Mecid Mecidi: Yönetmenler festival kaygısını aşmalı

Cennetin Çocukları, Beyond The Clouds, Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi, Söğüt Ağacı ve Baran gibi dünyaca ünlü ödüllü filmlere imza atmış İran sinemasının en önemli temsilcilerinden biri Mecid Mecidi. Kendisiyle bu yıl ikincisi gerçekleşen Sufi Sinema Günleri kapsamında bir araya gelme imkânımız oldu ve derinlikli bir söyleşi gerçekleştirdik. Sohbetimiz sırasında yeni filminin çekimlerine 1,5 ay sonra Tahran’da başlayacağını da öğrendiğim Mecid Mecidi, bu yeni filminde çocuk ve gençlerin hayatına odaklanacağını söylüyor. İşte Mecid Mecidi ile söyleşimizden öne çıkan başlıklar…   

ŞİMDİKİ SANATÇILAR DAR BİR HARİTADA YAŞIYOR 

Sinema teknikten mi ibarettir? İyi yönetmen kimdir? 

Her şey teknik değil. Bu sorunun çok kolay bir cevabı yok ama şunu söyleyebilirim; bir yönetmen her şeyden önce kendi olmalı. Kendini, ruhunu ve hislerini dışarıya çıkarmalı. Bunun teknik donanımla bir ilgisi yok. Sanat bir hayat ve yaşam biçimi. Önemli bir diğer nokta da görmek. Başka bir duyguyla, bakışla görmek. Şöyle bir örnek vereyim. Mevlâna hazretlerinin hayatına, olaylara bakışına, tavrına bir dikkat edin. Dünya çapında biliniyor. Nereden geliyor bu durum? O zaman böyle bir teknoloji de yok. Peki onun tefekkürü dünyaya nasıl yayıldı? Çünkü onun yolculuk haritası çok geniş. Şimdiki sanat adamları çok dar bir haritada yaşıyor. Evden ofise, ofisten eve. Sanatçılar kendi ülkesini dahi tanımıyor, bilmiyor. Bir sanatçı hayatı güzel yaşamalı ve güzel görmeli. Bir yönetmen maddi göz değil manevi gözünü ön plana çıkarmalı. 

YILMAZ GÜNEY BÜYÜK BİR USTA 

Türk sineması hakkında ne düşünüyorsunuz? Takip ettiğiniz yönetmenler var mı? 

Türkiye’de de bütün dünyada olduğu gibi gişe filmleri ve sanat filmleri olmak üzere iki çeşit film yapılıyor. Sanat filmleri noktasında Semih Kaplanoğlu, Nuri Bilge Ceylan isimlerini verebilirim. Özellikle Buğday filmini çok sevdiğim Semih Kaplanoğlu’nun burada ayrıca altını çizmek isterim. Yılmaz Güney’i de unutmamak gerek. Özellikle Yol oldukça başarılı bir film. Harika bir yönetmen ve büyük bir usta. Ancak şu noktada bir endişe duyuyorum o da diziler hakkında. Çünkü Türk dizilerinin Türk halkını ve kültürünü temsil etmediğini düşünüyorum. Kültürünüzün kökü bu diziler değil. Bu durum bende büyük bir soru işareti. Bu diziler Türk halkının gerçek hayatıyla bağdaşmıyor. Buna çok hayret ediyorum. Türkiye çok zengin bir tarih, kültür ve coğrafyaya sahip. Bu diziler ise yakışmıyor. Değerlerin bu dizilerle parçalandığını düşünüyorum. Dizilerin yurtdışına çok satılması bu gerçeği değiştirmez. Sonuçta ortada para var. Bunu biliyorum. 

Müslümanlar hakikati görmek veya göstermek yerine “Biz buradayız!” diye çılgın bir yarışa girmiş durumdalar. Ancak hakikati görmek için bu kadar uğraşmıyorlar. Buna katılıyor musunuz? 

Evet bu bir gerçek ve buna maalesef katılıyorum. Bakıyorsunuz Suudi Arabistan’da başka, İran’da başka, Türkiye’de de başka bir İslam yaşanıyor. Arkada da oyunlar yok değil tabii. Bu birliğin sağlanmaması için çeşitli oyunlar var. Bunu hepimiz biliyoruz. Bizim coğrafyamız çok zengin. Pek çok İslam ülkesinde petrol var. Belki petrol olmasaydı bu kadar sıkıntı yaşamazdık. Çünkü siyasete ister istemez yansıyor. Ama bizler İslam ümmeti olarak bir araya gelebilsek, hepimiz el ele versek gerçekten bir ümmet olabiliriz. Ama maalesef şimdiki durum kötü. 

İSLAM KENDİ COĞRAFYASINDA YALNIZ 

Peki, Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi  filmini bu sorundan dolayı mı çektiniz? 

Hepimiz biliyoruz ki bu coğrafyalarda marjinal gruplar İslam’ı ve Müslümanlığı alet edip çeşitli faaliyetler yürütüyor. Ve bu durum dünya sinemasına malzeme oluyor. Bu gruplar asıl İslam’ı rehin almış durumda. Dünyadaki İslam algısının gerçek İslam’la ilgisi yok. Bu durum Batılıların da işine geliyor tabii. Ve maalesef kendi ümmetinde İslam çok mazlum kalmış. Kabe’nin anahtarı elinde bulunan Suudi Arabistan maalesef ki marjinal gruplara maddi ve manevi destekte bulunuyor. 

HİÇBİR FİLMİMDEN PİŞMAN DEĞİLİM 

Şuradan örnek vereyim: 2010 veya 2011 yılında bir ödül almak için Danimarka’dan davet almıştım. Aynı dönemde Danimarka’da Hz. Peygamber Efendimiz (a.s.)’in karikatürleri çıkmıştı. Benim en kıymetli hissime, hayatımdaki en kutsal insana böyle bir saygısızlık yapılıyordu. Festival direktörüne bir mektup yazdım ve teşekkür ederek maalesef bu ödülü bu gerekçelerle kabul edemeyeceğimi dile getirdim. O zaman şöyle düşünmüştüm: Biz ne zamana kadar oturup bekleyecektik? Bize yapılan bu hakaretleri, ihanetleri ne kadar daha izleyecektik? Cevap vermek yeterli değil. Çalışmak ve üretmek lâzımdı. Ben bir yönetmen olarak başka bir yol denemeliydim. Hz. İsa’nın hayatıyla ilgili 200’den, Hz. Musa hakkında 100’den fazla film var. Diğer peygamberler hakkında da 70’in üzerinde film yapılmış. Ancak Hz. Muhammed (a.s.)’in hayatıyla ilgili yapılmış sadece iki film var. İslam 1400 senedir, sinema sanatı 120 yıldır olmasına rağmen…

Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi filmini sadece dünyadan değil kendi coğrafyasında da eleştirildi. Nedeni nedir sizce? 

Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi filmimize dolar lobisi engel oldu. Dünya güçleri tarafından filmin dünya çapında gösterilmesi engellendi. Bu filmin rahatlıkla gösterildiği en büyük ülke Türkiye oldu. Bu nedenle sizlere teşekkürü borç bilirim. Eminim bu film kalacak ve daha fazla insan görecek. Kıymetsiz hayatımda yedi senemi bu filme verdim. Bundan büyük şeref duyuyorum. Ben bütün filmlerime, vücudumu, kalbimi, aşkımı, enerjimi yani bütünlüğümü veriyorum. Bu benim için hayat. Bu geçici bir şey değil. Hamdolsun bütün filmlerimi seviyorum ve hiçbirini yaptıktan sonra asla keşke demedim. Ayrıca şunu da belirtmek isterim, film için İran’da Mekke ve Medine dekorları yaptık. Özellikle Türkiyeli yönetmenler başta olmak üzere dünyada sinemayla uğraşan ve Hz. Muhammed ve İslam ile ilgili film yapmak isteyen herkesi buraya davet ediyoruz. Bütün dekor ve imkânlarımızdan ücretsiz faydalanabilirler. Kapımız sonuna kadar açık.