Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre dünyada 150 milyon çocuk işçi bulunuyor. Çocuk işçiler en çok tarım sektöründedir (Yüzde 70.9). Çalışan her beş çocuktan hemen hemen biri hizmet sektöründedir. Sanayi de çalışan çocukların oranı ise yüzde 11.9 dur.
2012 yılı verilerine göre Türkiye genelinde 6-17 yaş grubundaki çocuk sayısı 15 milyon 247 bin kişidir. Dünyanın genelinde olduğu gibi Türkiye’de de en fazla çocuk işçi tarım sektöründedir. Özellikle düşük ücretle çalıştırmaları, kontrol ve yönlendirilmelerin daha kolay olması, itirazsız çalıştırılmaları, verilerin görevlere ve talimatlara karşı gelmemeleri gibi nedenlerle çocuk işçiler bazı sektörde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Geçtiğimiz günlerde Sayın Başbakan Binali Yıldırım imzasıyla yayınlanan genelgeyle, 2018 yılı çocuk işçiliğiyle mücadele yılı ilan edildi. Bakanlıklar, kamu kurum ve kurumları, sendikalar ve sivil toplum kuruluşları birlikte çocuk işçiliğine karşı mücadele edecek.Bu konuda yol haritası olarak belirlenen Çocuk İşçiliğiyle Ulusal Mücadele Programı (2017-2023) önemli tedbirleri içeriyor. Sayın Emine Erdoğan Hanımefendinin katılımıyla gerçekleşen ‘Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Deklarasyonu İmza Töreni’ de ilk adımlardan biri oldu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, çocukların çalışma şartları ve yasaklarına ilişkin tüm yasal düzenlemeleri tekrar gözden geçirecek, bu hususta denetim ve kontrol mekanizmaların güçlendirecek, çocuk işçiliğini takip edecek bir sistem geliştirilecektir. Çocuk işçiliğine dair yapılan akademik çalışmalara desteklenecek, araştırmacılarla ortak platformlarda görüşülecek ve mücadele kapsamında bilgilendirici yaklaşım sergilenerek bilinç oluşturulmaya çalışılacaktır.
Bu çalışmalardan belki de en önemlisi çocuk işçilerin, tarımdaaile işleri dışında, ücret karşılığı mevsimliktarım işlerinde çalışmalarının açık ve netolarak yasaklanması olacaktır. Ülkemizde çocuk işçiliğinin en çok mevsimlik tarım işlerinde görüldüğü dikkate alındığında, mücadelenin en etkili önlemi bu olacak. Yine kolluk kuvvetlerinin mevsimlik tarımda çocuk işçiliğini denetleyecek olması destekleyici olacak.
Göçmen mevsimlik işçilerin bulunduğu kamplarda, özellikle yaz aylarında çocukların eğitim-öğretim almaları sağlanacak. Mevsimlik tarım işçilerinin gittikleri yerdeki yaşam koşullarıiyileştirilecek. Türkiye İş Kurumu ise çalışan çocukların ailelerine meslekieğitim programlarına erişim ve iş bulmadaöncelik verilmesi için çalışacak.
Millî Eğitim Bakanlığı, e-okul sisteminden devamsızlıkları takip edecek. Böylece çocukları takip edilecek, eğitime devam etmeleri için gerekli önlemler alınacak. Özellikle de rehber öğretmenlerin bu konudaki etkinliği önemli olacak. Üniversitelerde ise çocuk işçiliğine yönelik ders planlaması yapılması ve bu konudaki akademik çalışmaların desteklenmesi için çalışılacak.
Çocuk işçiliğine karşı ortak bilinç oluşturulması için görsel medyadan yararlanması gerekiyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı ise çocuk işçiliği ile mücadeleye ilişkinbelgesel/film/kitap gibi yayınlara yönelikteşvik ve destekler geliştirecek.
Mevzuatımızda yer ve su altı işlerinde, gece işlerinde çocuk ve genç işçi çalıştırılması yasaklanmıştır. Bu yasaklara uyulmaması halinde 2018 yılı için 1853 TL idari para cezası verilmektedir.
Sayın Emine Erdoğan Hanımefendinin de ifade ettiği gibi, çocukların yeri fabrikalar değil okullardır; çocukların eli makas, tornavida değil kalem tutmalıdır. Çocuk işçiliği ile mücadele ancak toplumsal bir bilinçlenmeyle olur.
