Mavi Senfoni sustu

Türk resim sanatı en önemli ustalarından birini kaybetti dün. Burhan Doğançay, İstanbul’da tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi’nde 84 yaşında hayata gözlerini yumdu. Eserleri dünyanın 65 müzesinde yer alan Doğançay, Türkiye’nin hem ulusal hem de uluslararası arenadaki gururlarından biriydi. Eserleri en pahalı ressamlarımızdandı. Hatırlanacağı üzere, Doğançay’ın ünlü yapıtlarından ‘Mavi Senfoni’ Yıldız Holding tarafından 2009 yılında rekor bir fiyatla 2.2 milyon TL’ye satın alınmıştı. Doğançay Türk resminde ilklerin adamı oldu. 2004 yılında taşbaskı çalışmalarının New York’taki Metropolitan Müzesi’nin daimi koleksiyonuna girmesinin ardından, geçen yıl ise Ribbon Mania isimli yapıtı  müzenin resim koleksiyonuna alınan ilk Türk çağdaş sanat yapıtı oldu. 2003’te ‘Hat Sanatına Saygı’ isimli çalışması, Brüksel’deki yeni Avrupa Birliği binası’na asıldı.

New York’ta ‘Duvarlar’ı aştı

Biraz eskiye dönecek olursak, 1962’de New York’a gitti Doğançay. Burada, Solomon R. Guggenheim Müzesi, sanatçının Afiş Panosu isimli yapıtını 1965’te satın aldı.  Bu durum Doğançay’ın zorlu mücadeleden galip geleceğine olan inancını daha da pekiştirdi. Sanatçının önemli esin kaynaklarından biri olan ‘Duvarlar’ serisi de ilk New York sokaklarının verdiği ilhamla başladı. 1975’te 114 ülkeyi kapsayacak ‘Dünya Duvarları’ fotoğraf projesini o yıllarda temellendirdi.  Brooklyn Köprüsü’nün Doğançay imzalı 19 büyük boy fotoğrafı, New York’un 100. yıl kutlamaları kapsamında JFK Uluslararası Havaalanı’nda iki yıla yakın sergilendi. Bu fotoğraflar daha sonra ‘’Walls of the World’’ adı altında kitap olarak yayınlandı.

Facebook’tan duvar olur mu!

Doğançay son söyleşisinde sokakların ve kent duvarlarının eskisi kadar toplumların kültürlerini yansıtmadığından yakınarak, “Duvarlar toplumların aynasıdır. Eskiden kent kültürünü duvarlardan okumak mümkünken, şimdinin gençleri ancak Facebook duvarlarına yazıyor. Sokaklar sanki tedavülden kalkmış gibi” diyordu.

SON SERGİSİ KENT DUVARLARI 

Doğançay’ın son sergisi geçen yıl Mayıs ayında Yıldız Holding sponsorluğunda İstanbul Modern’de gerçekleşti. “Kent Duvarlarının Yarım Yüzyılı - Burhan Doğançay Retrospektifi” başlıklı sergide, Doğançay, dünyanın dört bir yanından sokaklara ayna tutuyor, “Duvarlar toplumun aynasıdır” diyordu. Ünlü ressamın monografisini yazan Roy Moyer’e göre Doğançay’ın bütün eserleri, onun trajik, bozulmuş, sahte ve terk edilmiş olan karşısındaki kaygısını yansıtıyor, kent resimleri ise kentin çürümüşlüğünü, kontrolden çıkmışlığını anlatarak, parçaları yeniden bir araya getirmemizin mümkün olmadığını hissettiriyordu.

Doğançay resimde önemli izler bıraktı

- METMET GÜLERYÜZ/RESSAM:

Burhan Doğançay sanat camiamız için çok önemli bir kişiliktir. Biz uzun süredir bir yol yapıyoruz Türk sanatı adına. 1980’li yıllarda New York’ta tanıştığım Doğançay’la bütün süreçlerde birbirimizi izledik, takip ettik. Kendisi saydığım, önemli bulduğum bir sanatçı. Özel bir kişilikti. Türk resmi önemli bir sanat adamını yitirdi. Ancak, sanatçıları bir anlamda yapıtları, bu yapıtların hakikiliği yaşatır. Burhan Doğançay Türk resim sanatında önemli izler bıraktı.

Başarılarında hep Türkiye ile övündü

LEVENT ÇALIKOĞLU-KÜRATÖR:

Istanbul Modern’deki retrospektifinin açılışında “Yıllardır bu serginin hayalini kuruyorum, gerçekleştirmek sana nasip oldu” demişti. Doğançay Türkiye’nin kültür politikaları konusunda her zaman yol gösterici tutum sergiledi. Dünyanın en önemli müzelerine çalışmaları kabul edilmesine rağmen bunu kişisel bir tutum olarak değil Türkiye’nin başarısı olarak anlattı. Global düşünmeyi bilen çok özel bir sanatçıydı. Ölümü sanat tarihimiz için büyük bir kayıp.

Türkiye’nin vizyoner örnek sanatçısıydı

OYA ECZACIBAŞI-İstanbul Modern Yön. Kurulu Başkanı: Sanatçı duruşuyla örnek teşkil eden, gelecek için çocukların ve gençlerin sanat eğitime büyük önem veren, enerjisi, samimiyeti ve heyecanıyla herkesi etkileyen Burhan Doğançay ülkemizin yetiştirdiği önemli vizyoner kişiliklerden biriydi. İstanbul Modern’e destek veren dostumuz Burhan Doğançay’a Allah’tan rahmet, başta eşi Angela olmak üzere ailesine ve sevenlerine başsağlığı diliyorum.

VASİYETİNDE BODRUM VARDI

Burhan Doğançay için yarın Teşvikiye Camisi’nde cenaze namazı kılınacak. Doğançay’ın cenazesi, vasiyeti üzerine 19 Ocak Cumartesi günü Bodrum Turgut Reis’te Karabağ Mezarlığı’nda toprağa verilecek.

Burhan Doğançay Türk resminin ‘pahalı’ ressamları arasındaydı. Sanatçının meşhur Mavi Senfoni isimli tablosu 2009 yılında rekor bir fiyatla (2,2 milyon TL) ünlü işadamı Murat Ülker tarafından satın alınmıştı.