Yerel seçimler geride kaldı. Bazı belediyelerde aynı başkanlar seçilirken, bazılarında aynı partiden farklı bir başkan görev aldı. Bazı belediyelerde ise farklı partileri temsil eden başkanlar kazanınca koltuklar el değiştirdi. İşte bu tür belediyelerde farklı partilerin kazanmasıyla çalışanlara da sendika değiştirme baskısı yapılmaya başlandığını görmeye başladık.
Hatta konu Cumhurbaşkanımız sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın da konuşmalarına yansıdı. Cumhurbaşkanımız Memur-Sen Konfederasyonunun düzenlediği uluslararası “İşin Geleceği: Tehditler ve Fırsatlar” konferansında seçimlerden sonra bazı belediyelerdeki gelişmelerden duyduğu rahatsızlığı dile getirerek ‘sendikasını değiştirme baskısı’ yapanlara karşı dik durulması gerektiğini belirtti. İşte biz de bugün bu konuyu ayrıntılı ele alarak işçi ve memurlara yönelik sendika değiştirme baskınına karşı yasal hakları açıklayalım istedik.
Sendikaya üyelik anayasal bir hak
Anayasa’nın 51. Maddesi’ne göre; sendikaya üye olmak anayasal bir haktır. Emek tarafını temsil eden üç büyük sendika vardır. Türk-İş, Hak-İş ve DİSK. Yine işveren tarafını da temsil eden en büyük sendika TİSK’tir. Devlet memurları açısından da Memur-Sen, Kamu-Sen ve KESK olmak üzere üç büyük memur sendikası bulunuyor.
Özellikle örgütlenmenin başlarında sendika, çalışanlar ve işverenler arasında zaman zaman gerilimler olabileceği gibi, bazen tansiyonu yüksek restleşmeler de olabiliyor.
Hemen başta belirtelim ki ister işçi, ister memur ve isterse de işverenler kendi işkollarındaki sendikalara üye olabilecekleri gibi örgütlenme açısından da özgürdürler.
Sendikaya üyelik, bakanlıkça sağlanacak elektronik başvuru sistemine e-Devlet kapısı üzerinden üyelik başvurusunda bulunulması ve sendika tüzüğünde belirlenen yetkili organın kabulü ile e-Devlet kapısı üzerinden kazanılır.
Üyelik başvurusu, sendika tarafından 30 gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik talebi kabul edilmiş sayılır.
Haklı bir neden gösterilmeden üyelik başvurusu kabul edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren otuz gün içinde dava açabilir.
Mahkemenin kararı kesindir. Mahkemenin davacı lehine karar vermesi hâlinde üyelik, red kararının alındığı tarihte kazanılmış sayılır.
İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir.
Sendika değiştirme baskısı yasal değil
Sendikalar işçi veya işveren olan üyelerinin ekonomik, sosyal hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla kurulmuş kuruluşlardır.
Ülkemizde hem işçiler, hem memurlar ve hem de işverenler için sendikalara üyelik ve sendikal faaliyet imkanı vardır.
İŞÇİLER İÇİN: Sendikalaşma ve sendikalarla ilgili düzenlemeler konusu, 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile yapılmıştır.
MEMURLAR İÇİN: 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu vardır. Sendikalara üye olmak serbesttir. Kamu görevlileri çalıştıkları işyerinin girdiği hizmet kolunda kurulu bir sendikaya üye olabilirler.Kamu görevlileri, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde sendika veya konfederasyonların bu Kanunda belirtilen faaliyetlerine katılmalarından dolayı farklı bir işleme tâbi tutulamaz ve görevlerine son verilemez. Kamu işvereni, işyeri sendika temsilcisi ile sendika ve sendika şube yöneticilerinin işyerini haklı bir sebep olmadıkça ve sebebini açık ve kesin şekilde belirtmedikçe değiştiremez. Kamu işvereni kamu görevlileri arasında sendika üyesi olmaları veya olmamaları nedeniyle bir ayırım yapamaz.
On beş yaşını dolduran ve 6356 sayılı Kanun hükümlerine göre işçi sayılanlar, işçi sendikalarına üye olabilir. 6356 sayılı Kanun anlamında işveren sayılanlar, işveren sendikalarına üye olabilir. Sendikaya üye olmak serbesttir. Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamaz.
Türk Ceza Kanunu’nun 118. maddesine göre; sendikal haklarının kullanılmasını engelleme, suçtur. Bu nedenle çalışanların sendikalı olmaları veya olmamaları yönünde baskı ve tehditte bulunulmasına yönelik cezai işlemler vardır.
