İnsan olarak birden fazla kimliğimiz var. Kimlik bizi tanımlayan özelliklerimizdir. Bu kimlik hallerinin bir kısmı doğuştan gelir, bir kısmını seçeriz. Kimliklerimiz; varoluşsal, sosyal, mesleki ve cinsel kimlikler şeklindedir. Bu kimlikleri algılama ve yaşama biçimimiz mutluluğumuzu etkiler. Şimdi sizler için bu her bir kimliği ruh sağlığı perspektifi ile açıklamaya çalışayım.
VAROLUŞSAL KİMLİĞİMİZ
Kanaatimce kimlikler içinde en önemli ve en merkezi kimlik varoluşsal kimliktir. Varoluşsal kimlik “Ben neyim?”, “Yeryüzünde bulunmamın anlamı nedir?”, “Nasıl yaşamalıyım?” sorularına verdiğimiz cevaptır. Bu cevaplar dini, inancı ve manevi alanı belirlediği için diğer kimliklerin üzerindedir ve diğer kimlik hallerini belirleyici düzeyde etki etmesi beklenir. Varoluşsal olarak anlamlandırılmamış bir yaşam, açık denizde rotası belirli olmayan bir gemiye benzer.
SİYASAL KİMLİĞİMİZ
İnsanlar olarak kurduğumuz sosyal ve siyasal düzen doğal bir şekilde ve uyum içinde işlemiyor. İnsanlar ve siyasal topluluklar sosyal düzenin nasıl olması gerektiği konusunda uyumdan çok çatışma içindedirler. Bu sebeple her bir insan tekinin bilinç ve iradesi ile emek vererek kendi siyasal anlayışını seçmesi veya inşa etmesi gerekir. Kendi siyasal anlayışlarımızı gerekçeli olarak seçmezsek var olan düzenin akışında pasif bir nesne olup sürükleniriz.
SOSYAL KİMLİĞİMİZ
Sosyal kimliğimizi erkek veya kadın olmak gibi biyolojik cinsiyetimiz; siyah veya beyaz olmak açısından ırkımızı, Türk, Kürt, Arap, İngiliz olmak gibi etnik kimliğimiz; içinde doğup büyüdüğümüz ve ait olduğumuz aile ve akraba çevremiz belirler. Bu anlamda sosyal kimliğimiz seçilmekten ziyade verilidir. Ama yine de cinsiyetimizin, etnik aidiyetimizin, aile ilişkilerimizin inşa edilen bir tarafı vardır. Yaşadığımız toplumsal şartlar ait olduğumuz sosyal kimlikler açısından bize avantajlar veya dezavantajlar sağlar. Bu gerilimleri yönetebilmek ve sosyal kimliğimiz ile uyumlu olmak ruh sağlığımızı olumlu etkiler. Sosyal kimliği ile ilgili çelişki ve gerilimler yaşamak ise bizi mutsuz kılabilir.
MESLEKİ KİMLİĞİMİZ
Yeryüzünde ekmek paramızı kazanırken ne iş yaptığımız, hangi alanda eğitim alıp, beceri kazanıp, ustalaştığımız halimiz mesleki kimliğimizi belirler. Gündelik mesleki meşguliyetinden memnun olmak, hatta akış / vecd hali yaşamak kişiyi mutlu kılar. Mesleki kimlikte belirsizlik, yaptığı işi sevmemek, belirgin bir beceri veya ustalığa sahip olmamak ise kişiyi mutsuz kılabilir.
CİNSEL KİMLİĞİMİZ
Cinsel kimliğimiz büyük oranda biyolojik beden ile belirlenirken, cinsel kimliğimiz bir oranda seçimlerimiz ile ilgilidir. Biyolojik cinsel kimliğimiz cinsel yönelimimiz ile uyumlu olmasa bile cinsel davranış biçimimizi seçme ile sorumluyuz. Biyolojik cinselliğimiz ile cinsel yönelimimiz arasında gerilim olduğunda cinsel kimliğimizi diğer kimliklerin önüne koyacak kadar şişirmek büyük yanlış olabilir. Cinsel kimlik hiçbir zaman diğer kimliklerin önüne geçip bir numara olmayı hak etmez.
Sonuç olarak; her bir insan teki varoluşsal, siyasal, sosyal, mesleki ve cinsel kimliğinin farkında olarak, özenle ve dengeli bir şekilde inşa etmelidir. Varoluşsal kimliğin esas ve merkezi olduğu unutulmamalıdır. Kimliklerimizi algılama, yaşama biçimimiz de mutluluğumuz ile ilişkilidir.
