Türkiye'den 18 çeyrektir kesintisiz büyüme... Bakan Şimşek'ten kararlılık mesajı

Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 3,2 büyüme gösterdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024'e ilişkin üretim yöntemiyle hesaplanan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 3,2, 2024'ün son çeyreğinde de yüzde 3 büyüme kaydetti.

Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 63,5 artarak 43 trilyon 410 milyar 514 milyon lira olarak gerçekleşti.

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2024'te bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak, inşaat sektörü toplam katma değeri yüzde 9,3, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 7,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9, tarım yüzde 3,9, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 3,4, hizmetler yüzde 3,1, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,8, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 1,4, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 1,2 ve sanayi yüzde 0,5 arttı.

Kişi başına GSYH değeri, 2024'te cari fiyatlarla 507 bin 615 lira (15 bin 463 dolar) olarak hesaplandı.

Öte yandan TÜİK, geçen yılın ilk ve üçüncü çeyreklerine ilişkin büyüme rakamlarında revizyona gitti.

AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, 2024 yılının 4. çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 2,98 büyümesini öngörmüştü. Ekonomistlerin 2024 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,12 düzeyinde olmuştu.

Türkiye ekonomisinin 2020'den bu yana büyüme hızı, yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:

Yıllar	1.Çeyrek	2. Çeyrek	3. Çeyrek	4. Çeyrek	Yıllık
2020	4,3	-10,4	6,4	6,3	1,9
2021	7,5	22,3	8	9,7	11,4
2022	7,8	7,6	4,1	3,3	5,5
2023	4,5	4,6	6,5	4,6	5,1
2024	5,4	2,4	2,2	3	3,2

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, söz konusu çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,7, takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,1 arttı.

Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, geçen yılın 4'üncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla yüzde 49 artarak 12 trilyon 704 milyar 50 milyon lira olarak gerçekleşti. GSYH'nin dördüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında ise 369 milyar 368 milyon oldu.

- HANE HALKI NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI

Hane halkı nihai tüketim harcamaları 2024'te bir önceki yıl zincirlemiş hacim endeksine göre yüzde 3,7 arttı ve GSYH içindeki payı yüzde 59,2 oldu. Hane halkı nihai tüketim harcamaları, geçen yılın 4'üncü çeyreğinde bir önceki yılın dönemine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,9 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,6, gayrisafi sabit sermaye oluşumu da yüzde 6,1 artış kaydetti.

Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre geçen yıl mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,9 artarken, ithalatı yüzde 4,1 azaldı. Mal ve hizmet ihracatı, 2024'ün dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 2 azalış, ithalatı ise yüzde 1,6 artış gösterdi.

- İŞ GÜCÜ ÖDEMELERİNDE ARTIŞ

İş gücü ödemeleri 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 90, net işletme artığı/karma gelir yüzde 46,5 yükseldi. İş gücü ödemeleri geçen yılın 4'üncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 75,4, net işletme artığı/karma gelir yüzde 35,9 yükseliş kaydetti.

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı 2024'te yüzde 37,9 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2023'te yüzde 47 iken geçen yıl yüzde 42,2'ye geriledi.

- TABLOLAR

Yıl	Cari fiyatlarla GSYH	Cari fiyatlarla GSYH	GSYH Zincirlenmiş Hacim	Değişim oranı
	(milyon lira)	(milyon dolar)	Endeksi(2009=100)	(yüzde)
2022 1. Çeyrek	2.519.789	181.490	186,9	7,8
2022 2. Çeyrek	3.424.670	219.665	201,6	7,6
2022 3. Çeyrek	4.273.138	242.416	223,8	4,1
2022 4. Çeyrek	4.794.179	262.243	231,2	3,3
2022 Yıllık	15.011.776	905.814	210,9	5,5
2023 1. Çeyrek	4.687.492	248.416	195,3	4,5
2023 2. Çeyrek	5.571.440	274.908	210,9	4,6
2023 3. Çeyrek	7.759.106	298.760	238,4	6,5
2023 4. Çeyrek	8.527.683	307.925	241,9	4,6
2023 Yıllık	26.545.722	1.130.009	221,6	5,1
2024 1. Çeyrek	8.870.040	287.127	205,9	5,4
2024 2.Çeyrek	9.920.835	307.235	215,9	2,4
2024 3.Çeyrek	11.915.589	358.678	243,7	2,2
2024 4.Çeyrek	12.704.050	369.368	249,2	3
2024 Yıllık	43.410.514	1.322.408	228,2	3,2

- SEKTÖRLER

TÜİK verilerine göre, GSYH iktisadi faaliyet kollarına göre zincirlenmiş hacim endeksi değişim oranıysa (yüzde) şöyle:

	2023 4. çeyrek	2023 Yıllık	2024 4.Çeyrek	2024 Yıllık
Tarım, ormancılık ve balıkçılık	0,6	0,2	4,7	3,9
Sanayi	2,8	1,7	1,4	0,5
İmalat sanayisi	2,8	2,5	1,4	-0,2
İnşaat	9,8	7,2	8,7	9,3
Hizmetler	4,1	7,5	3,2	3,1
Bilgi ve iletişim	-2,2	2,6	3,2	3,4
Finans ve sigorta faaliyetleri	5,7	8,5	3,3	4,9
Gayrimenkul faaliyetleri	4,3	3,9	1,3	2,4
Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri	-0,9	2	0,2	1,4
Kamu yönetimi, eğitim ve sosyal hizmet faaliyetleri	3,8	3,9	1,3	1,8
Diğer hizmet faaliyetleri	3,7	6,4	3,6	1,2
Sektörler toplamı	3,9	4,2	2	2,6
Vergi-sübvansiyon	10,2	12,6	10,4	7,7
Gayrisafi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla)	4,6	5,1	3

BAKANI ŞİMŞEK, BÜYÜME VE İŞ GÜCÜ VERİLERİNİ DEĞERLENDİRDİ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaptığı yazılı açıklamayla 2024 yılına ilişkin büyüme ve ocak ayı iş gücü verilerini değerlendirdi.

Ekonominin, 2024'ün son çeyreğinde yıllık yüzde 3, çeyreklik yüzde 1,7 büyüdüğüne işaret eden Şimşek, böylece 2024 yılı büyümesinin yüzde 3,2 olduğunu bildirdi.

Şimşek, milli gelir 1,3 trilyon doları aşarken, kişi başı gelirin 15 bin 463 dolara ulaştığının altını çizerek, iş gücü ödemelerinin gayri safi katma değer içindeki payının son çeyrekte tarihi yüksek seviyesi olan yüzde 40,5'e yükseldiğini kaydetti.

Sanayi katma değerinin iki çeyreğin ardından pozitife döndüğünü ve son çeyrekte üretim tarafından tüm sektörlerin büyümeyi desteklediğini anlatan Şimşek, "Potansiyel büyümemiz için önemli olan makine teçhizat yatırımları son çeyrekte yüzde 4,2 büyüdü. 2024 yılında iç talebin 2,1 puan, net dış talebin 1,1 puan katkısıyla dengeli bir büyüme gerçekleşti. Böylece cari açığın milli gelire oranı 2,8 puan gerileyerek 2024'te yüzde 0,8 oldu. Azalan cari açık dış finansman ihtiyacının gerilemesine, rezerv birikimine ve ekonomik istikrarın güçlenmesine önemli katkı sağladı." değerlendirmesinde bulundu.

"YAPISAL DÖNÜŞÜMÜNÜ HIZLANDIRACAK POLİTİKALARIMIZA DEVAM EDECEĞİZ"

Şimşek, ekonomik aktivitedeki ılımlı seyre rağmen iş gücü piyasasında güçlü görünümün sürdüğünü belirterek, 2024'te istihdamın yaklaşık 1 milyon kişi arttığını, işsizlik oranının 2012'den sonraki en düşük seviyesi olan yüzde 8,7'ye gerilediğini ifade etti.

Bu yıl ticaret ortakların büyümesindeki artış, daha destekleyici küresel finansal koşullar ve ılımlı emtia fiyatı beklentilerinin büyümeyi olumlu etkileyecek unsurlar olarak ön plana çıktığına dikkati çeken Şimşek, şunları kaydetti:

"Küresel ticarette artan korumacı politikalar ve jeopolitik gelişmeler risk faktörleri arasında yer alıyor. Yurt içinde dezenflasyonla uyumlu olarak oluşacak daha elverişli finansal koşullar, politikalarımızla artan öngörülebilirlik ve iyileşen güvenin ekonomik aktiviteyi olumlu etkileyeceğini değerlendiriyoruz. Programımızla bugüne kadar birçok alanda önemli başarılar elde ettik, kırılganlıklarımızı azalttık ve makro temellerimizi sağlamlaştırdık. Tüm bu kazanımlarımızı kalıcı hale getirmek için ülkemizin yapısal dönüşümünü hızlandıracak politikalarımıza devam edeceğiz."

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz'dan Londra'da yatırım çağrısı: Türkiye karlı ve güvenli bir liman

Bakan Ersoy: Hava yollarımızı her türlü rekabete hazır hale getirmeliyiz

65 yeni proje geliyor