Ülkemizdeki önemli sorunlardan birisi de iş kazasına bağlı olarak ölüm ve yaralanmaların çok yüksek tutarlarda olmasıdır. İş kazalarının sayısının ve zararlarının azaltılması için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından çalışmalar yapılıyor.
2015 yılında yayınlanan 6645 Sayılı Torba Kanun’da iş kazası olmayan çok tehlikeli işyerlerine yönelik teşvik verileceği düzenlenmişti. Birçok işveren bu teşvikin ne zaman uygulanmaya başlayacağı hususunda bekleyiş içerisindeydi. Nihayet 31 Aralık 2018 tarihli Resmî Gazete’de uygulamanın detayları belli oldu.
Düzenlemeye göre 3 yıl süreyle ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan işyerlerine işsizlik sigortası primi işveren payı teşviki verilecektir.
Teşvikten yararlanmaya esas şartların sağlanması gereken süre, teşvikten yararlanmaya başlanılacak takvim yılından bir önceki yılın son ayından/döneminden başlanılarak geriye doğru üç yıl olarak hesaplanacaktır.
Çalışan sayısının hesabında, aynı işveren tarafından Türkiye genelinde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 4(a) kapsamında SGK’lı olarak çalıştırılan toplam sigortalı sayısı esas alınacaktır. Asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde alt işverenin çalışanları asıl işverenin toplam çalışan sayısına veya asıl işverenin çalışanları alt işverenin toplam çalışan sayısına dahil edilmeyecektir.
Teşvikten yararlanma şartlarından birinin sağlanmaması nedeniyle teşvik uygulamasına son verilmiş işverenler dışında teşvikten yararlanmak isteyen işverenler için başvuru şartı bulunmamaktadır. Bu anlamda Sosyal Güvenlik Kurumu’na herhangi bir belge ibraz edilmesine gerek yoktur.
Teşvikten yararlanma süresi, işyerinin teşvikten yararlanmaya esas şartları sağladığı üç yıllık süreyi takip eden takvim yılından geçerli olmak üzere üç yıldır.
Belirtilen şartları sağlayan işverenler için işsizlik sigortası primi işveren payı, üç yıl süreyle her ay/dönem için ilgili ayda SGK’ya bildirilen sigortalılara ilişkin prim ödeme gün sayısı dikkate alınmak suretiyle prime esas kazançlar üzerinden yüzde 1 olarak hesaplanarak tahsil edilecektir.
Örneğin, Teşvikten yararlanan bir işyerinin 2019/Ocak ayında her biri 30 gün çalışan 20 sigortalıyı toplam 90.000,00 TL üzerinden bildirdiği varsayıldığında, 2019/Ocak ayında bu sigortalılara ilişkin 90.000,00 x 0,01=) 900,00 TL işsizlik sigortası primi işveren hissesi teşvikinden faydalanılabilecektir.
Teşvikten yararlandıktan sonra, teşvikten yararlanmaya esas şartların arandığı üç yıllık sürede veya teşvikten yararlanılan üç yıllık sürede, ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazasının meydana gelmesi hariç belirtilen diğer şartların sağlanmadığının tespit edilmesi halinde, eksik ödenen işsizlik sigortası işveren hissesi primleri işverenlerden tahsil edilmeyecektir.
Asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulduğu işyerlerinde alt işverenin asıl işverene bağlı işyerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlik ile sonuçlanan iş kazası yaşanması halinde alt işverenin ve asıl işverenin teşvik uygulamasına son verilecektir. Asıl işverenin işyerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlik ile sonuçlanan iş kazası yaşanması halinde alt işverenin teşvik uygulamasına son verilmeyecektir.
