Dünyanın bütün forumlarında çekimser oy vardır da... Evet ve Hayır’ın netliği karşında çekimser, kaypak, bulanık, nereye çeksen gider ve fırsatçı bir kurnazlık taşır. Rengi Gri’dir...
ABD çekimser oyları, kendi hanesine yazdı. Halbuki ‘Bunlar evet diyeceklerdi ama Trump’tan korktukları için çekimser kaldılar’ demek de mümkün. Çünkü aralarında daha önce Filistin konusunda benzer kararları destekleyen ülkeler var. Çekimser oylar geleneksel çizgilerini değil, şu anki durumdan kaynaklanan kaygılarını yansıtıyor. Yani çekimserlerin Evet’e dönmesi, Hayır’a dönme ihtimalinden fazla.
Çekimserler’de dikkat çekenler, mesela Bosna Hersek: Müslüman, Hırvat ve Sırp üçlü yönetim fikir birliği sağlamadığından, çekimser kaldılar. Müslüman yönetimin kalbindeki oy, Evet idi.
Kanada: ABD’den çok İsrail etkisi var. Hatta karara -Hayır- demek istediklerini, Ancak -Trump’tan korktular- denmesin diye çekimsere döndüklerini söylüyorlar. Kanada, ABD ile NAFTA serbest ticaret anlaşmasını yeniden görüşmek durumunda, bu da cüzdanı ve vicdanı kapatıyor.
Meksika ve Arjantin: Daha önce Filistin’i destekleyen kararlara Evet demişlerdi. Netanyahu kısa süre önce iki ülkeyi ziyaret edip, destek yeniledi. Meksika, iki ülke sınırına duvar çekmek isteyip üzerine gelen Trump’tan çekinmiş olabilir. Üstelik Kanada gibi Meksika, Trump’ın isteği üzerine NAFTA serbest ticaret anlaşmasını yeniden müzakere durumundalar. Meksika ve Kanada’nın NAFTA’dan kazancı, ABD’den daha fazla. Şu an imparatoru kızdırmak işlerine gelmemiş olabilir. Gerçi Meksika büyükelçisi BM’de konuşup, çekimser oya rağmen Trump’ın Kudüs kararını eleştirdi. Tam bir ‘Ne Fajita yansın, ne tortilla’ yaklaşımı.
Filipinler: ‘ABD’ye meydan okuyan Duterte’ bu kez renksiz kaldı. Filipinler, Arakan Soykırımını kınayan kararda da Myanmar yanında yer almıştı. Duterte bir süredir ABD-Çin-Rusya arasında cambazlık yapıyor ve sanki ‘kim daha yüksek fiyat verecek’ diye aranıyor. Kasım ortasında ASEAN zirvesi için Trump Filipinlerde idi ve Dutarte ile görüşmelerden iki taraf da memnun kalmıştı. Oylama öncesinde ABD Manila’da girişim yaptıysa, o görüşme hatırlatılmış olabilir. Ayrıca Filipinleri kuran ve inşa eden ABD’dir. Filipin’de ABD etkisi, Duterte etkisinden fazladır. Duterte çekimser oyla Trump’a göz kırptı. Bu oylama dışında Filipinlerin Arakan konusunda Myanmar’a destek vermesi, daha vahim bir durum.
AVRUPA BİRLİĞİ: 28 üyeli AB, 3 üye dışında tasarıya Evet dedi. Çekya, Macaristan, Polonya çekimser kaldı. Bu ülkeler Sovyet uyduluğu zamanından beri İsrail’e yakın dururlar. Üç ülke aynı zamanda Brüksel’e karşı Milliyetçi şarkılar söylemekteler.
AFRİKA: Uganda ve Güney Sudan’ın çekimser oyları İsrail etkisi ile açıklanabilir. Güney Sudan, varlığını kısmen İsrail’e borçlu. Afrika’nın 30’dan fazla ülkesi Evet dedi.