Gerçekleri tarih yazar

Osmanlı Subayı / ‘The Ottoman Lieutenant her ne kadar ortak bir yapım olsa da Türk sinemasına kendi kimliğini hatırlatmak açısından önemli. Hollywood ile ortak çekilen filmin başrollerinde Michiel Huisman ve Josh Hartnett oynarken, kadroda Haluk Bilginer ile Selçuk Yöntem gibi Türk aktörler de var. 

Türk filmi ortak yapım endüstrisinde varlığı bir elin parmaklarını geçmez. Hele Hollywood ile ortak çekilen filmler yok denecek kadar az. Türkiye’nin bir mekan olarak kullanılmasından bile sevinç duyarız. Halbuki bu filmlerin bize yararı yok. Hatta işledikleri konulara bakış açıları sebebiyle zararları bile olur. Mesela ‘Geceyarısı Ekspresi’, ‘The Cut’ gibi filmler tamamıyla negatif söylemlerle çekilmişti.  Hele söz konusu Ermeni zorunlu göçü ise işler daha da içinden çıkılmaz hal alır. Yahudilerin güdümündeki Hollywood, Ermeni diasporasının da etkisiyle hep bize karşı filmler çeker. Uzun zaman sonra bir ortak yapım geldi.ABD’li yapımcılarla Türk yapımcıların ortak kotardığı bu film Ermeni tehciri döneminde geçiyor. Bir aşk ve aksiyon filmi. Yani derdi tarihi gerçek olaylara açıklama getirmek değil. Ama tabii hikayeyi anlatırken bir bakış açısı yakalıyor. Bu bakış açısı asla tek yanlı değil. Peki bu film üzerinde kopartılan fırtına ne anlama geliyor? Bu konuyu daha önce de sayfalarımıza taşımıştık, ABD’deki gösterimleri çok büyük tepkilerle karşılandı. Ermeni diasporası filmin izleyiciler tarafından protesto edilmesini istedi. Bir çok sinema salonuna bildiriler gönderildi. Bilet gişelerinin önünde protesto eylemleri yapıldı. Protestolara Rum ve Yunan sivil toplum örgütleri ve Yahudi örgütleri destek verdi. Ben de bu filme bu kadar aşırı tepki gösterilmesinin sebebini merak ettim. Aslında demin de dediğimiz gibi film asla yanlı değil. Ermenilerle ilgili yaşananlar aslında filmde yan öykü. Film bir aşk hikayesi. Lillie (Hera Hilmar) Jude (Josh Hartnett) ile tanıştıktan sonra, 60 gün süren yolculuk ile önce İstanbul’a ardından Doğu Anadolu’ya gider. Melih Paşa (Selçuk Yöntem) onu İstanbul’dan yanında Osmanlı Subayı İsmail (Michiel Huisman) ile birlikte Doğu’ya yollar. Yardım götürdüğü hastanenin Başhekimi Woodruff (Ben Kingsley) hastanenin de, bulundukları coğrafyanın da Amerikalı bir kadına uygun olmadığını ve geri dönmesini söyler. Komutan Halil Bey’in de (Haluk Bilginer) farklı bir gerekçeyle Lillie’nin kalmasına itirazı vardır. Ancak kadın savaşın eşiğindeki bölgede ve iki aşk arasında kalacaktır. Rusların bölgeyi işgale başlaması ve Ermeni çetelerin ayaklanmaları ile herkesin hayatı alt üst olacaktır. İşte filmde Rus işgaliyle Ermeni çetelerinin tarihi gerçekler ışığı altında ilişkilendirilmesi tepkilerin nedeni. Bir ülke düşünün yüz yıllarca kardeş dediği, beraber yediği, içtiği, her türlü sosyal hakka sahip olan bir azınlık tarafından arkadan vurulsun. Bu azınlık ve düşman orduları yörenin halkını katletsin, sonra rüzgar ters dönünce yaptıklarının bedelini ödesin, 100 yıl sonra hâlâ öcü alınmaya çalışılsın. Ermeni sorununun iç yüzü budur. Van’a gidin, eski şehrin bulunduğu topraklarda Türk köylülerinin kemikleri var. Bu film bütün o aşk meşk içinde Ruslarla Ermeniler arasındaki ilişkiyi içinde barındırdığından tepkilere maruz kaldı. Kısacası bu filme gitmek boynumuzun borcu. Ne böyle bir işe kalkıştıklarından tebrik ettiğim yapımcılar için, ne de başka bir şey adına; sadece kanımızın üstünden politika yapan Batı’nın iki yüzlülüğüne bir tepki olsun diye gidin bu filme.

FİLMİN KÜNYESİ