Dünyanın çivisi ve Türk mitolojisi

Alfa Yayınlarının birçok disiplinin kısa tarihini, herkesçe anlaşılır, sade ve öz bilgiyle yayımladığı serisinin yeni kitabı Prof. Dr. Yaşar Çoruhlu’nun Türk Mitolojisinin Kısa Tarihi oldu.

Bu çalışmasında “tarih”in genel kronolojiyi göz önünde bulundurmak için kullanıldığını ve bu kitabın bu alanda yaklaşık 30 yıldır çalışan bir sanat tarihçisi tarafından kaleme alındığını belirten Çoruhlu, bu nedenle sanat ve mitoloji birlikteliğinin sıklıkla metne yansıyan bir gösterge olduğunu vurguluyor. 

HAYVAN SEMBOLİZMİ

Birçok kişinin günlük yaşantısında kullandığı deyim (etekleri zil çalıyor, dünyanın çivisi çıkmış vs), isim ( Alp, Tekin, Yaşar, Dursun vb) veya tamlama ya da ifadenin (kutupyıldızı, kara kartal, arslanım, yüce dağlar vb) mitolojiyle bağlantısını bilmediğini söyleyen yazar, mitolojinin, bir halkın maddi-manevi yaşamını, hatta varlığını yansıtan bir ayna olduğunu belirtiyor. Bu aynada görünenin birey ve toplum olduğu tespitini yapan Çoruhlu, mitolojinin toplumların kimliğinin ayrılmaz bir parçası, hatta ana zemini olduğu düşünülürse her ulusun ve bir ulusa mensup her bireyin kendi mitolojisini öğrenmesi gerektiğini, hangi meslekten olursa olsun yaşamında kullanıp işlerinde bunu yansıtmasının önemli bir husus olarak karşımıza çıktığını da ekliyor. Türk mitolojisinin dünyadaki diğer mitolojilere göre daha az çalışıldığını ve Türk mitolojisinin pek çok öğesinin çok eski tarihlerden günümüze ulaştığını söyleyen Çoruhlu, bu alandaki önemli eksikleri gidermeye çalıştığı bu çalışmasında Türklerin mitolojisi hakkında en önemli bilgileri son iki yüz yılda sözlü gelenekten varyasyonlar halinde yazıya aktarılan destan metinlerinin verdiğini; kökeni Alplik döneminin mitlerine kadar uzanan bu destanlardan Türklerdeki tanrı ve ruh kavramına, dini ritüellere, hayvan sembolizmine, gök cisimlerine, ölüm ve doğum mitlerine dair pek çok ipucunu elde edebileceğimizi de ekliyor.

Dizinin diğer kitapları olan Edebiyatın Kısa Tarihi (John Sutherland), Matematiğin Kısa Tarihi (Ian Stewart), Felsefenin Kısa Tarihi (Nigel Warburton), Bilimin Kısa Tarihi (William Bynum), Dinin Kısa Tarihi (Richard Holloway), Ekonominin Kısa Tarihi (Niall Kishtainy), Dilin Kısa Tarihi (David Crystal) gibi Türk Mitolojisinin Kısa Tarihi de bu alanın yaygınlaşmasına katkıda bulunuyor.