Huzursuz Bacak Sendromu, uykusuz bırakıyor

Huzursuz bacak sendromu, özellikle gece saatlerinde, istirahatle veya uykuya dalma sırasında ortaya çıkan ve tipik olarak bacakların hareket ettirilmesi sonrasında rahatlaması ile karakterize olan, bacaklardaki rahatsız edici ve hoşa gitmeyen duyumsamalar sonucunda karşı konulmaz bir şekilde hareket ettirme isteğine verilen isim. Huzursuz bacak sendromunun nedenlerini iki farklı şekilde değerlendirmek gerektiğinin altını çizen Medipol Çamlıca Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Berkan Kaplan, “Demir eksikliği, böbrek yetmezliği, gebelik veya romatizmal hastalıklar sıklıkla Huzursuz Bacak Sendromu’na eşlik edebilen durumlardır. Eşlik eden bir hastalık saptanamayan hastalarda ise (primer-idiyopatik sendrom) ailede de benzer öykü sıklıkla saptanmakta. Bu durum aynı zamanda genetik yatkınlığın da Huzursuz Bacak Sendromu’nun ortaya çıkmasında önemli bir faktör olduğunu düşündürüyor.” şeklinde konuştu. 

Geceleri şikayetler artıyor 

Ülkemizde bu durumun görülme sıklığının yaklaşık  yüzde üç civarında olduğu biliniyor. Bu sendromun bu kadar sık olmasına rağmen tanı alan hasta sayısındaki azlığa bakılacak olursa birçok kişi sendromunun farkında değil. Bacaklarda rahatsızlık veren hislerin kişiler tarafından farklı şekilde tarif edildiğini belirten Dr. Kaplan, “En sık görülen şikayetler, bacaklarda gerilme hissi, karıncalanma, çekilme, ağrı, yanma, elektriklenme… Bu şikayetler en sık bacaklarda görülmekle birlikte ayaklar ve genelde hastalık ilerledikçe kollar, kalça veya diğer vücut bölgelerinde de görülebiliyor. Ancak bacakların etkilenmeden sadece kolların etkilenmesi nadir olur.” diyor ve ekliyor: “Nadiren de olsa şikayetler ayaklardan başlayıp bacaklara doğru ilerleyebilir.” Huzursuz Bacak Sendromu sıklıkla gece istirahat halinde görümekle birlikte hastalığın ilerleyen dönemlerinde semptomlar gün içinde de görülebiliyor. 

“Özellikle uzun süreli yolculuklar veya uzun süreli  hareketsiz olarak çalışan kişilerde bu durumun görülebilmesi muhtemeldir. Ancak burada doğru tanının konması için ayırıcı tanının doğru şekilde yapılması elzemdir. Özellikle stres veya gergin ruh hali ile ortaya çıkan, hareketsiz oturamama ve sürekli hareket etme isteği olan akatizinin, yine uzun süreli hareketsizliğe bağlı bacak ağrılarından kaynaklanan hareket etme isteği gibi durumların ayrımı doğru şekilde yapılmalıdır.” diyen doktor Kaplan, bu hastalığın özellikle akşam ve gece saatlerinde kendini daha çok belli etmesinin nedenini ise şöyle açıklıyor: “Beyinde bulunan dopamin adı verilen ve gün içerisinde salgılanma düzeylerinde farklılık gösteren bu maddenin özellikle gece saatlerinde salınımında azalma ile ilişkili olabilecek çalışmalar mevcut.”   

Günlük hayatı etkiliyor

Hastalığın başlangıç yaşı çocukluk çağından ileri yaşlı döneme kadar değişebilmekte. Ailesel geçişli olanlar sıklıkla erken yaşta, sekonder nedenlere bağlı olanlar ise sıklıkla ileri yaşta ortaya çıkmakta. Huzursuz Bacak Sendromu’nun görülme sıklığı yaşla beraber artış gösteriyor ve semptomların şiddetinde de yaşla beraber yavaş yavaş artış görülüyor. İnsanların günlük hayatını ve ilişkilerini etkileyen hastalık; gece uyku bozukluğuna bağlı yeterli uyuyamama, aşırı yorgunluk ve gündüz uykululuğuna neden oluyor. Buna bağlı olarak kişilerde gerginlik ve sinirlilik, enerji azlığı ve toplumdan çekilmeler izlendiğini belirten Kaplan, “Hastalığın tedavisine yönelik farklı medikal yöntemler ve yaklaşımlar var. Ayrıca hafif vakalarda tedavi verilmeden de izleme yapılıyor.” diyor. Hastalığın tanısı klinik olarak konduktan sonra ilk olarak buna neden olabilecek, daha önceden de sözü geçen demir eksikliği, böbrek fonksiyonlarında bozukluk gibi ikincil nedenlerin araştırılıp tedavisinin yapıldığını dile getiren Kaplan, “Eğer ikincil bir neden bulunamadıysa, hastalık mekanizmasında rol oynadığını belirttiğim beyinde dopamin maddesinin azalmasına bağlı semptomların önüne geçmek için, Parkinson ilaçları olarak da bilinen dopaminerjik ilaçlar veya özellikle nöropatik yakınmaları da olan kişilerde nöropatik ağrı için kullanılan ilaçlar tercih edilebilir. Uyku hijyenine dikkat edilmesi de gerekiyor.” şeklinde konuşuyor.   

Gebelikte Huzursuz Bacak Sendromu’nun artmasında beyinde dopamin maddesinin azalmasının yanı sıra gebelikte artan östrojen hormonunun da rol oynadığını anlatan Kaplan, “Gebelerde demir eksikliği sık görülür. Bazı gebelerin demir eksikliği tedavisi sonrasında şikayetlerinde rahatlama oluyor. Bununla beraber; kahve ve diğer kafeinli içeceklerden kaçınma, düzenli egzersiz yapmak, uyku rutini sağlamak, bacaklara masaj yapmak, bacaklara ılık veya soğuk uygulama yapmak da bu sendroma iyi gelir” diyor.