Çocukluk romantize edilmiş bir kavram

l Sevgiyi ve şiddeti ne ölçüde görmelidir peki? 

 

Bir çocuğa kaş çatma dahil herhangi bir olumsuz his göstermek, çocuğun beyin yapısında kalıcı hasara neden olur. Yetişkinlerin “sevgi” adını verdiği şeylerin çoğu sevgi değil; bir çocuğa fazla iyi davranmak da mümkün değil. Sevgi ve iyi muamele, çocuğu asla şımartmaz. Bizim “şımarıklık” adını verdiğimiz şey, “sevgi” adı altında da olsa çocuğu istismarımızın neticesi. Kitapta, anne-babaların sevgisinin yeterince olsa da çoğu zaman gereğince olmadığını anlatmaya çalıştım.

 

l Ebeveynin “yapmazsan şu olur” tehdidini, çocuk zihninin olmuş gibi algıladığından söz etmişsiniz. Buna itirazım var. Çocuğun edilgen bir varlık olmadığını düşünüyorum. Aklediyor, çatışıyor, itirazda bulunuyor... Kendi doğruları var. Ben oğlumu tehdit ettiğimde örneğin «Sen bana kıyamazsın ki” diyor. Benim de, sınırlarımın da farkında. 

 

Evet, çocuğu bir şeyle tehdit etmekle onu gerçekten yapmak arasında büyük fark yok çocuk açısından. Çocuk tehdidi gerçekleşmiş gibi algılamıyor, ama her an gerçeğe dönüşebilir bir şey olarak realitesine yerleştiriyor. Evet, sağlıklı çocuk karşı çıkabilen çocuktur; ama bu, her karşı çıkmanın sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Bir sınıfta kara tahtanın üzerine çıkmış, gülen bir öğrenci vardı. Öğretmen bu tablo karşısında “Şımarıklık!” demişti. Evet, kara tahtanın üzerine çıkmakta gülünecek bir şey yoktu elbet; ama bir yerde kara tahtanın üzerine çıkmayı gülünecek bir şeymiş gibi algılayan öğrenciler varsa bu, o yerde kara tahtanın üzerine çıkmayı yasak haline getirmiş öğretmenler olduğu içindir. Kendimizle eşit şekilde ilişki kurduğumuz çocuk, genç, bu şekilde davranma ihtiyacı duymaz. Saygı gören çocuk kendiliğinden saygılı olur. Çocuklar karşı çıkarken, bahsettiğim örnekte olduğu gibi, içlerinde bir çelişki yaşayarak, kendilerine dayatılan otoriteyi otorite olarak kabul ederek, içten içe suçluluk duyarak, karmaşık duygular içerisinde karşı çıkıyorlar ki bu sağlıklı bir karşı çıkma değil. Bir çocuğun bir yetişkine “Sen bana kıyamazsın ki” demesi de hiyerarşik bir yapıyı kabul ettiğini gösteriyor. Aynı cümleyi bir yetişkinin bir çocuğa söylediğini düşünün. O zaman cümle, anlamı, kıyamama; tüm bunlar tamamen değişiyor. “Sen bana kıyamazsın ki” diyen çocuk, gücün yetişkinde olduğunu teslim eden, buna boyun eğen çocuktur. O güce çeşitli biçimlerde karşı çıkan diğer çocuklar gibi. 

 

l Depresyonu insanın içindeki anne babanın insanın içindeki çocuğu sabote etmesi olarak tanımlıyorsunuz kitapta. Çağın hastalığı deniyor depresyon için. Bu günde yükselişe geçmesinin sebebi nedir? Her geçen gün daha bilinçli ebeveynler olmak için verilen uğraş artarken hem de...

 

Kitapta, iç anne ve babanın reel anne ve babayla sınırlı olmadığını, anneliğin, babalığın ve çocukluğun her şeyin, her kurumun içinde bulunduğunu anlatıyorum. Evet, bugün anne-babalar çok daha bilinçli. Lakin anne ve babayı farklı şekillerde temsil eden otoriteler arttı. Herkesin bir iç sesi vardır ve depresyon, insanın iç sesinin kendi kendisine karşı sertleşmesidir. İçteki ve dıştaki patronlarımız artık çok fazla ve çok da sertler. Kabile hayatı yaşasaydık depresyona yatkınlığımız olmayacaktı. Mesele anne ve babanın varlığı değil, dünya düzeni.

 

l Modern eğitimin çocuğun ruhunu öldürdüğü tespiti çok önemli. Farkında ama teslimiz... Bir yandan eğitim alması da zorunlu çocuğun. En az hasarla kurtuluş nasıl mümkün olur?

 

Çocuk ailede ne kadar saygı görürse, okulda ve başka yerlerde yanlış bir muameleyle karşılaştığında bunun yanlış olduğunun o kadar farkına varır. Çocuğun dramı ona yapılan yanlış değil, ona yapılan yanlışın yanlış olduğunu bilmemesi, ayırt edememesi, ailesinden gördüğü her tür muameleyi olağan kabul etmesidir. Çocuğun hem ruhen hem de fiziken kendisini koruyabilmesi için yanlışı yanlış olduğunu ayırt etmesi ilk ve en önemli şart. Çocuğun istismara açık olmasının nedeni fiziksel güçsüzlüğü değil.