Trablusgarp savaşı 12 ada işgali neden ve sonuçları! İtalyanlar 12 adayı neden işgal etti?

KPSS Lisans sınavının Genel Yetenek-Genel Kültür sınavından çıkan adaylar sınavda çıkan soruların cevaplarını araştırıyor. Sınavın Genel Kültür alanında 'İtalyanlar 12 adayı neden işgal etti?' sorusu çıktı. Bilgiye dayalı olan sınavda adaylar ilk oturumu tamamladı. Sınavdan çıkanlar Trablusgarp savaşı 12 ada işgali neden ve sonuçlarını araştırmaya başladı. Peki İtalyanlar 12 adayı neden işgal etti? İşte KPSS'de çıkan o sorunun cevabı

KPSS lisans oturumları 2020 yılında genel yetenek genel kültür sınavı ile başladı. Adaylar memur olmak için ter döktüler. Sınavdan çıkan adaylar aklında kalan soruların cevabını merak ediyorlar. Adaylar, tarih sorularından; Trablusgarp savaşı 12 ada işgali neden ve sonuçları hakkında araştırma yapıyorlar. İşte İtalyanlar'ın 12 adayı işgal etmesinin nedenleri...

İTALYANLAR 12 ADAYI NEDEN İŞGAL ETTİ?

Rodos ve On İki Ada'nın İşgali veya On İki Ada'nın işgali isimli harekat 1912 yılında On İki Ada'nın Trablusgarp Savaşı sırasında İtalyanlar tarafından yapılan çıkarmalar sonucu işgale uğramasıyla gerçekleşti.

İtalya önceden adaların Anadolu ile irtibatını kesmek ve böylece Ege'deki harekatının Osmanlı Devletince izlenmesine engel olabilmek amacıyla haberleşme kablo ve istasyonlarını tahrip eden İtalyan Donanması, adaları işgal için harekete geçti.

Türkiye’nin Ege kıyılarının hemen çevresinde bulunan 12 Ada yaklaşık 400 yıl boyunca Osmanlı idaresinde kalmıştı. Çoğunlukta gayri müslimlerin yaşadığı adalarda önemli oranda Müslüman nüfus da yaşamaktaydı. 12 Ada ismi ise Osmanlı Devletinin bölgede uyguladığı bir yönetim şeklinden geliyordu. Osmanlı Devletinin bölgede uyguladığı sisteme göre her on hane birer temsilci seçmekteydi ve bu temsilciler kendi aralarından 12 kişilik bir ihtiyar heyeti seçerdi. Bölgedeki adaların önemli derecede büyük adaların sayısı sayıldığında 14 ada küçükleri de dahil edilirse 20’den fazla ada ve adacık bulunmaktadır.

TRABLUSGARP 12 ADA İŞGALİ NEDEN VE SONUÇLARI

Yüzyıllarca Osmanlı idaresinde kalan 12 adanın kaderi İtalyanların Trablusgarp’ı işgal etmesinin ardından değişti. İtalyanlar Trablusgarp’ın işgalinde başarılı olamayınca Osmanlı Devletini barışa zorlamak kısacası masa başında Trablusgarp’ı almak için Ege denizinde bulunan bu adaları işgal etti. Osmanlı Devleti ise her an başlaması muhtemel Balkan savaşını da dikkate alarak İtalyanlarla antlaşma imzalamak zorunda kaldı ve Trablusgarp’ı İtalya’ya bıraktı. Yapılan antlaşmada dikkat çekici bir madde daha vardı. Osmanlı Devleti İtalyanların 12 Ada’da bir süre daha işgalci olarak kalmasını istedi. Böylece Balkan Savaşı sırasında muhtemel Yunan işgalinin önüne geçilecekti.

Ancak her şey planlandığı gibi gitmedi. I.Dünya savaşının patlak vermesiyle Osmanlı Devleti ile İtalya ayrı ittifak grupları içinde birbiri ile savaşa girdi. 4 yıllık savaşın sonucunda Osmanlı Devleti savaştan mağlup olarak ayrılınca 1923 yılında Lozan antlaşması ile TBMM bu adaları İtalya’ya bıraktı. Böylece Yunan işgaline karşı geçici olarak İtalya’ya bırakılmış olan bu adalar İtalya’nın egemenliğinde kaldı.

II.Dünya savaşının sonuna kadar İtalya’nın işgalinde kalan 12 Ada’nın durumu savaş sonrasında tekrar gündeme geldi. İtalya II.Dünya savaşını kaybetmişti. 1946 yılında Paris’te yapılan Barış görüşmelerinde 12 Ada’nın İtalya’dan alınarak Yunanistan’a verilmesi gündeme geldi. İtalya’nın savaş sonu şartlarında galip devletlerin bu planını reddetme şansı yoktu. Adaların Yunanistan’a verilmesi yönündeki kararın gerekçesi ise adalarda yaşayan nüfusun çoğunluğunun Rum olmasıydı.

TÜRKİYE, PARİS BARIŞ KONFERANSINA KATILMADI

12 Ada ile ilgili kararın verildiği Paris Barış Konferansına aslında Türkiye de resmen davet edilmişti. Ancak İsmet İnönü’nün başkanlığında toplanan hükümet konferansa katılmama yönünde bir karar aldı. İnönü savaşa girmeyen Türkiye'nin savaş sonunda herhangi bir çıkar peşinde koşmayacağını ifade ediyordu.

Bu durum 12 Ada ile ilgili alınan kararların tam da Yunanistan’ın istediği şekilde çıkmasına sebep oldu. Halbuki konferansa bir Türk heyeti katılmış olsa idi en azından Ege kıyılarına çok yakın adalardan bazılarının alınma şansı doğabilirdi. Türkiye bu konuda hakkını arayabilirdi. 

Ancak Türkiye’nin konferansa katılmaması bu ihtimalleri en başından ortadan kaldırdı. 10 Şubat 1947’de İtalya Paris Antlaşmasını imzaladı. Bu antlaşmayla 12 Ada silahsızlandırılmak şartıyla Yunanistan’a bırakıldı.

Türkiye bu kararı beş gün sonra 15 Şubat 1947 tarihinde kabul etti.

İtalya'nın hedefindeki ilk ada Stampalia (Astipalaia/Astipalea) idi. Stampalia coğrafi konumu bakımından büyük stratejik öneme sahipti. Ada 24 Nisan 1912 tarihinde Amiral Presbitero komutasındaki bir İtalyan filosu tarafından işgal edildi. Adada karşı koyabilecek Osmanlı'ya ait savunma kuvveti mevcut değildi. Adaya çıkan İtalyan askerleri, yerli Rumlar tarafından büyük bir törenle karşılandılar. İşgal Atina ve New York'taki Rum basını tarafından da övgü ile karşılandı.

Milli Mücadele Batı cephesi yardım güzergahı neresidir? (2020 KPSS sorusu)

Mustafa Kemal Atatürk şerif takma adını hangi savaşta kullanmıştır?

Enver bey ve Resneli Niyazi hangi savaşta kahraman ilan edildi?

İznik işgal edilince Selçuklu başkenti ne zaman kim tarafından Konya'ya taşındı?

Menengiç ve zakkum nerede yetişir? Zakkum, meşe, menengiç hangi bölgede yetistirilir? (KPSS sorusu)

1982 Anayasasına göre Cumhurbaşkanı'nın görev ve yetkileri nelerdir?

Adalet Bakanı hangi komisyonun başkanıdır?

Lozan'dan sonra Türkiye'nin lehine çözülen konular ve sorunlar nelerdir? (KPSS Lozan sorusu)

İznik işgal edilince Selçuklu başkenti ne zaman kim tarafından Konya'ya taşındı?