Ahıska Türkleri'nin 188 yıllık vatan hasreti bitti

- Vatandan yetim geçen 100 yıl ve bir yüzyıla sığan dört sürgün... Ruslar’ın Ahıskalı Türkler’le alıp veremediği neydi? 

Biz Türküz, Osmanlı tebaasıyız. Ne kimliğimizden ne dilimizden ne dinimizden vazgeçtik. Onca katliam, soykırım ve sürgüne rağmen asimile olmadık. İsyan etmedik, başkaldırmadık ama başımızı da öne eğmedik. Rus pasaportunun milliyet kısmında Türk yazan tek toplumuz. Düşünün sadece, ailenizi, evinizi, topraklarınızı elimizden almıyorlar, tarihinizi, kültür sanatınızı, vatanınızda size ait her şeyi siliyorlar. Onlar tarih sayfasından bizi silmeye çalıştıkça, biz birlik olduk, geleneklerimizi, dilimizi, dinimizi, gelecek nesillere aktardık. 

- 1918, 1937, 1944 ve 1989’da Rusya’nın bir ucundan diğerine sürüldünüz. Çocuklar hikayenin güzelini duymayı hak eder. Böylesine büyük bir acıyı onlara nasıl anlatabildiniz?

Osmanlı topraklarından koparıldığı 188 yıl boyunca her Ahıskalı acının içine doğdu. Sürgün, bunu hiç yaşamayan için basit bir şeymiş gibi gelir. Çünkü kelime anlamı bunu söyler: Bir yerden başka bir yere mecburi göç! Gerçek ise bundan ağırdır. Düşünün, bir gece vakti evinizin kapısı çalınıyor, babanızı, büyüklerinizi alıp bir yere götürüyorlar. Bilmiyorsunuz ki bu onları en son gördüğünüz an. Onların gelmesini beklerken sizi yük trenlerine istifleyip 6 bin kilometre uzaklığa Sibirya’ya doğru meçhule gönderiyorlar. Vagonlarda ailenizin ölümüne tanık oluyorsunuz. Yolun sununda kendinizi dil, din, iklim ve tarihsel hiçbir ortak noktanızın olmadığı bir toplumun içinde buluyorsunuz. Sürgün acıdır ama sürgün edildiğin bölgede hayat kurmaya çabalamak çok daha acıdır. Çocuklarımız da bizler gibi kaderin ve kederin içinde varoluş savaşı verdik.  

BABAM DEDEMİN ÖLDÜĞÜNÜ 30 YIL SONRA ÖĞRENDİ

- Tarih sizi Ahıska Türkleri değil, Kafkas Türkleri olarak tanımladı. Neden?  

1829’da Osmanlı’dan koptuğumuzda Gürcistan bizi Çarın arazileri içine sürdü. Ne ortak bir din, ne dil, ne kültür, ne yaşam biçiminin olduğu topraklar. Ne geçmişimiz ne de yakınlığımız var. Rusça konuşmaya zorladık. Biz bu felaketi tüm Kafkas Türkleri olarak yaşadık. Ama Ahıskalılar diğer Kafkas bölgelerine göre tam Osmanlı vilayetiydi. Dolayısıyla kendimizi Anadolu’nun devamı, Osmanlı’nın tebaası olarak gördük. Daha büyük felaketi 1937’de Stalin’in gelişiyle yaşadık.  Bizim toplumun bütün ileri gelenlerini bir gecede temizlediler. Benim dedem, dayılarım, amcalarım hepsi gitti. Ailemin diğer bölümü Troçki zamanı yük trenlerindeki zorunlu yolculukta kaybettim. Ardından 1941’de II. Dünya Savaşı’nda 40 bin Ahıska Türkü savaşa gitmeye zorlandı. 17 bin insanımızı kaybettik, 23 bini sakat döndü. İşin daha da acıklı tarafı, savaştan dönenler ailelerini bıraktığı yerde bulamadı. Çünkü kalanlar sürülmüştü. Biz ölenlerimize Kur’an okuturuz. Benim babam dedemin akıbetini 1975 yılına kadar öğrenemedi. 30 sene sonra duasını okuttu. Ama Allah yine de bizi korudu. Orta Asya’ya Kazakistan’a gelebildik. Bir Müslüman ve Türk milletinin içine. Bizlere kapılarını açtılar. 1956’ya kadar rejim altında yaşadık. Kırgızlara, Özbeklere ve Kazaklara minnettarız.