Birinci Dünya Savaşı’nın tesadüfleri konusunda İngiliz yazar Simon Winder’in ilginç tezleri var: Mesela, Osmanlı İmparatorluğu’nun tesadüfen savaşa girdiğini, Osmanlının girmesiyle savaşın uzadığını yazıyor. 

Winder, American Spectator dergisindeki yazısında, Alman gemileri Goeben ve Breslau’un İngiliz filo komutanlarının beceriksizliği ve iş bilmezliği sonucu Akdeniz’i geçtiklerini ve batırılamadıkları için Çanakkale’ye ulaştıklarını yazıyor. 

İngiliz donanması yolda Alman gemilerini batırsa, Yavuz-Midilli olayı yaşanmayacak, Karadeniz’de Rus limanları bombalanmayacaktı. 

İki geminin ‘Almanya tarafından Osmanlıyı savaşa sokmak için yollandığı’ tezlerini biliyoruz. Ancak iki Alman gemisi daha önce Akdeniz’de batırılsaydı, ne olurdu? Osmanlı yine savaşa girer miydi? 

Saldırganların, Osmanlının parçalanması planını daha önce yaptığını, Sykes-Picot’nun daha 1916’da Ortadoğuyu paylaştığını bilsek de, Goeben ve Breslau batırılsaydı, tarihin değişeceğini öngörebiliriz. 

Müttefikler, Osmanlıyla savaşmak için sömürgelerden asker toplamaya başlayınca savaş, Dünya Savaşı’ oldu. 1918 sonunda ise Dünya gerçekten savaştaydı: Japon destroyerleri Akdeniz’de dolaşıyordu. Brezilyalı askerler Fransa’nın doğusunda savaşıyordu. Fransa’nın Calais limanında Çinli işçiler yük boşaltıyor, orduya Kanada Senegal ve Vietnam’dan asker alınıyordu. 

Ayrıca Fransa’da 2 milyon ABD askeri vardı.

Bunu yazmıştık: Selanik’te Yunan ordusuna Vietnam yüzlü, Fransız üniformalı askerler destek veriyordu. 

Osmanlı İmparatorluğunun girmesiyle savaşın uzamasına gelince: Osmanlıyı vurmak için savaşı Kuzey Afrika ve Ortadoğu’ya yaydılar. Winder’a göre 1918 itibarıyla Mısır ve Irak’ta 500’er binden,  1 milyon asker vardı. 1 milyon asker Avrupa’da kalsaydı, Almanya daha çabuk yenilir, savaş daha çabuk biterdi.

Winder, Osmanlı savaşa girmese, Osmanlı ’reform hareketinin’ yaşanacağını, Karadeniz’den Hint Okyanusuna uzanan tek parça bir İslam devletinin kalacağını savunuyor. 

Aynı kanıda değiliz. Osmanlı İngiltere ile ittifak kurmaya çalıştı, ancak sonuç alamadı. Ayrıca Osmanlı daha savaşta değilken parası verilmiş savaş gemileri Sultan Osman ve Reşadiye’yi teslim etmeyen İngiltere, çoktan o coğrafyayı tek parça bırakmamayı hedeflemişti. Osmanlının tek parça kalması belki Hindistan sömürge yönetimi benzeri bir modelle mümkün olurdu. Ona da devlet ve millet zaten dayanamazdı. Savaşın galiplerinin Avrupa’daki hesapları başka, Osmanlı üzerindeki hesapları başkaydı. Avrupa’da maksat toprak kazanmak değil, rakibi çökertip, yönetim değiştirmek ve ekonomiyi ele geçirmekti. Sonuçta Avrupa’da herkes Beyaz Adam’dı ve sanki savaş briç masasında kazanılmış ya da kaybedilmişti. Osmanlı için ise doğrudan sömürgeci paylaşım yapılmıştı. 

Birinci Dünya Savaşı’ndan bugüne yansıyan ve hala süren tek etki: Osmanlı arazisinin paylaşılmasıdır.

Çanakkale geçilse, Rusya Bolşevik olmazdı