Dünyada eşi görülmemiş salgın 'Koronavirüs'... Ayak izleri nefesinizde gizli olabilir!
Dünyada eşi görülmemiş salgın 'Koronavirüs'... Ayak izleri nefesinizde gizli olabilir!
3 Mart 2020 Salı
Son dönemde koronavirüsle yatıp onunla kalkıyoruz. Dünya genelinde 89 bin 254 kişide coronavirüs tespit edilirken, COVID-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı da 3 bini aştı. Koronavirüsün henüz kesinleşmiş bir tedavi yöntemi de bulunmuyor. Bu durumda insanları paramedikal arayışlara yönlendiriyor. Vitamin takviyesi virüs bulaşmasını etkiler mi? Yazın gelişi hastalığın sonu olur mu? Mevsimsel grip ve COVID-19'un farkı nedir? Koronavirüs hakkında son durum, merak edilenler ve korunmanın yollarını Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu star.com.tr'den Sinem Karahan'a anlattı.
1
/
22
Koronavirüs yayılmaya devam ediyor. Dünya genelinde 89 bin 254 kişide koronavirüs tespit edilirken bunların 80 bin 26'sı Çin'de, 4 bin 335'i Güney Kore'de, 978'i ise İran'da bulunuyor. Çin'in koronavirüs nedeniyle 42 kişinin daha hayatını kaybettiğini duyurmasıyla, virüs yüzünden dünya genelinde hayatını kaybedenlerin sayısı 3 bini aştı. Rakamlar ürkütmeyi, bilim insanları çare aramayı sürdürüyor. Fakat coronavirüsün henüz tespit edilmiş bir tıbbi tedavisi yok. Belirsizlik durumu endişe ve alternatif arayışını da birlikte getirdi. Havaların ısınması koronavirüsü engeller mi? Coronavirüs pandemiye dönüşür mü? Mevsimsel grip ve COVID-19’un farkı nedir? Vitamin takviyesi koronavirüsten korur mu? Gibi birçok sorunun cevabı aranıyor. Koronavirüs hakkında tüm merak edilenleri Medipol Mega Üniversite Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu ile konuştuk.
2
/
22
YAZIN GELİŞİ KORONAVİRÜSÜN SONU MU?
3
/
22
“Hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte virüsün azalacağını umut ediyoruz” diyen Prof. Dr. Akkoyunlu, daha önce karşılaşılmayan bir salgınla karşı karşıya kalındığının altını çizdi. Yeni tecrübe edilen durum karşısında, kesinleşmiş bilgilere zaman içerinde ulaşılabileceğini belirtti. Prof. Dr. Akkoyunlu, “Salgını yapan etken ilk kez karşımıza çıktı. Bu nedenle yazın veya kışın ne oranda değişiklik göstereceğini henüz bet olarak bilmiyoruz. Fakat bildiğimiz iki şey var; • Koronavirüs ailesinde bulunan diğer virüsler, şimdiye kadar grip etkeni olan virüsler genel itibariyle bahar aylarında daha doğrusu havalar ısındığı zaman bulaştırıcılık hızlarını kaybediyorlar. • İkincisi ise daha önce yaşadığımız bir SARS tecrübesi var. SARS’ta şuan da COVID-19 salgın yapan hastalığın genetik yapısına çok çok yakın. Bu nedenle yeni salgın yapan virüsün adını biz SARS CoV-2 olarak ifade ediyoruz. SARS’ta havaların ısınmasıyla beraber hastalığın bulaşıcılığı ciddi şekilde azalmıştı. Bu nedenle Nisan sonu Mayıs başı gibi bu virüsün bulaştırıcılığının azalacağını düşünüyoruz” dedi.
4
/
22
BULAŞICILIĞIN AZALMASI NE DEMEK?
5
/
22
Prof. Dr. Akkoyunlu, hastalığın yayılım şeklini şöyle anlatıyor; “Şuan da bir hasta 6 kişiye bulaştırıyor. O her bir 6 kişi başka 6’şar kişilere bulaştırıyorlar. Böylece inanılmaz bir hızla yayılıyor. Bu virüsün en güçlü özelliği de zaten bu; bulaştırıcılık hızı çok yüksek. İşte biz bu virüsün eğer havalar ısınırsa bulaştırıcılığının azalacağına tahmin ediyoruz. Peki bu bize ne sağlayacak? Hasta sayısının patlamasını engelleyecek. Yani siz var olan hastaları izole ettiğiniz zaman böylece diğer insanlara bulaşmasını da engellemiş olup hastalığı yavaş yavaş ortadan kaldırma şansına sahip olabiliyoruz. Fakat bu diğer koronavirüslerden ve benzerlerinde yapılan bir varsayım. Çünkü genetik en ufak değişiklikle bazen çok büyük tavır değişikliği oluşturabilir.”
6
/
22
SICAKLIK VİRÜSÜ ÖLDÜRMÜYOR
7
/
22
Coronavirüs şuana dek 30 ülkeden fazla yerde görüldü. Hastalığın yayıldığı coğrafyaya bakıldığında daha ekvator kuşağında olan yani sıcak iklimde bulunan ülkelerde de virüs var. Peki bu durum bize ne anlatıyor? “Şuan da yaz olan güney yarım kürede yani Avusturalya kıtasında virüs var. Demek ki virüs bu sıcak havalarda da yaşayabiliyor” diyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Fakat biliyoruz ki bunlarda genelde ikincil temasa bağlı, yani hastalığın bulunduğu bir yerden temasla gelen hastalıklar. Yani o bölgede ikinci bir kişiye bulaşmadı, bu da bir umut olarak ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.
8
/
22
HASTALIĞIN AYAK SESİNİ NEFESİNİZDE DİNLEYİN
9
/
22
Virüs semptomları, mevsimsel griple neredeyse aynı. İkisini birbirinden ayırmakta gittikçe güçleşiyor. Bu duruma açıklık getiren Prof. Dr. Akkoyunlu, “Koronavirüs ailesi zaten normalde bizim bildiğimiz grip etkenlerinde bir tanesi. Yani influenza nasıl grip yapıyorsa, koronavirüs ailesinin bu mevsimsel grip yapan virüsleri de aynen o şekilde grip yapıyorlar. Buradaki önemli nokta şu; bu virüs akciğerlerde hasara neden oluyor ve nefes almayı engelliyor. Normal etkenler gibi başlıyor; halsizlik, kırgınlık, yorgunluk, ateş gibi... Ama nefes darlığı başlarsa, genel durumu bozan bilinci etkileyen etmeler varsa o zaman COVID-19’dan şüphelenmek gerekiyor. Bu arada unutulmaması gerekir ki influenza gribinin de öldürücü etkisi vardır. Onu da yabana atmamak gerekli tedbirleri almak gerekir” ifadelerini kullandı.
10
/
22
ŞUAN İÇİN CORONAVİRÜSÜN TEDAVİSİ YOK
11
/
22
Binlerce kişinin ölümüne sebep olan bu virüsün ne yazık ki henüz kanıtlanmış bir tedavisi yok. Bu da insanların alternatif çözüm arayışına girmesine neden oluyor. “Bir hastalığı tedavi eden medikal bir yöntem yoksa yani tıbbın oluşturduğu bir çare yoksa insanların aklına paramedikal bir şeyler yapmak bizi koruyabilir mi geliyor” diyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Vitamin takviyesi, bitkisel çözümler deneme, akupunktur, biyoenerji gibi bazı destek tedavileri kullanma oranı böyle dönemlerde artıyor. Net olarak söylemek gerekirse medikal dışı tedavilerin çıkış kaynağı, bu tedavilerin en yoğun şekilde uygulandığı yer Çin’dir zaten. Görünen o ki bunların hiçbiri bu hastalığın yayılmasına engel olmadı. Yardımcı destekleyici tedavilerin hiçbiri -ki buna vitaminlerde dahil- bu hastalığın mortalitesini yada bulaşıcılığını engellemiyor. Ama yeni gelen verilerle şunu biliyoruz ki bu hastalık savunma sistemi güçlü olan kişilerde ve gençlerde daha zor gözüküyor. Demek ki hastalık gelmeden önce sizin savunma sisteminiz güçlüyse, daha az zarar göreceksiniz. Hastalık oluşmadan savunma sistemini güçlendiren şeylerin faydası olabilir fakat bu tıbbı olarak kanıtlanmış bir şey değil. Sadece teorik olarak düşünülen. Ama şunu söylemek gerekir; maske, eldiven satışları patladı. Piyasada bulunmuyor ve fiyatları çok yükseldi. Çünkü virüs yayılımını engellemede ciddi faydası var. Ama Çin’de vitamin hapı eksikliği söz konusu değil. Zerdeçal eksikliği söz konusu değil” dedi.
12
/
22
KORONAVİRÜS KİMLERİ TEHDİT EDİYOR?
13
/
22
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hastalığın 60 yaşın üzerinde ve hali hazırda bir hastalığı olan kişileri daha kötü etkilediğini bildirdi. Çin'deki 44 bin vaka üzerinde yapılan ilk kapsamlı değerlendirmeler, 80 yaş üzeri hastalarda ölüm oranının orta yaşa göre on kat daha yüksek olduğunu gözler önüne serdi. DSÖ araştırmasına göre; • %81'i hafif atlatıyor • %14'ü ciddi geçiriyor • %5'i ağır hastalanıyor
14
/
22
CORONAVİRÜS PANDEMİYE DÖNÜŞÜR MÜ?
15
/
22
Hızlıca yayılan bu virüs akıllara pandemi ilan edilip edilmeyeceğini getirdi. Pandemi ne demek? Basit tanımıyla dünyada eşzamanlı olarak, çok yaygın bir şekilde birçok insanı tehdit eden bulaşıcı hastalıklara verilen isim. Daha önce 2009’da domuz gribi, pandemik hastalık ilan edilmişti.
16
/
22
PANDEMİ NASIL İLAN EDİLİR?
17
/
22
Bir hastalığın pandemi ilan edilmesi Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılıyor. Koronavirüs, DSÖ'nün pandemi tanımındaki aşamalardan sonuncusuna henüz geçmiş değil. İnsanlar arasında yayılan koronavirüs, birçok ülkede görülüyor. Ancak pandemi olabilmesi için istikrarlı bir şekilde, dünyanın farklı noktalarında, geniş kitleler üzerinde görülmeye başlaması gerekiyor. Ancak DSÖ, virüsün Çin dışındaki yayılma hızının henüz ‘yavaş’ olduğunu söylüyor. Gelişmeleri yakından takip eden örgüt şu aşamada uluslararası ticaret ve seyahat üzerinde kısıtlayıcı etkiler yapacak önlemler almaktan kaçınmak istediğini söylüyor.
18
/
22
COVID-19’DAN NASIL KORUNABİLİRİZ?
19
/
22
Dünya Sağlık Örgütü virüsten korunmak için şu tavsiyelerde bulunuyor: • Ellerinizi yıkayın - sabun veya el temizlik jelleri virüsü öldürebilir • Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu mendille kapatın ve sonrasında virüsün yayılmasına engel olmak için ellerinizi yıkayın • Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının - elleriniz virüsün değdiği bir yere dokunursa virüs vücudunuza bulaşabilir • Öksüren, hapşıran veya ateşi yüksek kişilerden uzak durun - 1 metre uzak durmak havaya bulaşabilecek virüsten korunmanızı sağlar
20
/
22
MİLLİ Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından öğrencilere dağıtılan aylık bülten 'BİZDEN'de, koronavirüs salgınından korunma yolları anlatıldı.
21
/
22
Belçika'nın başkenti Brüksel'de Koronavirisü ile mücadele için AB Acil Müdahale Koordinasyon Merkezi (ERCC) kuruldu.