İnternet ve sosyal medyanın sağlıksız kullanımının sık ve önemli sonuçlarından biri de aile içi kopukluk. İnternet kullanımına bağlı aile içi kopukluğun iki farklı şekli var. Birincisi “herkes elinde telefon kendi köşesinde takılıyor” şeklinde. İkincisi ise aile üyeleri karşı karşıya iken bile telefonların elde dolaşması, dikkatin birbirine değil de telefonlara takılı kalması. Bu sorunları azaltmak ve aile içi kopukluğu önlenmek için beş tavsiyede bulunacağım.
***
1- İnternet kullanım şeklinizi denetleyin: İnternet kullanım şekliniz hakkında düşünün, kendinizi gözlemleyin ve kullanım saatlerinizi ve hangi mecraları kullandığınızı kayda geçirin. Bir alışkanlığı kontrol edebilmenin ilk yolu farkındalıktır. Gözlem ve kaydetmek farkındalığı arttırır. İnternet kullanım saatlerimizi kayda geçirdiğimizde çoğu zaman tahmin ettiğimizden daha fazla çıkar. İnternet ve sosyal medyanızı kullanma biçim ve süreniz için rehber metinleri dikkate alarak kararlar alın ve uygulamaya çalışın. İnternet kullanım şeklinin işinize, eğitiminize, aile ilişkilerinize olumsuz etki edip etmediği sorusu üzerine düşünün. Ailenizden veya yakınlarınızdan birilerinin internet/akıllı telefon kullanımı konusunda size olumsuz geri bildirimde bulunup bulunmadığınızı düşünün.
2- Dijital diyet yapın: Diyet yediğimiz içtiğimiz şeyleri denetlemeyi gösterir. Diyet yaklaşımı internet/oyun/sosyal medya için de kullanılabilir. Eğer internet/akıllı telefon kullanımınız sağlıksız boyuta gelmiş; kendi iç dünyanızı, işinizi, eğitiminizi ve aile ilişkilerinizi olumsuz etkilemeye başlamışsa “dijital diyet” yapmaya başlayabilirsiniz. Örneğin sosyal medyanızı günde 20 kez kontrol ediyorsanız bunu 3 defaya düşürebilirsiniz. Bu yaklaşım ekran karşınızda geçirdiğiniz vakti azaltmayı hedefler.
***
3- Dijital detoks yapın: Detoks alkol ve madde bağımlılıklarında kullanılan bir terimdir ve bir maddenin bedenden tamamen atılması sürecini tanımlar. Dijital detoks ise internetin bağımlı veya aşırı kullanılan biçimlerinin tam durdurulmasını içerir. Eğer internet/akıllı telefon kullanımınız sağlıksız boyuta gelmiş; kendi iç dünyanızı, işinizi, eğitiminizi ve aile ilişkilerinizi belirgin bozuyor hatta bağımlılık haline gelmişse “dijital detoks” yapma zamanı gelmiştir. Örneğin hiç oyun oynamayıp veya 2-7 gün arasında sosyal medyaya bakmayabilirsiniz.
4- Yemek ve çay saatinde telefonları görülmez bir yerde bırakın: Ailenin bir arada olduğu beraber yemek yiyip, çay içtiği zamanlarda cep telefonları gözden ırak bir yerlerde bırakmak aile içi etkileşimi olumlu yönde arttırır. Aksi halde herkes elinde telefona bakarken yemek yerse, ailece muhabbet imkânı olmaz. Ailece yemek ve çay/kahve saatlerinde bilgisayar ve akıllı telefonlarını uzak bir yere bırakmak kararı alabilirsiniz.
5- Gün içinde WhatsApp’la eş ve çocuklarla yazışın: Eşlerin gün içinde makul düzeyde haberleşme ve muhabbet halinde kalmalarının eş ilişkisine iyi geldiğini biliyoruz. Eğer eşler WhatsApp gibi programlarla gün içinde bağlantıda kalıp, birbirlerine pozitif duygu ifadesinde bulunuyorsa bu hal ilişkiyi olumlu etkileyebilir. Ayrıca aile üyelerinin kendi aralarında kurdukları gruplar etkileşim halinde kalmalarına katkı sağlayabilir. Bu gruplar geniş ailenin de etkileşimini geliştirebilir. Yalnız WhatsApp grup iletişimi yüz yüze iletişimin yerine veya önüne geçmemelidir.
