“Çocuklar 12 yaşında sigaraya başlıyor''

Konferansa HDP Diyarbakır Milletvekili Nursel Aydoğan, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Gültan Kışanak, Diyarbakır Vali Yardımcısı ve İl Uyuşturucu Koordinasyon Kurulu Başkanı Taner Bircan, Büyükşehir Belediyesi daire başkanları, Karacadağ Kalkınma Ajansı’ndan yetkililer, STK temsilcileri, öğretim görevlileri ve çok sayıda yurttaş katıldı. Konferansın ilk konuşmasını Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Gültan Kışanak yaptı.

Kışanak, toplumsal bir sorunun, toplumsal dinamiklerin gerçekçi bir biçimde ortaklaşması ile çözüme kavuşturulabileceğini söyledi. Yerel yönetimler olarak madde bağımlılığı ile mücadeleyi öncelikli çalışmalar içerisinde ele aldıklarını ifade eden Kışanak, “Nisan 2014’te Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığımız bünyesinde çalışmalar başlattık. Arkadaşlarımız, mahalle gözlem raporları, kurum ve uzmanlarla yapılan görüşmeler de dahil olmak üzere, Türkiye ve dünyadaki iyi örnekler doğrultusunda çalışmalar yürüttüler” dedi.

Kışanak kentte bir duyarlık oluşturmayı başardıklarını söyleyerek, kent dinamiklerini kapsayan geniş katılımlı toplantı çağrısı sonrasında 27 Haziran 2014’te ilk anda 87 kurum ve kişiden oluşan, Amed Madde Bağımlılığı ile Mücadele Platformu’nun oluşturulduğunu söyledi. Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı’nın Platformun sekretaryasını yürüttüğünü hatırlatan Kışanak, “Ayrıca meslek uzmanları ve akademisyenlerden oluşan bir çalışma grubu kuruldu, onlar da çalışmalarını sürdürüyorlar. Bildiğiniz gibi Platform 7 Eylül 2014’te 2 yıllık Eylem Planı’nı kamuoyuna deklare etti. Bu kapsamda yedi ay içinde üç genel toplantı alındı ve çalışma grubu haftalık olarak toplantılarını sürdürüyor” dedi.

Eylem Planı hazırladık

Kışanak platformla birlikte Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı bünyesinde bir ekip oluşturduklarını ifade ederek, bu ekipte birer psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve psikolojik rehberlik ve danışmanlık uzmanının yer aldığını söyledi. Kışanak, “Bu süreçte Büyükşehir Belediyemiz için iki yıllık Eylem Planı hazırlandı. Stratejik Plan’da madde bağımlılığı ile mücadeleye ilk kez ayrıca yer verildi. Çalışma için Gaziler’de özgün bir bina kiraladık. Arkadaşlarımız en kısa zamanda oraya geçerek çalışmalarını sürdürecekler” diye konuştu.

17 ilçede 10 bin 362 kişi ile görüşüldü

Kışanak, madde bağımlılığının bireysel ve sosyal bir sorun olmakla birlikte spekülatif, önyargıyla yaklaşılan ve sıklıkla çarpıtılan bir konu olduğuna dikkat çekti. Sorunu doğru anlamanın önemine vurgu yapan Kışanak şöyle konuştu: “Bu kapsamda, bilimsel olarak riski ortaya çıkaracak bir çalışma hazırlandı ve Karacadağ Kalkınma Ajansı’na Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığımızca sunuldu. Diyarbakır İli Madde Kullanımı Riski Alan Araştırması Projesi’ni Kasım 2014’te uygulamaya başladık ve 4 Şubat 2015 itibariyle de tamamlanmış olacağız. Bu kapsamda 17 ilçe merkezi ve köylerde pilot çalışma dışında 10 bin 362 kişiye ulaşıldı. Bu araştırma, bağımlılığı ile mücadelede yapılması gerekenler bakımından pek çok mesajı içinde barındırıyor. Üzerinde daha farklı boyutlarla da çalışılacak, kitaplaştırılarak ilgililerle paylaşılacaktır.”

Genç nüfus avantaj ama…

Kışanak, son verilere göre Diyarbakır nüfusunun 1 milyon 635 bin 048 ve yaş ortalamasının 22,2 olduğuna dikkat çekerek, “Bu genç nüfus sorunların çözümünde bir avantaj olduğu gibi, ciddi bir sorumluluğu da beraberinde getiriyor. Eşit, özgür ve farklılıklarla zenginleşen; barışçıl bir ortamda gelecek umudunun varlığı başta olmak üzere, çocuklarımıza ve gençlerimize, sosyal, sportif, sanatsal, bilimsel ve kültürel yeni alanların açılması, eğitimin niteliğinin ve çeşitliliğinin sağlanması, işsizliğin önlenmesi en öncelikli çalışma başlıklarını oluşturuyor” dedi.

Kadınlarda sigara kullanımı daha fazla

Kışanak, 2007-2013 yılları arasında 97 yeni psikoaktif madde kanun kapsamına iken yalnızca 2014 yılında bu listeye 246 yeni maddenin eklendiğine dikkat çekti. Kışanak, “Hepimizin buradan geleceğimiz için kendimize yeni görevler çıkarması ve bu sorunu minimalize etmek için ortaklaşması şart” dedi.

Kışanak araştırmada sigara alışkanlığı ile ilgili çarpıcı bilgiler ve veriler olduğuna dikkat çekti. Kışanak, “Bu saha araştırmasında sigara kullanma oranı yüzde 32.8 görünüyor. Evde sigara kullanma oranı ise kadınlarda yüzde 70 düzeyinde. Erkeklerin de yüzde 31’i açık alan dışında evde de sigara kullandığını ifade ediyor. Saha araştırması bize gösterdi ki aslında evlerimizin neredeyse tamamında sigara içiliyor. Sigara zararsız bir madde gibi görünüyor ama aslında bir adım sonrasının zemini oluşturuyor” dedi.

Çocuklar 12 yaşında sigaraya başlıyor

Kışanak konuşmasını şöyle sürdürdü: “Dünya Sağlık Örgütü tarafından da zararlı bir madde olduğu kabul edilmiş olan sigaranın evlerimizden, kapalı alanlarımızdan hızlı bir şekilde uzaklaştırılması gerekiyor. Sigara paketleri üzerinde, ‘sigara öldürür’ diye bir yazı yazıyor. Biz aldırış etmeden keyifle sigara dumanını içimize çekiyoruz. Bu da yetmiyor çevremizdekilere de kötü örnek oluyoruz. Özellikle evlerimizde bu kadar yaygın ve rahat sigara kullanılması daha çocuk yaşta sigaraya karşı bir eğilim oluşmasına neden oluyor. Araştırmaya katılan erkeklerin yüzde 20’si 12 yaşında sigara ile tanıştığını söylüyor. Aslında alarm zillerinin çaldığını gösteren bir veridir bu. 12 yaşında sigara ile tanışmak ciddi bir tehlikedir.”

Kışanak, ailelere, yurttaşlara evlerde sigara kullanımına son verilmesi için çağrı yaptı. Kışanak, “Kapalı alanlarda sigara kullanmaya derhal son vermeliyiz. Dost sohbetlerimizin bir ortağı olmaktan çıkmalı sigara. Biz sigara olmadan da sohbet edebiliriz, sigara olmadan da dostlarımızı evimizde ağırlayabiliriz” diye konuştu.

Şiddet ve madde bağımlılığı ilişkili

Madde bağımlılığı ile şiddet arasında ciddi bir ilişki olduğunu da ifade eden Kışanak, “Aile ortamımızda daha sakin, sorunlarını konuşarak çözen, birbirine bağırmayan şiddet eğilimi göstermeyen bir yaşama ihtiyacımız var. Bunu temin edersek sanırım madde bağımlılığı ile mücadelede bize kolaylık sağlayacak bir zemine kavuşmuş olacağız” dedi.

Kışanak, madde kullanan insanların yüzde 27’sinin şiddete maruz kaldığını da belirterek, “Aslında madde bağımlılığı ile şiddetin birbirine ne kadar yakın olduğu gösteren bir veridir. Her birimiz bireysel olarak tutum alarak kendimizden başlayabiliriz. Hem daha barışçıl, huzurlu, daha güler yüzlü bir aile, iş ortamı, kentsel ortamı yaratabiliriz, hem de sigaradan uzak bir ortam sağlayarak bu mücadeleye destek sağlayabiliriz” dedi.

Yeni sorun: madde bağımlılığı

HDP Diyarbakır Milletvekili Nursel Aydoğan da konuşmasına şu sözlerle başladı: “Yıllar önce Diyarbakır’da yaşayan yurttaşların önemli bir çoğunluğu, bu kenttin en büyük sorunun su sorunu olduğunu söyleyecekti. Siz Amedliler ben de daha iyi biliyorsunuz. O yıllarda Amed’deydim. Akşamları çeşmelerden sular akmazdı. Kadın arkadaşlarımız bulabildikleri bidonlara su doldurur, ertesi gün kullanırdı. Bu kentin en önemli sorunu nedir diye sorulduğunda Amedlilere, onlar, işsizlik olduğunu ifade ederlerdi. Yoksulluk olduğunu ifade ederlerdi. Amed’in temizlik sorunları, kentleşme sorunları vardı. Bunlar Amed’in temel sorunlarıydı. 15-20 yıl önce size Amedlilere sorulduğu zaman, belki tek bir Amedlinin ağzından bu kentte uyuşturucu kullananlarla ilgili, uyuşturucu bağımlılığıyla ilgili bir sorun olduğunu siz duyamazdınız.”

Diyarbakır Vali Yardımcısı ve İl Uyuşturucu Koordinasyon Kurulu Başkanı Taner Bircan da kentte bağımlılıkla mücadele ve farkındalık yaratmak adına çalışma yürüttüklerini söyledi. Bircan, “Bir ÇAMATEM merkezi kuruldu. Şanlıurfa, Siirt, Batman ve Mardin'de. Mücadele Komisyonu’nda aldığımız karar gereği, 50 yataklı Amatem, 20 yataklı bir Çamatem kurmak için Sağlık Bakanlığı’na başvuru yaptık” dedi.