Türkiye’nin ÖSO ile birlikte terörden temizlediği Fırat Kalkanı bölgesinde hayat normale dönüyor. Trafikteki araçlar, cadde kenarındaki dükkanlar, dükkan önünde laflayan esnaflar, vitrinler, evinin önünü süpüren kadınlar “oh be, günlük hayat rutinleri ne de güzelmiş” dedirtiyor. Her yerde karşımıza çıkan Türkçe ve Arapça yazılı “Kardeşlik Sınır Tanımaz” yazısı ise huzurun kaynağını haber veriyor.

Fırat Kalkanı bölgesinden selam getirdik

Günübirlik de olsa, savaş ortamına doğmuş ve korkudan, kandan, savaştan başka şey görmemiş çocukların yüzünü güldürmeye, güldüklerini görmeye gitmeye değerdi. Biz de öyle yaptık. Geçen Çarşamba günü sabahın erken saatlerinde küçük bir gazeteci grubu olarak düştük yollara. İstanbul’dan Gaziantep’e, oradan Kilis’e ve oradan da Öncüpınar Sınır Kapısından geçerek Fırat Kalkanı bölgesine doğru… Sınırın hemen öte yanına kurulu Babüsselam kampından başlayarak Özgür Suriye Ordusu’nun kontrolündeki sahanın son sınırına, El Bab’a bağlı Bizaa kasabasına kadar vardık. Amacımız Uluslararası Mülteci Hakları Derneği’nin İHH ve bazı belediyelerin desteğiyle 16-30 Eylül tarihleri arasında düzenlediği, adı da fikri de icrası da harika olan “Sınırsız Şenlik”i takip etmekti. Ama haber kaygısının çok ötesinde bir motivasyonla oradayız hepimiz. Onların yanında olduğumuzu bildirmek, hissettirmek istiyoruz Suriyeli kardeşlerimize, çocuklarımıza. Hem kendi adımıza, hem bir ferdi olmaktan ancak şeref duyulacak olan Türkiye’nin adına. Ama ne hacet! Kimle konuşsak “biliyoruz” diyor ve Türkiye’ye kalbi selam gönderiyorlar.

Sınırdan geçerken aklımızda narin bedenleri enkaz altında toza, kana bulanan çocuklar vardı. Canlarına kah Esed’in, Rusya’nın, İran’ın, kah PKK yahut DEAŞ marifetiyle ABD’nin kast ettiği masumların çığlıkları kulaklarımızdaydı. Sınırın hemen bitişiğindeki Babüsselam’a selam verip geçtikten sonra boğazımızda bir yumruyla vardık Azez’deki Siccu Kampına. 

Azez Türkiye sınırına 8 kilometre kadar yakın ve 2013’ten beri muhaliflerin kontrolünde. Savaşın fiziki izlerine ilçede pek rastlanmıyor ancak, hem sınıra yakın hem ÖSO kontrolünde olmanın bir sonucu olarak normal nüfusunun iki katı Suriyeliyi misafir ediyor Azez. 180 bin Suriyeli sığınmış Azez’e. Türkiye içindeki kamplarda kalan Suriyeli sayısı 300 bin iken Fırat Kalkanı bölgesindeki kampların nüfusu 250 bin. Bölgedeki konteynır kamplarda ve “dağınık kamp” diye tanımlanan ve zeytin ağaçlarının altına, yol kenarlarına, ilçe merkezinin etrafına kondurulmuş yapılarda kalıyor insanlar.

Fırat Kalkanının yapıldığı Azez, Elbab ve Cerablus ilçeleri Halep’e bağlı ve Suriye içinde en fazla göç alan yerler. Zeytindalı Harekatı bölgesi Afrin ve çevresi de öyle. Sadece bu üç ilçede nüfus bir milyonu aşmış durumda.

Savaş patlayınca acil ihtiyaç olarak -hatırlanacağı üzere- çadır kentler kuruldu bölgeye. Ancak savaş uzayıp çadırlar yağmur ve güneş altında parçalanınca çadırdan konteynıra geçmek zaruret halini aldı. Savaşın başından itibaren bölgeye insani yardım getiren İnsan Hak ve Hürriyetleri Vakfı (İHH), bölgede 6 kamp kurmuş. Bab’us-Selam, Siccu, Reyyan, Bab’un-Nur, Bab’ul-İman, Şemmarin ve Mukaveme kamplarında 86 bin Suriyeli kalıyor. Kamplarda anaokulları, ilkokullar, camiler, hatta Reyyan Kampı’na bitişik üniversite bile var. Siccu kampında ise enerji panelleriyle her konteynır ev kendi elektriğini kendisi üretiyor. Destek verilen fırınlarla birlikte Suriyeli mülteciler için İHH fırınlarında günlük olarak 750 bin ekmek, mutfaklarda 60 bin kişilik sıcak yemek pişirilip dağıtılıyor. 

Türkiye aslında Suriye’de insanlık adına büyük bir iyiliği her gün yeniden ve yeniden üretiyor. Bölgedeki kampları ve insani yardım faaliyetlerini AFAD koordine ediyor. 

YETİMLER GÜLERSE YÜZÜMÜZ GÜLER 

600 binden fazla çocuğun yetim kaldığı tahmin ediliyor Suriye’de. Bu bilginin ağırlığıyla vardığımız Siccu kampında yetim çocukların devam ettiği bir anaokulunu ziyaret ediyoruz. Her konteynır bir yaş grubuna ayrılmış. Kapıda terlikleri, içerde gülen yüzleri... 

Bazılarının donuk bakışları, asık yüzleri ise içlerindeki kuyunun derinliğini haber veriyor. Oradan çıkarmak gerek bu masumları. Kucağımıza alıyor, öpüp kokluyoruz. Ne zor şey bir çocuğu böyle görmek… 

Beraberimizde getirdiğimiz boya kalemlerini, oyun hamurlarını, diş macunu, diş fırçası, sabun ve şampuandan oluşan hijyen paketlerini dağıtıyoruz. Savaşa doğan ve acıdan, zorluktan, yokluktan başka şey görmeyen bu güzel çocuklar için dualar ederek ayrılıyoruz yanlarından. 

İman kampındaki okula vardığımızda çocukları derste buluyoruz. Kamplardaki okullarda Suriye müfredatı takip ediliyor. İHH’nın hazırladığı içi kitap ve defterlerle, renkli kalemler, guaj ve sulu boyalarla, resim defterleri ve cetvel gönye takımıyla dolu ağır çantaların dağıtılmasına yardım ediyoruz. Çocuklar mutlu, coşkulu, umutlu. Onları böyle görmek bizi de umutlu kılıyor. 

Bizaa kasabasında yapılacak “sınırsız şenlik”e varmak için Azez’den yola çıkıyoruz. İki saatten fazla sürüyor yolculuk. Yollar delik deşik. ÖSO askerlerinin beklediği kontrol noktalarından geçiyoruz sık sık. 

KARDEŞLİK SINIR TANIMAZ

Yol boyu yaşlı zeytin ağaçlarının ışıltısı gözümüzü alıyor. Ağaçların altındaki barakamsı yapıların bölgeye farklı yerlerden gelen Suriyelilere ait olduğunu öğreniyoruz. 

DEAŞ’ın “kıyamet savaşı”na sahne olacağını iddia ettiği Dabık Ovasının ortasından geçiyoruz. Kıyamet başlamıyor, hayat yeniden yeşeriyor burada. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Özgür Suriye Ordusu’yla beraber DEAŞ’tan alıp teröristlerden ve mayınlardan başarıyla temizlediği Dabık Ovasının bereketli toprakları domates, fasulye, mısır, balkabağı tarlalarıyla yemyeşil. Sulama sistemi kurulmuş, gürül gürül suya doymuş topraklar. Harran Ovasından, Birecik Ovasından, Antep Ovasından farksız. 

Bazı evlerin ve yapıların duvarlarındaki kurşun delikleri yaşananların dehşetini hatırlatsa da Azez gibi Elbab merkezi de capcanlı. Konut inşaatları başlamış, site inşaatı bile gördük. Bir kadını evinin önünü süpürürken görmek ise çok mutlu etti hepimizi. 

Obje heykelleriyle sabitlenmiş kavşakların etrafı motosiklet ve araç trafiğiyle epey hareketli. Tozlu ve engebeli yollardan geçip sağa sola gidenler, cadde kenarındaki mütevazi ya da gösterişli dükkanlar, dükkan önünde laflayan esnaflar, dükkanların vitrinleri, duvarlardaki afişler “oh be, günlük hayatın rutinleri ne de güzelmiş” dedirtiyor insana. Türkçe ve Arapça yazılı “Kardeşlik Sınır Tanımaz” yazısı ise her yerde.