Kıdem tazminatı, iş hayatında gündemin en başında yerini koruyan ve en fazla tartışılan konudur desek abartmış olmayız. kıdem tazminatı, işçinin işverene bağlılığının ve sadakatinin bir karşılığı olup kanunda gösterilen fesih hallerinde en az bir yıllık çalışması olan işçiye veya işçinin vefat etmesi halinde de bu işçinin hak sahiplerine işveren tarafından ödenmektedir.
İş Kanunu’na göre;
- İşveren tarafından 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler dışında iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
- İşçi tarafından 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 24'üncü maddesinde sayılan nedenlerden dolayı iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
- Muvazzaf askerlik dolayısıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
- İşçinin bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik, veya malullük aylığı yahut toptan ödeme alması amacıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
- Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda,
- İşçinin ölümü sebebiyle iş sözleşmesinin son bulması halinde,
- Sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak emeklilik yaşını bekleyen işçilerin kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle,
işçiler kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
İstifa edene kıdem yok
Esasen 1475 Sayılı İş Kanunu’nda kıdem tazminatı verilmesi gereken durumlar tek tek sayıldığı için bunların dışındaki bir nedenle fesih halinde kıdem tazminatı ödenmesi söz konusu olmayacaktır. Bu nedenle,
- İşçinin istifa etmesi,
- İşçinin doğum yapması,
- İşçinin küçük çocuğuna bakmak için ayrılması,
- İşçinin üniversite sınavını kazanması,
- Özel sektörde çalışan işçinin KPSS sınavını kazanması sonucunda devlet memuru olması,
- Erkek işçinin evlenmesi,
- İşçinin eşinin tayininin bir başka yere çıkması,
- İşçinin işveren tarafından tazminatsız çıkartılması (4857 Sayılı İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenlerle),
- İşçinin çalışma hayatına son vermek istemesi,
- İşçinin kendi işyerini açmak istemesi veya
- İşçinin daha iyi bir iş bulduğu için ayrılmak istemesi,
- Bir tam yıldan az çalışan işçilerin iş sözleşmeleri feshedilmesi gibi durumlarda kıdem tazminatı ödenmez.
Diğer bir deyişle kıdem tazminatından yararlanamayacak şekilde işten ayrılan işçilerin bu çalışmalarıyla ilgili kıdem tazminatı hakları kaybolmaktadır.