İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan düzenlemeler bir türlü oturmadı. Hem uygulamada ve hem de mevzuatta yaşanan sorunlar bitmiyor. En son olarak 18 Aralık tarihli Resmi Gazete’de İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte değişiklik yapıldı. İşyeri hekimleri platformu adına adını saklı tuttuğumuz bir işyeri hekimi okurumuz diyor ki; “ Resul Bey Merhaba,
İşyeri Hekimleriyle ilgili yönetmelik yayınlandı. Dikkatinizi Madde 6’nın 6.fıkrasına dikkat çekmek isterim. Madde diyor ki “(6) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve yöneticilik görevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri hariç diğer işyerlerinde çalışan işyeri hekimleri tam gün çalıştığı işyeri dışında fazla çalışma yapamaz.”
Herkes biliyor ki İş Sağlığı hizmetleri bugüne kadar ekseriyetle özelde çalışan hekimlerle yürümüştür. Tam Gün Yasası varken, kamudakiler ek iş yapamazken ya tamamen kendini bu sektöre adamış hekimler ya da özeldekilerin katkısıyla İş Sağlığı hizmetleri yürümüştür.
Ne var ki 6.maddeye göre özelde tam zamanlı çalışan hekimlerin ek iş yapamayacağı anlamı çıkmaktadır. En iyimser görüş ise; ilgili hekim hastanede pediatrist ünvanıyla tam gün çalışıyordur, dışarıda da işyeri hekimi ünvanıyla çalışmasında bir beis yoktur gibi bir anlam çıkarmak mümkündür. Ama aylık ne miktar çalışabileceği konusu hala muammadır!
İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetleri hala oturmamışken böyle olumsuz bir yaklaşım kesinlikle İş Sağlığı ayağının kırılmasına sebep olacaktır. Piyasada bu sayıda hekim bulmak mümkün olmayıp hekimlik fiyatları da tavan yapacaktır. Oysa sosyal devletin görevi, hizmeti erişilebilir ve ucuz kılmaktır. Bu konuyla alakalı bir yazı yazmayı düşünürken öncelikle bunu size bildirmemin daha iyi olacağı kanaati hasıl oldu. Bu konuda yazı yazıp yazamama konusunu takdirlerinize bırakıyorum.”
Bu köşeden çoğu zaman başta sosyal güvenlik, iş hukuku, çalışma hayatı, iş sağlığı ve güvenliği konuları olmak üzere işçinin, işverenin, vatandaşın mağduriyetleri dile getirilmekte, ayrıca çözüm yolları da gösterilmektedir.
Özellikle Başbakanımız sayın Ahmet Davutoğlu’nun iş güvenliğine ilişkin sorunların çözümü için verdiği olumlu mesajlar toplumu heyecanlandırmıştı.
Zaman zaman kağıt üzerinde çeşitli sivil toplum örgütlerinin toplantılarında tarafların düşünceleri alınıyormuş gibi görünse de, maalesef buralarda hiçbir somut cevap verilemeden, çözüm getirilmeden havanda su dövmenin dışında en küçük bir katkısı olmamaktadır. Sivil toplum örgütleri, sosyal taraflar, akademisyenler ne kadar yazarsa yazsın bürokrasinin düşüncesi değişmiyor.
Gerçekten de iş sağlığı ve güvenliğinde bakanlığın artık işçi ve işveren kesimlerini, sosyal tarafları, profesyonelleri, uygulamacıları, akademisyenleri de kapsayacak şekilde ortak akıl toplantıları yapmasının zamanı geldi de geçiyor. Tek taraflı yapılan değişikliklerden herkes zarar görüyor. Mutlaka çözüm odaklı, vatandaşı dövmeyen bir anlayışla sistemdeki sorunlar giderilmelidir.
Bugün geldiğimiz noktada öncelikle sistemdeki sorunları tespiti ve bunların çözümü için neler yapılabileceği ele alınmalıdır.
Daha önce de yazdığımız üzere iş sağlığı ve güvenliğinin yönetimi çalışma bakanlığından alınarak bağımsız bir üst kurula (İş Sağlığı ve Güvenliği Üst Kurulu) verilmelidir. Böylece sistemdeki eksiklikler ve aksaklıklar daha rahat giderileceği gibi ülkemiz iş kazalarıyla anılmamış olacaktır.
İşyeri hekimi çalışma süresi değişti
İşyeri Hekimlerinin çalışma süreleri değişmekte olup, buna ilişkin değişiklik 01/ 01/ 2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. Buna göre;
a) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 5 dakika.
b) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika.
c) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakika.
Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve yöneticilik görevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri hariç diğer işyerlerinde çalışan işyeri hekimleri tam gün çalıştığı işyeri dışında fazla çalışma yapamayacak. Okurumuzun da belirttiği gibi, bu zaten yetersiz olan işyeri hekimlerinin bir çok yerde hiç hizmet verememesi anlamına gelmektedir.
Mutlaka işyeri hekimliği sisteminde aile hekimlerinin aktif kullanımının önü açılmalıdır. Aile hekimlerinin 30 saat olan çalışma sürelerinin etkin kullanımı sağlanmalıdır. 30 saati aşan hekim taleplerinin aile hekimlerinden alınamaması nedeniyle buna ilişkin çalışma süreleri bölünerek birden fazla aile hekiminden hizmet alınması sağlanmalıdır.
Tehlikeli sınıfta yer alan 1000 (daha önce 1500 idi) ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilmesi gerekmektedir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak yukarıda belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi ek olarak görevlendirilecektir.
Çok tehlikeli sınıfta yer alan 750 (daha önce 1000 idi) ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilecektir.
İşyeri hekimi bulamayan işyerlerine 2015 yılında her ay için 6.167 TL ceza yazılacak.
Peki ülkemizde bu kadar hizmeti verecek işyeri hekimi var mı? Bunun da cevabını eminim çalışma bakanlığı araştırıyordur.
Cumartesi günü iş güvenliğinde yaşanan sorunları yazmaya devam edeceğiz.
