Yerli savaş uçağı projesi hazır, maliyet 80 milyar dolar

Savunma Sanayi İcra Komitesi’nin 2020’lerin savaş uçağının yerli imkanlarla yapılabilirliğini araştırmak üzere TUSAŞ’a verdiği 2 yıllık süre doldu. TUSAŞ, ay sonunda toplanması beklenen Savunma Sanayi İcra Komitesi’ne çift ve tek motorlu 3 taslak uçak modeli sunacak. Hesaplamalara göre motor hariç yerli savaş uçağı geliştirme maliyeti 70-80 milyar doları bulacak. Ancak yerli motor geliştirilmesi de istenirse maliyet 2 katına çıkabilecek. Bu nedenle ‘Türkiye liderliğinde ortak üretim’ de önerilecek.

F-16’ların yerini alacak

Savunma Sanayi İcra Komitesi, milli savaş uçağı tasarımı için TUSAŞ ile 23 Ağustos 2011’de sözleşme imzalamıştı. Sözleşme kapsamında bir savaş uçağının yerli imkanlarla üretilip üretilemeyeceği sorgulanacaktı ve bunun için de TUSAŞ’a 2 yıl süre tanınmıştı. Verilen süre bu ay doldu. Kurumdan 45 mühendis ve Hava Kuvvetleri’nden özel bir ekiple çalışan, üniversitelerde konunun uzmanı öğretim üyelerinden de destek alan TUSAŞ, çalışmalarını tamamladı. Ay sonunda toplanması planlanan Savunma Sanayi İcra Komitesi toplantısında proje masaya gelirse, TUSAŞ, “Yerli jeti yaparız. Bu imkana hazız” diyecek. Başbakan Erdoğan başkanlığındaki komite üyelerinin önüne üç ayrı taslak uçak modeli konulacak. Hava Kuvvetleri’nin 2060’lı yıllara kadar harekât ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanan uçaklarda Hava Kuvvetleri’nin beklediği en önemli özellik radara yakalanmama yeteneği.  2020’li yıllarda ömrünü tamamlayacak F-16’ların yerini alması planlanan uçakların taslak modelleri; hız, vuruş gücü gibi özellikleriyle birbirinden ayrılıyor. Modellerden biri çift, ikisi tek motorlu. Birinde ön gövdeye kanat eklenerek yüksek manevra kabiliyeti kazandırıldı. Çift motorlu uçak seçeneği, daha fazla silah yükü ile uçabilecek.

YERLİ MOTOR, MALİYETİ ARTIRACAK

Kavramsal tasarımın yanı sıra savaş uçağının yerli imkanlarla üretilebilmesi için gerekli fizibilite çalışmaları da yapıldı. Yerli sanayinin imkanları, yurtdışından satın alınacak parçalar belirlendi. Ancak uçak geliştirme maliyet rakamları yerlilik oranı arttıkça üç haneli milyar dolarları buluyor. Hesaplamalara göre, motor hariç yerli savaş uçağı geliştirme maliyeti iki haneli milyar dolarları bulacak. Yerlilik ve uçağı geliştirecek ileri teknoloji kullanımıyla birlikte motor hariç geliştirme maliyeti 70-80 milyar dolara ulaşacak. Ancak aynı anda yerli motor geliştirilmesi de istenirse maliyet iki katına çıkabilecek.

SAAB İLE ORTAK ÜRETİM GÜNDEMDE

Milli jet uçağı üretiminde geliştirme maliyeti hayli yüksek rakamlara ulaşırken, buna karşın dünyada kullanılan çeşitli modeller de masaya yatırılacak. Bunlardan biri, birçok Avrupa ülkesinin de tercih ettiği ortak üretim modeli. Bu kapsamda ‘Türkiye liderliğinde ortak üretim’ ile yerlilik oranı yüksek bir uçak üretilebilecek ve yüzde 100 milli projeler için gerekli alt yapı da arttırılmış olacak. Projenin kavramsal tasarımında destek alınan ve savaş uçağı üreticilerinin karşısına basit ve yeni nesil bir uçakla çıkan İsveçli Saab şirketi, ortaklık için adaylardan. Mühendislik çalışmalarının tamamlanması ve imalatın başlamasının ardından ‘Milli Muharip Uçak’ 2023’te gökyüzüyle buluşacak.