Uzun zamandır karşılaşmadığım bir yakınım çocuklarımın halini hatrını sorduktan sonra “Kızın öyle hala parmak uçlarında bir balerin gibi yürüyor mu? Ne kadar güzeldi öyle!” deyip üstüne üstlük “Benim torunum da öyle yürüsün isterdim” deyince, şaşırdım kaldım... Evet, Elvan yürümeye başladığından bu yana parmak uçlarında yürümeye meyilli bir çocuk oldu. Ben sık sık “Elvan topuklarına basarak yürü” diye uyardım. Çocuk ortopedistlerine götürdüm. Şükür ki, bir sorun olmadığı anlaşıldı. Çünkü bu durum Aşil tendonu kısalığına neden olabiliyor. Bu da cerrahi müdahale ile sonuçlanabilecek bir tedavi gereğine... Elvan, bazen dalıp parmak uçlarında sekiyor hala. Öyle zamanlarda ben de peşinden sesleniyorum, “Balerin değil, penguen, penguen!” Çünkü penguen gibi yürümek bacak arkasındaki kasların uzamasını sağlıyormuş.
Dışarıdan bakıldığında estetik bir yürüyüş gibi dursa da aslında parmak ucunda yürümek, birçok hastalığın belirtisi ya da nedeni olabiliyor. Konu hakkında görüşlerine başvurduğum Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Salih Marangoz, sözlerine “Çocuklar küçük erişkinler değillerdir. Bebekler de minik çocuklar değillerdir. Her dönemin kendine has fizyolojik özellikleri vardır ve ancak bunların bilinmesi ile patolojik denilen anormal durumlar normalden ayırt edilebilir” diye başlıyor. Doğumdan itibaren ortopedik muayenelerin de ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulayan Marangoz, ‘bacak arkası kas kirişinin kısa olması’ diye tanımlanabilecek Aşil tendonu kısalığının doğuştan ya da gelişimsel olarak da ortaya çıkabileceğini belirtiyor. Marangoz, şöyle devam ediyor:
“Aşil kirişinin kısalığı ile birlikte görülen bir diğer durum, çocuğun zaman zaman parmak ucunda yürümesi olarak tarif edilen ‘idiyopatik parmak ucu yürüme’ hastalığıdır. Bu çocuklarda bazen dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, konuşma farklılıkları görülebiliyor. İlk başlangıçta ‘Çocuk oyun amaçlı böyle yürüyor herhalde’ dedirtecek şekilde canı istediğinde parmak ucunda yürür ya da düz basar. Ancak bunun genel olarak farkında değildir. Düz basması telkin edildiğinde basabilir. Detaylı muayenede farklı derecelerde ayağın yukarı doğru (gaza basma yönünün tersi yönde) esnekliğinde azalma fark edilebilir.”
Bu durumun düzeltilmesinde fizik tedavi ve rehabilitasyondan fayda sağlanabiliyor. Ancak yaş ilerledikçe ve bacak arkası kasta kısalık arttıkça yapılacak müdahalenin değiştiğini anlatan Marangoz, “Diğer tedavilerden yarar görmeyen çocuklarda yapılacak cerrahi ile kısa olan bu kas uzatılabilmekte ve çocuğun yere parmak ucunda değil düz basabilmesi sağlanabilmektedir” diyor.
Çocuklarda sıklıkla görülen bir diğer ortopedik sorun da ‘içe doğru basma’. Bazen ayağın kendisinde görülen içe dönüklük bazen de doğuştan gelen kimi rahatsızlıklar buna yol açıyor. Marangoz, bu durumun yürümeyi güçleştirmediği durumlarda tedavinin şart olmadığını belirtirken “İçe basmaya neden olan diğer durumlar da kaval veya uyluk kemiklerinin burgusal olarak dönüklüğüdür. Uyluk kemiğinde dönüklük olan çocuklar yerde otururken bağdaş kurmayı sevmez ‘w’ hargi şeklinde otururlar” diyor. Teorik olarak bu durumun 8-9 yaşlarında düzelme eğiliminde olduğuna işaret eden Marangoz, bu nedenle daha küçük yaşlarda müdahaleye gerek olmadığını söylüyor.
Kısacası, bazı durumlar gözümüze güzel gelse de aslında fiziki olarak birtakım sorunlara işaret edebiliyor. Bu da kulağıma taktığım yeni bir küpe!
Küçük kızın hayali gökyüzünde dolaşıyor
Çocuklar yaratıcılıklarıyla dünyamızı renklendirmek için bize ilham veriyor. Tıpkı hayalindeki tatili çizip Pegasus Havayolları’nın düzenlediği resim yarışmasını kazanan Ada Eminağaoğlu gibi... Ada’nın çizdiği resim, Pegasus’un yeni Boeing 737-800 model uçağına giydirildi. Bu işlem için beş gün boyunca, 21 kişilik bir ekip günde sekiz saat çalışmış. Böylece bulutlar üzerinde uyuyan, zürafanın boynunda ülkeler dolaşan bir kız çocuğu ile ay ve güneş arasında köprü olan gökkuşağı artık gökyüzünde dolaşıyor.
