Ebeveynlerin izin verdiği tek manga: Züleyha'nın Dünyası

Türkiye'de çizgi roman ve anime kültürüne olan ilgi her geçen gün artıyor. Ancak bu türde özgün ve bizim kültürel yapımıza uygun içerikler henüz çok yeterli değil. Malayca'dan dilimize çevrilen Züleyha'nın Dünyası, bu boşluğu doldurmak için atılmış adımlardan biri. Züleyha'nın Dünyası'nı okurla buluşturan Kalila Yayınları Genel Koordinatörü Murat Durmuş, "İslam kültüründen beslenen ve değerler eğitimini amaçlayan çalışmalar eksikti. Biz de bu eksiği tamamlamak üzere yüzümüzü Asya'ya çevirdik ve oradaki canlı çizgi roman kültürünü seçici bir şekilde buraya taşımak üzere önemli olduğunu düşündüğümüz bir adım attık." diyor. Teknolojik gelişmeler ve popüler kültürün güçlenmesi sayesinde çizgi roman ve anime sektörün geleceği oldukça parlak göründüğünü söyleyen Durmuş, "Artan dijitalleşme ile bu tür eserlerin kolay ulaşılabilir hale gelmesi, platformların çoğalması, yapay zekânın çizim ve animasyon yazılımlarını desteklemesi, dijital yayın kanallarının sahaya büyük yatırımlar yapması vb. faktörler çizgi roman, manga ve animasyon dünyasının günden güne güçlenmeye devam edeceğinin sinyalini veriyor." şeklinde konuşuyor. Murat Durmuş'la Malezya'dan Türkiye'ye uzanan anime hikâyesini konuştuk.

MALEZYA'DAN ÇOCUKLAR İÇİN ÇİZGİ ROMAN ÇEVİRİLERİ YAPIYORSUNUZ, BU FİKİR NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Geniş bir coğrafyanın nitelikli ürünlerini Türkiye'deki okur ve izleyicilerle buluşturmak üzere 2022 yılında çalışmalarımıza başladığımızda çizgi roman evreninde önemli bir boşluk olduğunu fark ettik. Çocukların ve gençlerin yoğun ilgisine mazhar olan çizgi romanlar sınırlı bir kültür dünyasından besleniyordu. Büyük markalar ile Japon manga ve anime kültürünü yansıtan eserler ön plana çıkıyordu. Elbette bu haliyle çok renkli ve hareketli bir ortam söz konusuydu ama İslam kültüründen beslenen ve değerler eğitimini amaçlayan çalışmalar eksikti. Biz de bu eksiği tamamlamak üzere yüzümüzü Asya'ya çevirdik ve oradaki canlı çizgi roman kültürünü seçici bir şekilde buraya taşımak üzere önemli olduğunu düşündüğümüz bir adım attık.

SON ZAMANLARDA ÇİZGİ ROMAN TÜRÜNE BÜYÜK İLGİ VAR, SİZCE NEDEN?

Çizgi romanlara olan ilginin artması birkaç sebeple açıklanabilir. Öncelikle popüler kültürün yaygınlaşmasıyla Marvel ve DC gibi markalar büyük merak uyandırmaya başladı. Sinemada ya da platformlarda bu büyük prodüksiyonlu yapımları izleyenler hikâyelerin detaylı versiyonlarını öğrenmek arzusuyla çizgi romanlara yöneldi. Webtoon ve Tapas gibi dijital çizgi roman platformlarının, çizgi romanlara erişimi kolaylaştırması, mobil cihazlar üzerinden her an okunabilir hale getirmesi çizgi romanları hızla tüketilebilecek nesneler haline getirdi bir bakıma. Yine manga kültürünün yaygınlaşması da bu sürece katkı sağladı. Japon mangaları, hem dijital platformlarda seyir nesnesi olarak hem de basılı eserlerle her yaştan ve her zevkten okuyucuya hitap eden, fuarlarda cosplayleri yapılan özgün bir kültüre dönüştü. Tabi görselin ve hikâye anlatımının bir araya gelmesi bu çalışmaların zamanın ruhuna uygun bir form olarak ön plana çıkmasına çok yardımcı oldu. Farklı kültürlere duyulan merakı ve deneyim açlığını kısa sürede tatmin eden araçlara dönüştü çizgi romanlar.

ANİME VE ÇİZGİ ROMANLAR KÜLTÜREL KODLARI DA BERABERİNDE GETİRİYOR, BU KODLARI TÜRKİYE'YE UYARLAMAK, ÇİZGİ ROMANIN ÇEVİRİSİNİ YAPMAK ZOR OLMUYOR MU?

Açıkçası oldukça zahmetli. Alışageldik bir çeviri süreci olmuyor bu eserlerin tercümesi. Öncelikle yerel dilden doğrudan Türkçe'ye çeviri yapmaya çalışıyoruz. Sonrasında iyi bir editoryal süreçten geçirerek metinleri defalarca gözden geçiriyoruz. Metnin hem orijinal diline sadık kalmasını, yerel kültüre ait unsurları buraya taşımasını hem de metnin buradaki okuyucu tarafından anlaşılmasını sağlayacak kritik dokunuşlar yapma çabasındayız.

PEKİ, NEDEN ZÜLEYHA? BU ESERİ TERCİH ETMENİZİN SEBEBİ NEDİR? ZÜLEYHA'NIN DÜNYASI OKUYUCUYA NE ANLATIYOR?

Züleyha'nın Dünyası ile öncelikle 9-12 yaş grubundaki çocuklara hitap etmek istiyoruz. Bu yaş grubundaki çocukların temiz içerikli çizgi romanlarla tanışması öncelikli hedefimiz. Halihazırda çizgi roman ve manga dünyasına ilgi duyan çocukların tam da çocukla gençlik arasında bulundukları sırada eserin başkahramanı Züleyha (Zuzu) gibi cesur, neşeli ve yardımsever karakterlerle tanışmasının onların anlam dünyasına önemli bir katkı sağlayacağını umuyoruz. Neden özellikle Züleyha'nın Dünyası derseniz bu eser, eğlenceli bir çizgi roman olmanın ötesinde, okuyucusunu değerler eğitimiyle tanıştırıyor ve bu yönüyle ebeveynlerin çocuklarına rahatlıkla okutabilecekleri bir eser olarak ön plana çıkıyor. Bir okuyucumuzun dediği gibi muhtemelen "annelerin izin vereceği tek manga." Bunun dışında Züleyha'nın Dünyası'nı bizim için çok anlamlı kılan bir hususu da vurgulamak isteriz: Türkiye'deki çizgi roman ve manga evrenini başörtülü karakterlerle tanıştıran ilk çalışma bu. Dolayısıyla az önce bahsettiğimiz gibi çizgi roman ve manga evreninde önemli bir boşluğu doldurduğunu düşünüyoruz.

BU DOĞRULTUDA YÜRÜTTÜĞÜNÜZ BAŞKA ÇALIŞMALARINIZ VAR MI?

Evet, sadece çizgi roman yayınlamıyoruz. Kitap yayıncılığında Türk çocuk edebiyatının gelişmesine katkıda bulunmak ve yeni yazarları okurlarla buluşturmak konusunda da özel bir misyona sahibiz. Bu doğrultuda 2023 yılında ilk KALİLA Öykü Yarışması'nı düzenleyerek birinci olan Küçüğüm -Leyla- adlı öyküyü yayınladık. Diğer yandan da Türk okuru, gelenekle moderni birleştiren Amerika'dan Uzak Doğu'ya geniş bir coğrafyanın nitelikli ve etik değerleri yansıtan ürünleriyle buluşturmak istiyoruz. Bunun yanı sıra nitelikli animasyon çalışmalarını ülkemize taşımak üzere yaptığımız çalışmalar mevcut. İslam-bilim temasıyla yayınlanan Riko çizgi filmini YouTube üzerinden yayınladık örneğin. Ayrıca çok önemsediğimiz ve son zamanlarda öncelik verdiğimiz bir diğer çalışmamız da Serra Kardeş adıyla YouTube üzerinden yayınlamaya başladığımız çocuk şarkıları. Serra Kardeş ile çocuk şarkıları, çocukların eğitim ve gelişim serüveninde esas rolü üstlenen anne-babalarımıza ve öğretmenlerimize mütevazı bir katkı sağlamayı hedefliyor. Türkçe ve İngilizce olarak yayınladığımız şarkıların odaklandığı konular, özellikle 4-6 yaş çocuklar olmak üzere okul öncesi çocuklara hitap ediyor. Bu yaş grubundaki çocukların değerler eğitimiyle tanışması açısından, şarkılar konu ve kavramlara bir girizgâh imkânı sunuyor. Ürettiğimiz diğer içerikler gibi şarkılarda da çocuklara eğlenceli bir yöntemle ulaşmayı amaçladık.

PEKİ, ÇİZGİ ROMANIN VE BERABERİNDE ANİMASYONUN GELECEĞİNİ NASIL GÖRÜYORSUNUZ?

Teknolojik gelişmeler ve popüler kültürün güçlenmesi sayesinde oldukça sektörün geleceği oldukça parlak görünüyor. Artan dijitalleşme ile bu tür eserlerin kolay ulaşılabilir hale gelmesi, platformların çoğalması, yapay zekânın çizim ve animasyon yazılımlarını desteklemesi, çeşitlilik arayışı, dijital yayın kanallarının sahaya büyük yatırımlar yapması gibi faktörler çizgi roman, manga ve animasyon dünyasının günden güne güçlenmeye devam edeceğinin sinyalini veriyor.

GELECEK PROJELERİNİZİ DE SORMAK İSTERİZ... YENİ ÇEVİRİLER VAR MI?

Elbette çok sayıda projemiz var. Öncelikle yerli çizgi roman yayını fikrimiz var hayata geçirmek istediğimiz. Sadece çeviri eserler yayınlamak yerine bu alanda da telif eserler üretmek istiyoruz. Halihazırda çevirisi süren çalışmalarımız mevcut. Serra Kardeş'in yeni şarkılarını yayınlayacağız. Züleyha'nın Dünyası çizgi roman serisinin devam kitaplarını basacağız. Ayrıca yeni bir çalışma alanına girerek çocuk tiyatrosu sahnelemek gibi hâlâ pişmekte olan bir projemiz de söz konusu.