Nuh Albayrak'ın kaleme aldığı 'Hakanlıktan Başkanlığa Türk Yönetim Sistemi' kitabını değerlendirdi. Acar yazısında, araştırmacı gazeteci Nuh Albayrak'ın önemli tespitlerine yer verdi.

HABER MERKEZİ8 Nisan 2025 Salı 11:46 - Güncelleme:
Nuh Albayrak yazdı, Bedir Acar yorumladı: Hakanlıktan Başkanlığa Türk Yönetim Sistemi
Star Gazetesi GYY Albayrak'ın kitabından alıntılar yapan Bedir Acar köşe yazından şu ifadelere yer verdi;

"Bir yönetim şekli olarak kıtalara hükmeden "imparatorluk çağları" geride kaldı.

Savaşlar, yıkımlar ve çöküşlerin ardından ortaya yeni ulus devletler çıktı.

600 yıl boyunca ayakta kalan, birkaç yüzyıl boyunca da altın çağını yaşayan Osmanlı İmparatorluğu, 19. Yüzyıla gelindiğinde tarih sahnesinden çekilirken, yerini ve mirasını Türkiye Cumhuriyeti'ne devretti.

"19. yüzyıl başından itibaren sömürgeci devletler güçlenirken Osmanlı'nın zayıflaması tesadüf değildi.

Batı savaşarak yıkamadığı Osmanlı'nın devlet yönetimine yozlaştırmış ve oluşan zaafları ustaca kullanmıştı.

İmparatorluk bünyesindeki azınlıkları tahrik ederek yıktıkları Osmanlı'nın enkazından kırktan fazla devlet çıkarmışlardı."

Tırnak içindeki satırları araştırmacı gazeteci Nuh Albayrak'ın yeni çıkan 'Hakanlıktan Başkanlığa Türk Yönetim Sistemi' adlı kitabından alıntıladım.

Profil Kitap'tan çıkan eserinde Albayrak, Türk devlet geleneğinde hakanlıktan Cumhurbaşkanlığına uzanan sürecin önemli dönüm noktalarına ışık tutuyor.

Tarih boyunca "güçlü lider ve güçlü ordu" etrafında şekillenen yönetim biçimleri özetlendikten sonra, Osmanlı Devleti'nin yönetim anlayışı, azınlıklarla olan ilişkileri ve 19. Yüzyıldaki çalkantılı dönemleri ayrıntılı olarak ele alınıyor. Özellikle 1. ve 2. Meşrutiyet'in ilanı sonrası yaşananlar teferruatlıca anlatılıyor. Zira bu denemeler, Türk devletlerini asırlar boyunca zaferden zafere taşıyan 'lider' odaklı yönetim sistemini değiştirmeye yönelik (etkileri günümüze kadar sürecek olan) 'ilk makas değişiklikleri' idi.

Batılı emperyalistlerin Osmanlı'yı çökertmek üzere kullandığı (azınlıklar, ekonomi, kültürel emperyalizm, eğitim, matbuat, hayat tarzı vb.) tüm adımları adeta bir roman akıcılığı içinde ele alan Albayrak'ın kitabı, yalnızca tarih hafızamızı tazelemekle kalmıyor, bugünkü olaylarla geçmişte yaşananlar arasında irtibatlar kurarak tarihsel bir perspektif sunuyor.

Mesela, "Post-modern (silahsız) darbe' diye sunulan 28 Şubat sürecinde medyanın 'silah' yerine kullanılması "yeni bir buluş' olarak değerlendirilmişse de 120 yıl önceki Meşrtiyet sürecinde, çok daha çarpıcı bir "matbuat operasyonu' yaşanmıştı' diyor.

(Sahi, bu "örtülü taarruz ve vesayetle kontrol yöntemi' bir "beşinci kol' faaliyeti olarak bugün dahi geçerli değil mi?)

Türk devlet geleneğinde "Hakanlıktan Başkanlığa' uzanan süreçte okuru ufuk turuna çıkaran kitapta, Osmanlı'nın son döneminde başlayıp Cumhuriyet Türkiye'sinde devam eden Batı iltisaklı yönetim sistemlerinin etkileri de kronolojik bir akış içerisinde irdeleniyor; maceralı 'Meşrutiyet'lerin getirdikleriyle götürdüklerinin muhasebesi yapılıyor.

Yeni Türkiye'de, Meşrutiyetin bir üst versiyonu olarak karşımıza çıkan "Parlamenter Sistem'in yüz yıllık karnesine göz atıldıktan sonra 'Başkanlık Sitemi'nin sahadaki sonuçlarına da bakılıyor.

Batı'nın yaklaşık iki asırdır sürdürdüğü sistemli 'işgalin' serencamının da ele alındığı kitap yalnızca tarih öğrencilerinin değil, küresel fırça darbeleriyle şekillenen büyük resmin ayrıntılarına vakıf olmak isteyen tüm okurların ilgisini çekecek nitelikte bir eser.

'Hakanlıktan Başkanlığa Türk Yönetim Sistemi' çok sayıda kaynak taramasıyla vücut bulan, öz, anlaşılır ve sade diliyle her yaştan okurun ilgisini hak eden bir çalışma..."

  • Bedir Acar
  • Nuh Albayrak
  • Türk Yönetim Sistemi