Türkiye, bir yandan içeride yatırım, yerli ve milli teknoloji geliştirme, üretim ve istihdamı; dışarıda da ihracatı arttırmaya yönelik çabaları sürdürüyor.
Bunun bir adımı, hafta başında Türkiye’nin önde gelen ticaret ve sanayi odası temsilcisi ile işadamlarının Ürdün çıkarmasıyla atıldı. 50 Türk işadamı, 145 Ürdünlü işadamıyla ticaret ve yatırım imkanlarını konuştu.
Zengin doğal kaynaklara sahip olmayan Ürdün, gücünü, genç nüfusu, Arap ülkeleri ile Afrika’ya açılan en önemli ticaret kapısı olması ve istikrarından alıyor. Hem Türkiye ile hem de 21 Arap ülkesi, Afrika Birliği ve ABD ile Serbest Ticaret Anlaşması var. Bu da Ürdün’ü Türkiye için bir serbest ihracat kapısı haline getiriyor.
Ancak önemli bir sorun var: Ticaret yolları kapalı!
Ürdün’e mal sevkiyatında 4 yol var: Irak, Suriye, İsrail ve Mısır.
Irak ve Suriye üzerinden taşımacılık yapılamıyor.
İsrail yoluna da Arap ülkeleri sıcak bakmıyor.
Mısır ise içinde bulunduğu ekonomik kriz nedeniyle Kızıldeniz’den geçiş için gemi başına 450 bin dolar gibi fahiş bir ücret istiyor. Ayrıca Sina Yarımadası’ndaki çatışmalar da karayolu ile geçiş de yapılamıyor.
Ürdün, ticaret yollarını açmak için iyi bir ortak.
Ev sahipliğini üstlenen Ürdün Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Nael el-Kabariti, aynı zamanda 21 ülkeden oluşan Arap Ülkeleri Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği’nin de başkanı.
Eşi Türk. Bugünlerde Ürdün’de Türkiye Fahri Başkonsolosu olacak.
Açık bir teklif getirdiler; “Ortak bir lojistik şirketi kuralım. Biz Mısır’ı ekonomik bir rakama ikna edelim ve taşımacılığı birlikte yapalım.”
Şimdi bunun üzerine çalışılıyor.
Ürdün özellikle Akabe Körfezi’ni canlandırmak, bir ticaret noktası haline getirmek istiyor. Türk Hava Yolları’nın Akabe uçuşlarını durdurmasından mutlu değiller. Halen THY başkent Amman’a İstanbul’dan her gün 4 sefer uçuyor, Pegasus da Ankara’dan Amman’a her gün bir uçuş yapıyor.
Ürdün’den üç önemli alanda ticaret ve özellikle ‘yatırım’ talebi var:
Savunma sanayi, lojistik ve iletişim teknolojileri.
“Arap ülkeleri ve birçok Afrika ülkesi ‘Arapça’ yazılım kullanıyor. Türkiye IT alanında hızlı gelişiyor. Birlikte Arapça IT pazarına girebiliriz”diyorlar.
Ürdün’ün yaş ortalaması ‘21’ ve bu alan da gençlerin işi.
***
Türkiye’den bekledikleri bir önemli ‘ihraç ürünü’ daha var…
Ürdünlü işadamlarından, Türkiye’nin Amman Büyükelçisi Murat Karagöz’den ve ülkeye gelen dünyaca ünlü yıldızları ağırlayan Grand Hyatt Oteli’nin Türk Müdürü Harun Dursun’dan aynı şeyi duyduk: “Türk dizilerinin oyuncularını burada görmek istiyoruz.”
Anlaşılan, sömürgeci-işgalci ülkeler 200 yıldır ne kadar bozmaya çalışırsa çalışsın, bu coğrafyada hala olumlu bir ‘Türk’ algısı var ve Türk dizileri izlenme rekorları kırıyor. Şu cümle Türkiye’nin farkını göstermek için yeterli: “Brad Pitt geldi sıradan bir ilgi gördü, Kıvanç Tatlıtuğ geldi caddeler doldu.”
‘Çocuklar Duymasın’ın bile gösterimde olduğu TV’lerde bugünlerde Diriliş Ertuğrul ve Muhteşem Yüzyıl ile Cesur ve Güzel çok popüler. Bu yüzden de bekledikleri isimler, Engin Altan Düzyatan, Halit Ergenç, Kıvanç Tatlıtuğ, Tuğba Büyüküstün…
***
Türk işadamı heyeti Ürdün Başbakanı Hani Al-Mulki tarafından da kabul edildi. TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, Başbakan’ın “Irak ve Suriye’nin yeniden imarında birlikte çalışalım. Siz imar ve inşa konusunda çok ilerisiniz, biz de ilişkilerimizi değerlendiririz” sözlerini aktarırken, “Bu Ürdün’ün Türkiye’yi tercihli ortak olarak gördüğünü ortaya koymasının yanında, Irak ve Suriye’de sorunların çözülmeye başlanacağına yönelik bir öngörüyü de gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
Ziyaretin en umutlandırıcı siyasi haberi buydu.
***
Hisarcıklıoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “1.5 milyon TOBB üyesi bir işçi alsın” önerisini hayata geçirmeye başladıklarını da anlattı.
İlk etapta 500 bin kişi işbaşı eğitimine alınıyor, üç ay boyunca maaşlarını devlet ödeyecek. Bir yıl çalıştırma zorunluluğu var. Çalışma süresi 4.5 yılı bulursa işverenin üzerindeki vergi yükü yüzde 20 azaltılacak.
İkinci etapta ise 1 milyon istihdam daha sağlanacak.
Hisacıklıoğlu, oda başkanlarının valilerle toplantılar yaptığını ve ilk sonuçların bir ay sonra görüleceğini söylerken, ‘yıl sonunda en çok istihdam sağlayan işverenlere ödül verileceğini’ de açıkladı.
