En başta Türkiye'ye teşekkür etti: ''Kardeş ve dost'' ülkelerin önemli bir rolü oldu

Hartum Valisi Ahmed Osman Hamza, Sudan halkının, silahlı kuvvetlerin arkasında durduğunu söyledi.

Doğu Afrika ülkesi Sudan'da ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalar, 15 Nisan 2023'ten beri başkent Hartum'da başlayarak ülkenin birçok eyaletine yayıldı.

Ordu ile bir zamanlar ona bağlı olan HDK arasındaki askeri reform ve entegrasyon gibi konulardaki anlaşmazlıklar nedeniyle devam eden çatışmaların sona ermesi için başlatılan tüm çözüm girişimleri başarısız oldu.

Birleşmiş Milletlere (BM) göre, çatışmalar sonucu 20 binden fazla kişi hayatını kaybetti, ülkeden ayrılanların sayısı 3 milyonu geçti, 9 milyona yakın kişi ülke içinde yerinden edildi. 25 milyondan fazla kişi ise insani yardıma muhtaç durumda.

Vali Hamza, AA muhabirine, savaşın 15 Nisan 2023'te Hartum'da başladığını, "milislerin" (HDK) çatışma öncesi devletin içerisinde yer aldığını ve stratejik yerlere yerleştiğini belirtti.

- "HDK MİLİSLERİ İLK KURŞUNU ATAN TARAF"

Hamza, şunları söyledi:

"HDK milisleri ilk kurşunu atan taraf. Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan'ın konutuna saldırarak korumalarının bir kısmını öldürdü. O günden bu yana bir savaşa girdik ve savaş giderek genişledi. Milisler, devleti ele geçirip planlarını uygulayacaklarına inanıyorlardı. Bu inanç, çok sayıda kuvvet ve teçhizatın yanı sıra aldıkları destekten kaynaklanıyordu. HDK liderinin bir danışmanı, iktidarı ele geçirdiklerine dair ilk bildiriyi okumak için bu darbe gününün erken saatlerinde devletin resmi televizyon binasındaydı."

Silahlı kuvvetler, federal hükümet ve eyalet hükümetinin, ilk şoku atlatmayı başardığını dile getiren Hamza, "Bu zorlu saatlerin ardından hükümet, yeniden dengeye kavuşarak meseleyi destekli bir isyan olarak gördü ve askeri direniş dışında bir çözüm yoktu. Milislerin devlet kurumlarını kuşatmasına rağmen silahlı kuvvetler ve sivil kurumlar görevlerini yerine getirmeye çalıştı." dedi.

- "ÇOCUKLAR VE YAŞLILAR BİLE ONLARIN ZULMÜNDEN KURTULMADI"

Hamza, şöyle devam etti:

"Milislerin devleti ele geçirme planının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından vatandaşlardan evlerini boşaltmasını, devlet kurumlarını çalışmayı durdurmaya zorladı. Yıkım, yağma ve işgale yöneldi. Su, elektrik ve sağlık gibi hayati sektörleri hedef alarak, bu alanlarda çalışanların işlerini yapmasını engelledi. Bu kurumları hedef aldı, büyük bir kısmını işgal etti, büyük bir kısmını da yok etti. HDK mensupları ve işbirlikçileri, çarşıları, kamu kurumlarını, bankaları yağmaladılar, geride yağmalamadıkları hiçbir yer bırakmadılar. Vatandaşların evlerine gittiler, onları kovdular, yerlerinden ettiler. Bu da Sudan'ın modern tarihinde tanık olmadığı kadar büyük bir yerinden edilme krizine yol açtı. Evlerinden çıkmak istemeyen vatandaşlar ise ölüm, terörizm veya zorla çıkarmayla karşı karşıya kaldı. Çocuklar ve yaşlılar bile onların zulmünden kurtulmadı."

HDK'nin şehir savaşına hazır olduğunu, yüksek binalara mevzilendiğini, keskin nişancılarını konuşlandırdığını, siperlerini kurduğunu ve silahlı kuvvetlerin onlara saldırmasını engellemek için köprüleri de kapattığını aktaran Hamza, bu nedenle savaşın uzadığını ancak silahlı kuvvetlerin saflarını yeniden düzenlediğini ve bu gerçekle başa çıkmak için planlar yaptığını anlattı.

Hamza, Mayıs 2023'te Cidde görüşmeleri kapsamında "milislerin" vatandaşların evlerinden çekilmesi ve yeni yerleri ele geçirmemesi için koşulları belirleyen bir ilkeler bildirgesi üzerinde anlaşmaya varıldığını hatırlatarak, HDK'nin bu anlaşmanın şartlarını yerine getirmediğini belirtti.

- "MİLİSLER, BU ATEŞKESİ SİLAH TEDARİKİ SAĞLAMAK İÇİN SUİSTİMAL ETTİ"

Hükümetin 3 kez ateşkes ilan ettiğini vurgulayan Hamza, "Milisler, bu ateşkesi saflarını düzenlemek, liderlerini kaçırmak ve silah tedariki sağlamak için suistimal etti. Savaşın başladığı eyalet olan ve ülkenin başkenti Hartum'da milisler, az önce bahsettiğim ihlalleri yaptı. Biz de eyalet hükümeti olarak işimizi yaparken büyük zorluklar yaşadık. Evlerinde kalmayı tercih eden vatandaşlar vardı ve biz de onlara karşı görevimizi yapmak zorundaydık. Ordunun elde ettiği zaferlerle birlikte insanlar, (Hartum'un batısındaki Umdurman Bölgesi) Kereri Mahallesine gelip yerleştiler. Sayıları her geçen gün artıyor." ifadelerini kullandı.

Silahlı kuvvetlerin Umdurman Bölgesinin büyük kısmını kurtardığını aktaran Hamza, ordunun Bahri bölgesinde ilerlemeler kaydettiğini ve askeri operasyonların oradan devam ettiğini söyledi.

Hamza, ordunun kontrolünü sağladığı bölgelerde cesetlerin kaldırılması, su, elektrik gibi hizmetlerin yeniden sağlanması ve vatandaşların geri dönüşüne yönelik ortamın hazırlanması için çalışmalara başladıklarını dile getirdi.

- "SUDAN VATANDAŞLARININ TEK DÜŞMANI HDK'DİR"

Bu çabaların HDK tarafından beğenilmediğine işaret eden Hamza, şunları kaydetti:

"HDK, insanları geri getirmek, hayatı normalleştirmek için ayarladığımız güvenli alanları hedef almaya başladı ve her gün top kullanarak buraları bombalıyorlar. Sudan vatandaşlarının tek düşmanı HDK'dir. Bu eylemler, halkın silahlı kuvvetlerin arkasında durma güvenini ve kararlılığını artırdı. Yaşadıkları ihlaller ve gördükleri onları direnişe ve ordunun yanında yer almaya yönlendirdi. Şimdi herkesin sloganı 'tek ordu, tek halk.' Vatandaşlar, evlerini ve iş yerlerini kaybetti ama şimdi silahlı kuvvetlerin arkasında duruyor, onlarla ülkeyi savunuyor. Halkın, silahlı kuvvetlerin arkasında bu şekilde durması, savaş dengesini değiştirdi. Milislerin ve destekçilerinin hesaplarını karıştırdı. Ayrıca uluslararası toplum Sudan hükümetinin sesini duymaya başladı."

Hamza, federal hükümetin savaştan etkilenenlere insani yardım konusunda destek verdiğini belirterek, Sudan toplumunun dayanışmasıyla yerinden edilmiş insanların yeme, içme ve sağlık hizmeti ihtiyaçlarının karşılanmaya çalışıldığını bildirdi.

Başta Türkiye olmak üzere Sudan'a destek veren "kardeş ve dost" ülkelere teşekkür eden Hamza, medyanın gerçekleri aktarma ve uluslararası kamuoyunu bilgilendirme konusunda önemli bir rolü olduğunu vurguladı.